Σε μια σειρά τηλεφωνικών κλήσεων από το πολιορκημένο Κίεβο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έπεισε τη Δύση να συμφωνήσει σε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, κάτι που φάνταζε αδιανόητο να συμβεί πριν από μια εβδομάδα.
Βλέποντας ότι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ανταποκρίνεται θερμά στη γενναιότητα του λαού του, ο Ζελένσκι μιλούσε συνεχώς στο τηλέφωνο με δυτικούς ηγέτες, χρησιμοποιώντας το Twitter για να καλοπιάσει, να ενθαρρύνει, να επιπλήξει και να επαινέσει τους συμμάχους του.
Στην πορεία, όπως επισημαίνει ο Guardian, οι κυρώσεις που θεωρούνταν «άπιαστο όνειρο» για τους Ουκρανούς πριν από μια εβδομάδα έχουν γίνει πραγματικότητα. Ο ρυθμός με τον οποίο η Δύση έχει συμφωνήσει στις νέες κυρώσεις έχει, επίσης, αφήσει τους δικηγόρους, τους αξιωματούχους και τους τραπεζίτες να τρέχουν, όπως παραδέχονται αξιωματούχοι, καθώς εργάζονται υπό σοβαρή πίεση για να μετατρέψουν τα πρωτοσέλιδα σε πραγματικότητα.
«Τον θαυμάζουμε…»
Το γραφείο ενός ηγέτη δήλωσε: «Τον θαυμάζουμε. Μπορεί τελικά να μην μπορέσει να σώσει την Ουκρανία ή να αλλάξει τη Ρωσία, αλλά αλλάζει την Ευρώπη».
Μόνο το Σάββατο, ο Ζελένσκι τηλεφώνησε στον Εμανουέλ Μακρόν, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στον ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, στον πρόεδρο της Ελβετίας, Ιγνάσιο Κάσι, στον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τον καγκελάριο της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, τον Πάπα, τον πρωθυπουργό της Τσεχίας, Πετρ Φιάλα, τον πρωθυπουργό της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, και τέλος τον πρωθυπουργό της Βρετανίας.
Την προηγούμενη ημέρα, ο αριθμός των τηλεφωνημάτων ήταν παρόμοιος. Όλα επικεντρώθηκαν σε αιτήματα για όπλα και αυστηρότερες κυρώσεις.
Το πώς ακριβώς ο Ζελένσκι κατάφερε να κάνει αυτά τα τηλεφωνήματα, να συσπειρώσει το εσωτερικό μέτωπο, να διοικεί τον στρατό του και να βρίσκει ώρα να κοιμάται είναι δύσκολο να το καταλάβει κανείς. Κάποιος που τον έχει δει την ώρα της δουλειάς λέει: «Είναι πολύ άμεσος, πολύ παθιασμένος και πολύ πρακτικός». Όμως τα τηλεφωνήματα απέφεραν καρπούς και βοήθησαν στην αλλαγή του κλίματος.
Η στροφή Γερμανίας – Ιταλίας
Ο ρυθμός των κοινωνικών αλλαγών επιταχύνεται στους περισσότερους πολέμους, αλλά το να βλέπεις τη Γερμανία μέσα σε μια εβδομάδα να κάνει στροφή 180 μοιρών και να υποστηρίζει τις πωλήσεις όπλων στην Ουκρανία, να ορκίζεται να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ και να συμφωνεί να αποκόψει τη Ρωσία από το Swift δεν είναι απλώς μια σειρά από εκπληκτικές αλλαγές πολιτικής, αλλά σηματοδοτεί μια καμπή στη νοοτροπία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Εξίσου, ο ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, τονίζοντας νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα την ανάγκη για τις μακροπρόθεσμες λύσεις που απαιτούνται για την απεξάρτηση της Ιταλίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, συνειδητοποίησε ότι η προηγούμενη πολιτική αντίθεση σε αυστηρότερα άμεσα μέτρα είχε εκλείψει.
Το γραφείο του απορρίπτει τις αναφορές ότι προέβαλε ισχυρές αντιρρήσεις για την αποκοπή της Ρωσίας από το Swift, λέγοντας ότι το θέμα δεν είχε τεθεί σοβαρά στις συναντήσεις των ηγετών της G7 την περασμένη εβδομάδα, αλλά παραδέχονται ότι ο Ζελένσκυ, με την επινοητικότητά του, και η Ρωσία, με την αλαζονεία της, είχαν επιτρέψει σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Γαλλία να επηρεάσουν τους άλλους ώστε η Ρωσία να αποκοπεί από τα συστήματα πληρωμών Swift.
Αλλά ίσως το πιο καταστροφικό μέτρο που εξετάζεται δεν προήλθε άμεσα από τις αδιάκοπες πιέσεις του Ζελένσκι. Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες πιστεύουν ότι το εντελώς απρόσμενο πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, του σημαντικότερου ρωσικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, θα είναι αυτό που θα αποτελέσει το μεγαλύτερο για την οικονομία του Πούτιν.
Ένας άλλος αξιωματούχος παραδέχτηκε ότι οι μακροπρόθεσμες πιθανότητες ο ουκρανικός στρατός να μπορέσει να αντέξει απέναντι στις κατά πολύ ανώτερες ρωσικές δυνάμεις είναι περιορισμένες. Ο πραγματικός στόχος είναι να γίνει το τίμημα για τον Πούτιν οικονομικά και πολιτικά τόσο υψηλό, ώστε να αναγκαστεί να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να νικήσει με τους δικούς του όρους.