Μια εκτεταμένη διεθνής μελέτη του Ινστιτούτου ISGlobal στη Βαρκελώνη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Planetary Health, αποκαλύπτει ότι ο καπνός από δασικές πυρκαγιές είναι πολύ πιο επικίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία απ’ όσο είχε υπολογιστεί έως σήμερα.
Δραματική υποτίμηση κινδύνου
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι κίνδυνοι θνησιμότητας από τα μικροσωματίδια PM2,5 που προέρχονται από πυρκαγιές είχαν υποτιμηθεί κατά 93%. Με άλλα λόγια, η πραγματική θνησιμότητα είναι σχεδόν 14 φορές υψηλότερη από τις προηγούμενες εκτιμήσεις, καθώς αυτά τα σωματίδια αποδείχθηκαν πιο βλαβερά ακόμη και από τα αντίστοιχα που προέρχονται από τις εκπομπές της κυκλοφορίας.
Τα δεδομένα της μελέτης
Η έρευνα βασίστηκε στο έργο EARLY-ADAPT, που κάλυψε 654 περιοχές σε 32 ευρωπαϊκές χώρες, με πληθυσμό 541 εκατομμυρίων ανθρώπων, και εξέτασε δεδομένα της περιόδου 2004–2022. Οι επιστήμονες συνδύασαν ημερήσιες εκτιμήσεις θνησιμότητας με τα επίπεδα PM2,5 από πυρκαγιές και άλλες πηγές.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, επτά ημέρες μετά την έκθεση σε καπνό πυρκαγιάς, ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται ανησυχητικά:
- 0,7% για τη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες,
- 1% για αναπνευστικά νοσήματα,
- 0,9% για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η βραχυπρόθεσμη έκθεση σε αυτά τα σωματίδια ευθυνόταν κατά μέσο όρο για 535 θανάτους τον χρόνο, εκ των οποίων 31 λόγω αναπνευστικών και 184 λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων.
Μέχρι τώρα, οι εκτιμήσεις γίνονταν με βάση γενικά δεδομένα για τα PM2,5, ανεξαρτήτως προέλευσης, με αποτέλεσμα να υπολογίζονται μόλις 38 θάνατοι ετησίως από καπνό πυρκαγιών. «Η χρήση ειδικών δεδομένων για τις επιπτώσεις του καπνού μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε το πραγματικό βάρος αυτής της απειλής», τόνισε η ερευνήτρια του ISGlobal Άννα Αλάρι.
Η κλιματική κρίση επιδεινώνει τον κίνδυνο
Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των δασικών πυρκαγιών λόγω της κλιματικής αλλαγής καθιστά αναγκαία την καλύτερη παρακολούθηση των σχετικών κινδύνων. Η ακριβέστερη εκτίμηση της θνησιμότητας από τα PM2,5 των πυρκαγιών θεωρείται καθοριστική για τον σχεδιασμό πολιτικών δημόσιας υγείας και την προστασία των πληθυσμών που πλήττονται όλο και πιο συχνά από αυτό το φαινόμενο.