Σαφές μήνυμα για την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω της Ελλάδας και την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας–ΗΠΑ έστειλε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην 6η Υπουργική Συνάντηση της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε βασικό ενεργειακό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, επισημαίνοντας πως «η χώρα είναι πλέον πάροχος ενέργειας και ενεργειακής ασφάλειας για ολόκληρη τη νοτιοδυτική Ευρώπη».
Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις πρόσφατες επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου, σταθμούς και αγωγούς, σημειώνοντας ότι «μέσα σε λίγα χρόνια, η Ελλάδα πέρασε από το να είναι απλός εισαγωγέας σε εξαγωγέα ενέργειας». Όπως είπε, «πάνω από 17 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου εξήχθησαν από τη χώρα το 2024».
Απομάκρυνση από τον λιγνίτη και άλμα στις ΑΠΕ
Αναφερόμενος στην εσωτερική ενεργειακή πολιτική, ο κ. Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι από την αρχή της θητείας του «λήφθηκε η στρατηγική απόφαση να φύγουμε μακριά από τον λιγνίτη», τονίζοντας ότι η επιλογή αυτή έγινε «όχι μόνο για περιβαλλοντικούς, αλλά και για οικονομικούς λόγους, καθώς ο λιγνίτης ήταν ακριβός».
«Επενδύσαμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εκμεταλλευόμενοι τον ήλιο και τον αέρα», πρόσθεσε, επισημαίνοντας πως «σήμερα οι ΑΠΕ καλύπτουν πάνω από το 50% της ηλεκτρικής παραγωγής μας». Μάλιστα, «το 2024 η Ελλάδα έγινε για πρώτη φορά εξαγωγική χώρα ηλεκτρικής ενέργειας», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στο ρόλο του φυσικού αερίου στη μεταβατική περίοδο, σημειώνοντας ότι «επενδύσαμε σε νέα εργοστάσια και δίκτυα, δίνοντας ευελιξία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη».
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην ανάπτυξη των υποδομών αποθήκευσης και σύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, επισημαίνοντας ότι «υλοποιείται έργο 6 δισ. ευρώ για τη διασύνδεση όλων των νησιών, ξεκινώντας από την Κρήτη».
Ο κ. Μητσοτάκης έκανε ειδική μνεία στις νέες ερευνητικές γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία μεταξύ ExxonMobil, HelleniQ Energy και Energean ως «την πρώτη ερευνητική αποστολή για εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια». Όπως τόνισε, «η Ευρώπη θα χρειάζεται φυσικό αέριο για πολλά χρόνια ακόμα, και η Ελλάδα θα συμβάλει καθοριστικά στην ασφάλεια του εφοδιασμού».
Κάλεσμα για ενιαία στάση απέναντι στη Ρωσία
Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας του, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη κοινής ευρωπαϊκής στάσης απέναντι στη Ρωσία. «Δεν μπορούμε να έχουμε ρωσικό φυσικό αέριο να εισέρχεται στην Ευρώπη από την πίσω πόρτα, μέσω της Τουρκίας», υπογράμμισε, καλώντας τα κράτη–μέλη να τηρήσουν ενιαία πολιτική.
«Η απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου είναι μια ευκαιρία να σχεδιάσουμε εκ νέου τον ενεργειακό χάρτη της νοτιοδυτικής Ευρώπης», είπε, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα «είναι η πύλη εισόδου για το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο που θα αντικαταστήσει τις ρωσικές εισαγωγές».
«Ενεργειακή μετάβαση με χαμηλό κόστος»
Κλείνοντας, ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να γίνει με τρόπο δίκαιο και οικονομικά βιώσιμο:
«Χρειαζόμαστε μια ενεργειακή μετάβαση με χαμηλό κόστος. Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους πολίτες μας να πληρώνουν συνεχώς όλο και περισσότερα για την ενέργεια που χρειάζονται».
Όπως είπε, η Ευρώπη οφείλει να «επικεντρωθεί σε εγχώριες πηγές και τεχνολογίες με ανταγωνιστικό κόστος», ενώ έκανε αναφορά και στη ναυτιλία, «ως έναν από τους πιο δύσκολους τομείς για απανθρακοποίηση».
«Η αγορά θα διαλέξει τον νικητή»
Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την ενεργειακή μετάβαση και τόνισε την ανάγκη τεχνολογικής ουδετερότητας. Όπως είπε, «δεν μπορούμε να διαλέξουμε τον νικητή. Η αγορά είναι αυτή που θα καθοδηγήσει την καινοτομία». Παράλληλα πρόσθεσε ότι «μπορούμε να κάνουμε στρατηγικά στοιχήματα σε τομείς όπου η Ευρώπη έχει ακόμα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, επισημαίνοντας ότι «οι διαφορές τιμές που βλέπουμε σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι άδικες, σπάταλες και κυρίως μη βιώσιμες». Στόχος, όπως είπε, είναι «η δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας που θα ωφελήσει όλους τους Ευρωπαίους πολίτες».
Στρατηγική αυτονομία και δεσμοί με τις ΗΠΑ
Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι η ενεργειακή στρατηγική πρέπει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που θα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την καινοτομία αλλά και τη στρατηγική αυτονομία. «Και τώρα, περισσότερο από ποτέ, η ενέργεια είναι συνδεδεμένη με τη γεωπολιτική κατάσταση αλλά και την οικονομία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η 6η Συνάντηση Διατλαντικής Συνεργασίας, όπως σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, «μεταφράζει αυτό το στρατηγικό όραμα σε επιχειρηματική πραγματικότητα» και «συμβολίζει τον δυνατό δεσμό που υπάρχει ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ελλάδα». Απευθυνόμενος στους συμμετέχοντες, υπογράμμισε: «Η παρουσία σας εδώ στην Ελλάδα είναι σημαντική. Όλα αυτά είναι στοιχεία ότι η σχέση μας γίνεται όλο και ισχυρότερη κάθε χρόνο».
Ο Πρωθυπουργός έκλεισε με μήνυμα αισιοδοξίας: «Έχουμε πάρα πολλά να καταφέρουμε. Μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε και είμαι σίγουρος ότι αν θέσουμε αυτούς τους στόχους, θα τους πετύχουμε σίγουρα μαζί. Να σας καλωσορίσω και πάλι στην Ελλάδα και να ευχηθώ ό,τι καλύτερο στις συζητήσεις συνεργασίας σας».