Η ηλικία συνταξιοδότησης, ο μισθός, τα συνολικά χρόνια ασφάλισης και για ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενους, η ασφαλιστική κατηγορία, καθορίζουν το ύψος της σύνταξης. Καθοριστικός παράγοντας είναι η καταμέτρηση ενσήμων δύο χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση, η διευθέτηση οφειλών αλλά και η εξαγορά πλασματικών χρόνων, που επιταχύνουν την έξοδο και αυξάνουν το ποσό.
Ειδικότερα η Καθημερινή παρουσιάζει οδηγό για όσους πλησιάζουν σε υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι κάθε ένσημο μετράει, ιδιαίτερα μέχρι τα 40 χρόνια ασφάλισης.
Στους ελεύθερους επαγγελματίες, η χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία ευθύνεται για χαμηλότερες συντάξεις. Το πρώτο «κλειδί» είναι να αποφύγει κανείς την πρόωρη έξοδο, που μειώνει τη σύνταξη έως 30% —το όφελος ξεπερνά τα 140–150 ευρώ αν καθυστερήσει την έξοδο.
Το ύψος μισθού και τα έτη ασφάλισης συνδυαστικά επηρεάζουν τη σύνταξη, μέσα σε ένα σύστημα όπου ισχύει εθνική σύνταξη ενιαία και ανταποδοτικά ποσοστά στο πλαίσιο του αναδιανεμητικού μοντέλου. Έτσι, ένας χαμηλόμισθος λαμβάνει αναπλήρωση 102,6%, ενώ ένας μισθωτός με 2.000 ευρώ μετά από 40 χρόνια παίρνει 71,8%. Χωρίς την εθνική σύνταξη, η αναπλήρωση για τον χαμηλόμισθο θα ήταν 76,2%.
Τα έτη ασφάλισης και ο μισθός βελτιώνουν τη σύνταξη, ωστόσο το σύστημα ευνοεί τους χαμηλόμισθους και επιβαρύνει τους υψηλόμισθους: για μισθό 830 ευρώ θα λάβει κανείς 851,48 ευρώ σύνταξη, ενώ με μισθό 2.000 ευρώ μέσα σε 40 χρόνια η σύνταξη φτάνει τα 1.436,60 ευρώ.
Ενδεχόμενη κεφαλαιοποιητική λειτουργία του συστήματος θα ανατροφοδοτούσε διαφορετικά καθώς ο πρώτος θα έπαιρνε 632,32 ευρώ, ο δεύτερος 1.523,65 ευρώ. Με τον παρόντα τρόπο, η συμπλήρωση 40 χρόνων, και με εξαγορά πλασματικών, ενισχύει σημαντικά τη σύνταξη, ιδίως μετά τις βελτιώσεις στους συντελεστές αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση για 36–40 χρόνια.
Ευνοημένοι θεωρούνται και ασφαλισμένοι με 15–20 χρόνια εργασίας και βασικό μισθό (~880 ευρώ), καθώς η εθνική σύνταξη (~436,40 ευρώ) αυξάνει το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης, σε αντίθεση με τους μακροχρόνιους με υψηλότερο μισθό. Αντίθετα, όσοι έχουν πάνω από 40 χρόνια ασφάλισης είναι αδικημένοι, αφού ο νόμος Βρούτση προβλέπει μόνο 0,5% προσαύξηση ανά επιπλέον έτος, ενώ μεταξύ 36–40 ετών η ετήσια αύξηση είναι 2,55%.
Στους μη μισθωτούς, υψηλή ασφαλιστική κατηγορία και υψηλότερες εισφορές οδηγούν σε καλύτερες συντάξεις: Ο χρόνος υποβολής της αίτησης (δεύτερο εξάμηνο) μπορεί να προσθέσει έως και 50 ευρώ το μήνα στο ποσό σύνταξης.
Αναλυτικά τα 3 βασικά βήματα για γρήγορη συνταξιοδότηση:
- Ανακεφαλαίωση ενσήμων μέσω ηλεκτρονικής αίτησης στον ΕΦΚΑ έως δύο χρόνια πριν. Για πρώην ΙΚΑ: ηλεκτρονικά· για άλλους φορείς: χειρόγραφα πιστοποιητικά, χρήσιμα σε διαδοχική ασφάλιση.
- Εξαγορά πλασματικών ετών κατάλληλα, ώστε να συμπληρωθεί χρόνος και ηλικία (π.χ. 33–34 έτη + εξαγορά → 40 χρόνια → ηλικία 62).
- Τακτοποίηση οφειλών: μη μισθωτοί πρέπει να εξοφλήσουν έως 30.000 € (επαγγελματίες) ή 10.000 € (αγρότες). Πληρωμή εφάπαξ ή σε 60 δόσεις, με κρατήσεις έως 60%. Απαιτείται άρση τραπεζικού απορρήτου και κατάθεση μέχρι 12.000 € (ή 6.000 € για πρώην ΟΓΑ).