Στις πέντε πρώτες θέσεις των χωρών- μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με την υψηλότερη έμμεση φορολογία βρίσκεται η Ελλάδα και μάλιστα με μεγάλη απόσταση από το μέσο όρο. Οι αυξημένες εισπράξεις από το ΦΠΑ (λόγω και της ακρίβειας) και οι υψηλοί Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης (ΕΦΚ), όπως για παράδειγμα στα καύσιμα, απ’ τη μια μεριά ενισχύουν τα κρατικά ταμεία απ’ την άλλη όμως πλήττουν περισσότερο τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα.
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση στις χώρες-μέλη του, περίπου τα μισά φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα, προέρχονται από τη φορολογία στην κατανάλωση.
Σε υψηλό επίπεδο σε σχέση με τις άλλες χώρες του Οργανισμού κινούνται και οι ασφαλιστικές εισφορές επιβαρύνοντας σημαντικά το κόστος εργασίας.
Πάντως, η Ελλάδα είναι μεταξύ των οκτώ χωρών του ΟΟΣΑ όπου οι εισφορές των εργαζομένων αποφέρουν περισσότερα έσοδα στο κράτος από τις εισφορές των εργοδοτών.
Ακόμα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της νέας έκθεσης του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση στις χώρες- μέλη:
*Το 2024 τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας ανήλθαν στο 39,8% του ΑΕΠ, υψηλότερα από το 38,9% του 2023 και αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, που διαμορφώθηκε στο 34,1%, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται στη 10η θέση ως προς το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης.
*Η Ελλάδα έχει πολύ υψηλή εξάρτηση από το ΦΠΑ και τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης, καθώς αντλεί περίπου το 40,7% των συνολικών φορολογικών της εσόδων από αυτές τις δύο πηγές (22,5% από ΦΠΑ και 18,2% από Ε.Φ.Κ.).
Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για φόρους κατανάλωσης είναι 31,3%. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 5η θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από την έμμεση φορολογία.
*Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, καθώς αντιστοιχούν στο 28,8% των φορολογικών εσόδων. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 25,5%. Συνεπώς η Ελλάδα έχει: βαρύτερο κόστος εργασίας και μεγαλύτερη πίεση σε εργοδότες και εργαζόμενους.
*Αντίθετα, ο φόρος εισοδήματος είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο των χωρών- μελών του ΟΟΣΑ, καθώς αντιστοιχεί στο 15,5% των συνολικών φορολογικών εσόδων, γεγονός που δείχνει ότι η Ελλάδα δεν στηρίζεται τόσο στον άμεσο φόρο εισοδήματος όσο άλλες ανεπτυγμένες χώρες.
Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 23,7%. Ενδεικτικά στη Δανία είναι 57,2 % ενώ στη Σουηδία 26,9%.
*Η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών των οποίων τα φορολογικά έσοδα κινούνται άνω του 38% του ΑΕΠ. Βρίσκεται μάλιστα πάνω από χώρες όπως η Γερμανία (38%), η Ισπανία (36,7%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (34,4%).
*Η εξάρτηση των εσόδων από μισθωτούς και συνταξιούχους είναι μεγάλη. Ο διεθνής Οργανισμός επισημαίνει ότι τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα προέρχονται κυρίως από μισθωτούς και συνταξιούχους ενώ τα έσοδα από ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους είναι αναλογικά χαμηλότερα σε σχέση με άλλες χώρες.
*Η Ελλάδα έχει από τις μεγαλύτερες αυξήσεις φόρων διαχρονικά στον ΟΟΣΑ. Από το 2010 έως το 2024, η Ελλάδα παρουσίασε αύξηση 7,4 ποσοστιαίων μονάδων στον λόγο φόρων προς ΑΕΠ. Πρόκειται για την 3η μεγαλύτερη αύξηση σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, μετά τη Σλοβακία (+7,7 μ.μ.) και την Ιαπωνία (+7,5 μ.μ.). Τα στοιχεία συνδέονται με φορολογική επιβάρυνση των πολιτών κατά την περίοδο των μνημονίων.
Βορράς και Νότος
Σύμφωνα με την έκθεση, σε διεθνές επίπεδο, παρατηρείται μια σαφής διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου. Οι σκανδιναβικές χώρες εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά φόρων ως προς το ΑΕΠ – με τη Δανία να ξεπερνά το 45% – αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Αντίθετα, χώρες όπως το Μεξικό, η Χιλή και η Τουρκία διατηρούν πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, περιορίζοντας όμως και τις παροχές προς τους πολίτες.