Η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική και ηλιακή) έφθασε το 12% του συνόλου το 2022, καταγράφοντας νέο ρεκόρ, αλλά μένοντας πίσω από την παραγωγή ηλεκτρισμού με την καύση άνθρακα και ευρύτερα τα ορυκτά καύσιμα, που παραμένουν ο βασικός ηλεκτροπαραγωγικός πόρος σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με έκθεση του κέντρου μελετών για ενεργειακά ζητήματα Ember.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το προοδευτικό κλείσιμο των αγωγών της Μόσχας και η εκτόξευση των τιμών που ακολούθησε ανάγκασε τις κυβερνήσεις να ξανασκεφτούν την ενεργειακή πολιτική τους και να επιταχύνουν την αξιοποίηση καθαρών πηγών.
Αν προστεθούν, οι «καθαρές» μορφές ενέργειας (σ.σ. ο ορισμός του Ember συμπεριλαμβάνει την πυρηνική ενέργεια) έφθασαν το 39% της παγκόσμιας παραγωγής, «νέο ρεκόρ». Το υπόλοιπο 61% της παραγωγής ηλεκτρισμού έγινε με την καύση ορυκτών καυσίμων (αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας).
Η τέταρτη ετήσια έκθεση για την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρισμού («Global Electricity Review») του Ember βασίζεται σε ανοικτές πηγές του τομέα της παραγωγής σε 78 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 93% της παγκόσμιας ζήτησης.
Το 2022 η παραγωγή ηλεκτρισμού χάρη σε ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά πλαίσια έφθασε το 12%, «ρεκόρ». Δεν βρισκόταν παρά στο 5% το 2015 και στο 10% το 2021.
Κάλυψε το 80% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος.
Χάρη σε ανανεώσιμες πηγές εξασφαλίζεται πλέον πάνω από το 10% της παραγωγής ηλεκτρισμού σε πάνω από 60 χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοπορεί σε αυτό, το 22% της ενέργειας που παράγει προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, ενώ κατέγραψε αύξηση 24% της παραγωγής χάρη σε φωτοβολταϊκά πλαίσια σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά.
Η αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών επέτρεψε να μειωθεί η καύση άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρισμού, που πάντως σημείωσε οριακή αύξηση (+1,1%), καθώς η ζήτηση συνέχισε να μεγεθύνεται.
Παρά τις «προόδους» που σημειώνονται, «ο άνθρακας παραμένει η κυριότερη πηγή ηλεκτρισμού στον κόσμο»: χάρη στην καύση του «παρήχθη το 36% του ηλεκτρισμού παγκοσμίως το 2022», τονίζεται στο κείμενο.
Η συνέχιση της καταφυγής στο αέριο και στον άνθρακα για να καλυφθεί η ζήτηση είχε συνέπεια να αυξηθούν οι εκπομπές (σ.σ. των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου) σε νέο ρεκόρ», ισοδυναμούσαν με 12 δισεκατομμύρια τόνους CO2 το 2022 (+1,3%). Αν όλος ο παραγόμενος ηλεκτρισμός παγκοσμίως εξασφαλιζόταν με την καύση ορυκτών καυσίμων, η αύξηση θα πλησίαζε το 20% το 2022, τονίζεται στο κείμενο.
Οι ειδικοί του Ember εκτιμούν πως το 2022 μπορεί να σημειώθηκε η «κορύφωση» των εκπομπών από τον τομέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και αυτή να ήταν «η τελευταία χρονιά αύξησης της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα».
Το 2023, αναμένουν «ελαφριά μείωση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα (-0,3%)», και «πολύ μεγαλύτερες μειώσεις τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, στο μέτρο που θα επιταχύνεται η ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας».
«Σε αυτή την δεκαετία αποφασιστικής σημασίας για το κλίμα, σημειώνεται η αρχή του τέλους της εποχής των ορυκτών καυσίμων», έκρινε η αναλύτρια και βασική συγγραφέας της έκθεσης, η Μαλγκοζάτα Βίατρος-Μότικα, στον πρόλογο του κειμένου.