Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) πρόσθεσε το Ozempic της Novo Nordisk και το Mounjaro της Eli Lilly στον κατάλογο των βασικών φαρμάκων του, μια κίνηση που αναμένεται να διευκολύνει την πρόσβαση στα σκευάσματα κατά της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
Σημειώνεται ότι πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως επηρεάζονταν από την παχυσαρκία και περισσότεροι από 800 εκατομμύρια από διαβήτη το 2022, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Ειδικότερα, ο ΠΟΥ συνέστησε, για πρώτη φορά, τη νέα γενιά επιτυχημένων θεραπειών κατά της παχυσαρκίας και του διαβήτη ζητώντας παράλληλα να διατεθούν φθηνότερες γενόσημες εκδοχές για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ο ΠΟΥ πρόσθεσε τη σεμαγλουτίδη – το δραστικό συστατικό των Ozempic και Wegovy της δανέζικης φαρμακοβιομηχανίας Novo Nordisk -, τη ντουλαγλουτίδη και τη λιραγλουτίδη, καθώς και την τιρζεπατίδη – που χρησιμοποιείται στο σκεύασμα Mounjaro της Eli Lilly – στον κατάλογο των βασικών φαρμάκων του, ο οποίος ενημερώνεται κάθε δύο χρόνια.
Αυτά τα σκευάσματα έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα δημοφιλή καθώς έχουν συνδεθεί με σημαντική απώλεια βάρους για όσους τα λαμβάνουν. Συγκεκριμένα, οι νέες θεραπείες για τον διαβήτη και την παχυσαρκία ενισχύουν τη δράση μιας ορμόνης που επηρεάζει την έκκριση ινσουλίνης (GLP-1) και γενικότερα το αίσθημα κορεσμού.
Αρχικά τα σκευάσματα αυτά αναπτύχθηκαν για τον διαβήτη, όμως έχουν δείξει αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους και θεωρούνται από τους ειδικούς μια σημαντική θεραπευτική πρόοδος, παρά τους περιορισμούς.
Πάνω από 3,7 εκατ. θανάτοι
Με βάση τα στοιχεία του οργανισμού, περισσότεροι από 3,7 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2021 από ασθένειες που συνδέονται με την παχυσαρκία – περισσότεροι από όσους πέθαναν από τις βασικές, θανατηφόρες μολυσματικές ασθένειες, την ελονοσία, τη φυματίωση και το AIDS μαζί.
Ανησυχίες για την πρόσβαση
Οι εξαιρετικά υψηλές τιμές των σκευασμάτων έχουν εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσο είναι προσβάσιμα στις φτωχότερες χώρες.
Η τιμή τους, που μπορεί να ξεπερνά για παράδειγμα τα 1.000 δολάρια μηνιαίως στις ΗΠΑ, «περιορίζει την πρόσβαση σε αυτά τα σκευάσματα», παρατήρησε ο ΠΟΥ εκφράζοντας την ανησυχία ότι οι χαμηλού εισοδήματος χώρες θα τα στερηθούν.
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτές οι «σωτήριες» ενέσιμες θεραπείες θα φτάσουν σε αυτούς που τις χρειάζονται περισσότερο, ο ΠΟΥ ζήτησε «να ενθαρρυνθεί ο ανταγωνισμός μέσω των γενόσημων φαρμάκων για να μειωθούν οι τιμές».
Σύμφωνα με τον Άντριου Χιλ, ερευνητή φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, μελέτες δείχνουν ότι η γενόσημη σεμαγλουτίδη θα μπορούσε να παραχθεί μαζικά στην Ινδία με κόστος μόλις 4 δολάρια τον μήνα.
Η πατέντα της σεμαγλουτίδης θα λήξει το 2026 σε ορισμένες χώρες, περιλαμβανομένου του Καναδά, της Ινδίας και της Κίνας, γεγονός που θα μπορούσε επίσης να ενθαρρύνει την παραγωγή γενόσημων φαρμάκων.
«Παρενέργειες»
Εκτός από τον διαβήτη και την παχυσαρκία τα σκευάσματα αυτά φαίνεται να συνδέονται με τη βελτίωση διάφορων παθολογιών.
Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο επιστημονικό περιοδικό JAMA, ο κίνδυνος νοσηλείας ή πρόωρου θανάτου μειώνεται κατά 40% στους ασθενείς που πάσχουν από καρδιακά προβλήματα και λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα.