Αν και δεν αποδείχθηκε η χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας του 2007 από τη Λιβύη, αλλ’ ούτε και η κατηγορία για διαφθορά, ο πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης για την «εν αγνοία του συμμετοχή» σε εγκληματική οργάνωση.
Ομολογώ ότι η νομική παιδεία μου είναι πενιχρή. Επίσης το ίδιο ισχύει και για τη συμπάθειά μου προς τον πρώην Γάλλο πρόεδρο. Πλην όμως, η πρωτόδικη καταδίκη του σε πέντε χρόνια φυλάκισης, μ’ αναστολή της κράτησης και προσωρινή εκτέλεση, με άφησε άναυδο. Διαισθάνομαι δε, ότι η απόφαση αυτή είναι εξαιρετικά σοβαρή για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες μας.
Του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Αποχωρώντας από την αίθουσα του δικαστηρίου, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαρακτήρισε την ποινή του «εξαιρετικά σοβαρή για το κράτος δικαίου». Επιβεβαίωσε την αθωότητά του και ανακοίνωσε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της ποινής του. «Αν θέλουν οπωσδήποτε να κοιμηθώ στη φυλακή, θα κοιμηθώ στη φυλακή.
Αλλά με το κεφάλι ψηλά, είμαι αθώος», πρόσθεσε. Η εντολή αναβολής της κράτησης, η οποία ισχύει στη Γαλλία μόνο από τον Φεβρουάριο του 2020, επιτρέπει στον καταδικασθέντα να μην οδηγηθεί στη φυλακή αμέσως μετά την ακροαματική διαδικασία, αλλά να κλητευθεί εντός ενός μηνός πριν ο δικαστής που επιβάλλει την ποινή συμφωνήσει για την ημερομηνία φυλάκισής του.
Αυτή πρέπει να οριστεί εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τους τέσσερις μήνες από την ημερομηνία της καταδίκης. Εάν το κρίνει απαραίτητο, το δικαστήριο μπορεί έτσι να δώσει στον ενδιαφερόμενο χρόνο να οργανώσει την επόμενη επαγγελματική και οικογενειακή του απουσία. Επιπλέον, όταν η εντολή αναβολής της κράτησης συνοδεύεται από προσωρινή εκτέλεση, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Νικολά Σαρκοζί, η έφεση δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια, ακόμη και αν ο πρώην αρχηγός κράτους ασκήσει έφεση κατά της καταδίκης του, όπως ανακοίνωσε, θα πρέπει να παραμείνει στη φυλακή.
Δεδομένου ότι ο Νικολά Σαρκοζί είναι άνω των 70 ετών, μπορεί θεωρητικά να ζητήσει υπό όρους αποφυλάκιση από τον δικαστή που επιβάλλει την ποινή οποιαδήποτε στιγμή μετά τη φυλάκισή του (άρθρο 729 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας). «Η απόφαση εξαρτάται από την κρίση του δικαστή, αλλά αποτελεί πολύ ισχυρό μοχλό για τη μείωση της πραγματικής κράτησης. Ο καταδικασθείς μπορεί μερικές φορές να αφεθεί ελεύθερος μετά από λίγους μόνο μήνες», τονίζει ο ποινικολόγος Ζυλιέν Ρόελεν. «Το πρόβλημα είναι ότι η απόφαση πρέπει να είναι τελεσίδικη. Κατά συνέπεια, εάν ο Νικολά Σαρκοζί ασκήσει έφεση, δεν θα μπορεί να επωφεληθεί από αυτό το μέτρο». Με άλλα λόγια, εάν ο Νικολά Σαρκοζί όντως ασκήσει έφεση, θα πρέπει να περιμένει πιθανή επιβεβαίωση της καταδίκης του από το Εφετείο για να μπορέσει να υποβάλει αυτό το αίτημα. Εάν ασκήσει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, θα πρέπει να περιμένει την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου.
Για τον Νικολά Σαρκοζί, η άσκηση έφεσης ισοδυναμεί επομένως με την παραίτηση από μια άμεση ευκαιρία να αποφύγει τη φυλάκιση. «Μπορεί να υπάρχει ένα μικρό χρονικό περιθώριο», πιστεύει ο Ρόελεν. «Εάν ασκήσει έφεση, θα τεθεί υπό προσωρινή κράτηση, εν αναμονή μιας δεύτερης δίκης. Ωστόσο, οποιοσδήποτε κατηγορούμενος που βρίσκεται υπό προσωρινή κράτηση μπορεί να ζητήσει αποφυλάκιση (Κώδικας 148-1 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας). Ο Νικολά Σαρκοζί πρέπει να υποβάλει το αίτημα στον πρόεδρο του εφετείου. Αυτός ο δικαστής θα πρέπει να συμφωνήσει να αντικρούσει άμεσα τους συναδέλφους του πρωτοδίκως διατάσσοντας την αποφυλάκιση.
Αλλά τίποτα δεν τον εμποδίζει να προσπαθήσει. Αν ήμουν στη θέση του, αυτό θα έκανα». Τέλος, η εντολή αναβολής της κράτησης είναι ασυμβίβαστη με την προσαρμογή της ποινής την ημέρα της ακροαματικής διαδικασίας. Για να επωφεληθεί από την υπό όρους αποφυλάκιση ή την ημι-ελευθερία με ηλεκτρονικό βραχιόλι, για παράδειγμα, ο Νικολά Σαρκοζί θα πρέπει επομένως να υποβάλει αίτηση στον δικαστή που επιβάλλει την ποινή μετά από αρκετούς μήνες φυλάκισης.
Πόσο καιρό θα περάσει τελικά ο πρώην αρχηγός του κράτους πίσω από τα κάγκελα; «Πιθανώς μεταξύ δύο και τριών ετών», προβλέπει ο Julien Roelen. «Καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια, άρα 60 μήνες. Με αυτόματες μειώσεις ποινής, αυτό ισοδυναμεί με 49 μήνες, και μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι θα είναι μεταξύ 24 και 36 μηνών με προσαρμογές ποινής». Αυτός ο υπολογισμός θα πρέπει να ενημερωθεί εάν οι δικαστές τροποποιήσουν την ποινή κατά την έφεση.
Η απόφαση αυτή είναι η απόλυτη έκφραση μίσους, γι’ αυτό προσβάλλει τη Γαλλία, το κράτος δικαίου και την ίδια τη Δικαιοσύνη», μας είπε ο Γάλλος νομικός και τηλεοπτικός σχολιαστής Λουί Φενέκ, που τριάντα χρόνια τώρα καλύπτει μεγάλες δικαστικές υποθέσεις.
Κατά τα λοιπά, υπογραμμίζουμε ότι τα ντοκουμέντα του ιστοτόπου Medeapart που οδήγησαν στο ξεκίνημα της υπόθεσης αυτής το 2015, αποδείχθηκαν από τους ερευνητές πλαστά, αλλά αυτό δεν πολυενόχλησε τους δικαστές που αποφάσισαν.