Η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας υπενθυμίζει το νομικό πλαίσιο που εξασφαλίζει σε όλους τους πολίτες δωρεάν και ασφαλή πρόσβαση στις παραλίες, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα όλων να απολαμβάνουν τον καλοκαιρινό ελεύθερο χρόνο χωρίς εμπόδια.
Ο νόμος ορίζει ρητά ότι όταν υπάρχει ιδιωτικό ακίνητο μεταξύ της δημόσιας οδού και του αιγιαλού, ο ιδιοκτήτης ή ο επικαρπωτής υποχρεούται να διατηρεί ανοικτό πέρασμα, ώστε οι πολίτες να μπορούν να φτάνουν στην παραλία χωρίς εμπόδια και με ασφάλεια. Σε περίπτωση παράβασης, προβλέπονται πρόστιμα από 2.000 έως 60.000 ευρώ.
Για να αποφευχθεί η υπερβολική κατάληψη αιγιαλού ή παραλίας από επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τουριστικά τμήματα, ο νόμος απαγορεύει την παραχώρηση πάνω από το 50% της συνολικής επιφάνειας κάθε παραλίας (το ποσοστό μειώνεται στο 30% για περιοχές Natura). Η παραχωρούμενη έκταση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500 τ.μ., ενώ μόνο έως το 60% της επιφάνειας αυτής (30% σε περιοχές Natura) μπορεί να καταλαμβάνεται με ομπρέλες, ξαπλώστρες κ.λπ. Μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται πρέπει να διατηρείται διάκενο τουλάχιστον 6 μέτρων, ώστε να υπάρχει ελεύθερος χώρος για τους λουόμενους.
Επιπλέον, η πλήρης παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας απαγορεύεται όταν το συνολικό μήκος ή πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι κάτω από 150 τ.μ.
Υποχρεώσεις των επιχειρήσεων
Οι επιχειρήσεις που διαχειρίζονται τμήμα αιγιαλού οφείλουν:
- Να διατηρούν καθημερινά καθαρή την περιοχή τους και να εξασφαλίζουν ελεύθερη, ανεμπόδιστη και ασφαλή διέλευση του κοινού προς την παραλία, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην πρόσβαση ΑμεΑ και ατόμων με κινητικές δυσκολίες.
- Να αναρτούν σε εμφανές σημείο πληροφοριακή πινακίδα με τα στοιχεία της παραχώρησης (συντεταγμένες, αριθμό απόφασης, δικαιώματα και υποχρεώσεις κοινού και παραχωρησιούχου) και QR code μοναδικό για κάθε παραχώρηση.
- Να εγκαθιστούν βασικές υποδομές υγιεινής (π.χ. ντους, αποδυτήρια) για την εξυπηρέτηση των λουομένων.
- Να φροντίζουν για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος στην παραχωρημένη έκταση, διατηρώντας τη φυσική μορφολογία της ακτής και της ακτογραμμής.
- Να διασφαλίζουν την παρουσία ναυαγοσώστη και—αν ο οικείος δήμος δεν το προβλέπει, να εγκαθιστούν seatracks (διαδρόμους ασφαλούς πρόσβασης στη θάλασσα).
- Να απομακρύνουν κάθε εξοπλισμό (ομπρέλες, ξαπλώστρες κ.λπ.) στο τέλος της θερινής περιόδου και, στο τέλος της σύμβασης παραχώρησης, να παραδίδουν τον χώρο καθαρό στην αρχική του κατάσταση.
- Εάν κάποιος παραχωρησιούχος δεν τηρεί αυτές τις υποχρεώσεις, ο φορέας που χορηγεί την παραχώρηση μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση χωρίς αποζημίωση.
Πρόστιμα και κυρώσεις
Η αυθαίρετη κατάληψη αιγιαλού ή παραλίας επιφέρει πρόστιμο έως τετραπλάσιο του ανταλλάγματος που θα κατέβαλλε ο υπόχρεος εάν υπήρχε νόμιμη σύμβαση παραχώρησης, βάσει του ελάχιστου τιμήματος που προβλέπει ο νόμος. Επιπλέον, εκδίδεται διαταγή σφράγισης και διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης, η οποία πραγματοποιείται μέσα σε 24 ώρες.
Η υπέρβαση του παραχωρούμενου χώρου (π.χ. τοποθέτηση ομπρελών πέραν της επιτρεπόμενης έκτασης) τιμωρείται με πρόστιμο τετραπλάσιο του ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στην επιπλέον έκταση.