Μια νέα επιστημονική μελέτη ρίχνει φως σε έναν εκπληκτικό σύνδεσμο της ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) και της δημιουργικότητας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Radboud, που παρουσίασαν τα νέα τους ευρήματα στο 38ο ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Νευροψυχοφαρμακολογίας (ECNP) στην Ολλανδία, οι εγκέφαλοι με ΔΕΠΥ φαίνεται να είναι πιο δημιουργικοί — και αυτό ίσως οφείλεται στη συνεχόμενη περιπλάνηση του νου (mind-wandering).
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η τάση για νοερές «περιπλανήσεις», που δυσκολεύουν τη συγκέντρωση, δεν είναι απλώς ένα σύμπτωμα της διαταραχής, αλλά πιθανώς μια κρυφή πηγή δημιουργικής σκέψης.
«Προηγούμενες έρευνες είχαν υποδείξει τη νοερή περιπλάνηση ως έναν πιθανό σύνδεσμο μεταξύ ΔΕΠΥ και δημιουργικότητας, αλλά μέχρι τώρα καμία μελέτη δεν είχε εξετάσει άμεσα αυτή τη σχέση», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Han Fang από το Radboud University Medical Centre, σύμφωνα με το New Atlas.
«Διεξάγαμε δύο μελέτες με δύο διαφορετικές ομάδες συμμετεχόντων με ΔΕΠΥ και δύο ομάδες ελέγχου χωρίς ΔΕΠΥ – μία από ευρωπαϊκή βάση δεδομένων του ECNP και μία δεύτερη από το Ηνωμένο Βασίλειο. Συνολικά, συμμετείχαν 750 άτομα. Το γεγονός ότι αναλύσαμε ξεχωριστά τα αποτελέσματα από δύο ανεξάρτητες ομάδες μάς δίνει μεγαλύτερη βεβαιότητα για τα ευρήματα», τόνισε.
Τι έδειξε η έρευνα
Και στις δύο ομάδες ατόμων με ΔΕΠΥ, τα συμπτώματα ήταν σταθερά – όπως η έντονη αφηρημάδα, η παρορμητικότητα και τα προβλήματα συγκέντρωσης. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες με πιο έντονα συμπτώματα εμφάνιζαν και πολύ υψηλότερα ποσοστά νοερής περιπλάνησης.
Η νοερή περιπλάνηση – σε αντίθεση με το απλό ονειροπόλημα – είναι όταν το μυαλό αποσπάται από το εκάστοτε έργο και ασχολείται με άσχετες σκέψεις. Όλοι το βιώνουν, αλλά για τα άτομα με ΔΕΠΥ αυτό είναι συχνότερο.
«Προηγούμενες μελέτες έχουν ξεχωρίσει δύο τύπους νοερής περιπλάνησης», εξήγησε ο Fang. «Ο πρώτος είναι η “αυθόρμητη νοερή περιπλάνηση”, όπου το μυαλό χάνει συγκέντρωση και πηδά από σκέψη σε σκέψη. Ο δεύτερος είναι η “εσκεμμένη νοερή περιπλάνηση”, όπου κάποιος επιλέγει συνειδητά να αφήσει τις σκέψεις του να ξεφύγουν και να πάρουν άλλο δρόμο. Οι ψυχίατροι έχουν αναπτύξει τρόπους για να μετρήσουν αυτές τις τάσεις»
Οι ερευνητές συνέκριναν τα δεδομένα της νοερής περιπλάνησης με τα σκορ δημιουργικότητας των συμμετεχόντων σε κάθε ομάδα. Η δημιουργικότητα είναι μια ευρεία έννοια, αλλά συνήθως μετριέται με τεστ που αξιολογούν την ευρηματικότητα, την πρωτοτυπία και τη σκέψη «εκτός κουτιού», εκτός πεπατημένης.
Και ενώ η συσχέτιση δεν αποδεικνύει αιτιότητα, εντοπίστηκε σαφής σύνδεση ανάμεσα στη συχνότερη νοερή περιπλάνηση – η οποία συχνά θεωρείται αρνητικό χαρακτηριστικό – και στα υψηλά σκορ δημιουργικότητας.
Μια νέα θεραπευτική προσέγγιση
Με βάση αυτό, οι επιστήμονες προτείνουν ότι τα προγράμματα θεραπείας ή συμβουλευτικής για άτομα με ΔΕΠΥ θα μπορούσαν να βοηθούν τους συμμετέχοντες να μετατρέπουν αυτή την περιπλάνηση σε δημιουργική παραγωγή, ενισχύοντας έτσι την αυτοπεποίθηση και τις ικανότητές τους.
«Εξειδικευμένες παρεμβάσεις βασισμένες στη συνειδητότητα (mindfulness), που στοχεύουν στη μείωση της αυθόρμητης νοερής περιπλάνησης ή στη μετατροπή της σε πιο εσκεμμένη, μπορεί να μειώσουν τις λειτουργικές δυσκολίες και να βελτιώσουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα», ανέφερε ο Fang.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που διερευνάται αυτή η σύνδεση, οπότε χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα», σημείωσε και πρόσθεσε: «Η νοερή περιπλάνηση είναι μία από τις βασικές “πηγές” της εντυπωσιακής δημιουργικότητας των ατόμων με υψηλή λειτουργικότητα και ΔΕΠΥ». Και αυτό τους καθιστά «ένα εξαιρετικά πολύτιμο κεφάλαιο για το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας».