Στο Βερολίνο για συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του βρίσκεται για δεύτερη φορά μέσα στο 2021 ο Τούρκος ΥΠΕΞ, σε μια ακόμη κρίσιμη φάση των ευρωτουρκικών σχέσεων- και όχι μόνο. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), μιλώντας μεταξύ άλλων για τη συμφωνία του 2016 για το προσφυγικό, το “Sofagate“ αλλά και τις ελληνοτουρκικές διαφορές.
Ερωτηθείς από τον Γερμανό δημοσιογράφο εάν βλέπει προσέγγιση με την Ελλάδα για διπλωματική λύση, απαντά: “Η διπλωματία είναι ο μοναδικός τρόπος για την επίλυση των διμερών προβλημάτων που αφορούν τη θάλασσα”.
Ο Τσαβούσογλου υποστηρίζει ακόμη ότι “μαξιμαλιστικές” αξιώσεις της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων δυσκολεύουν τις ευρω-τουρκικές σχέσεις. “Πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα τεράστιο δυναμικό (ανάπτυξης) στις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την Ε.Ε. σε όλους τους τομείς, από την ασφάλεια, την άμυνα και τις προσπάθειες για τη σταθερότητα στην περιοχή μέχρι την εκπαίδευση, την επιστήμη και τον πολιτισμό” απαντά σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας. “Είναι όμως λυπηρό το ότι οι σχέσεις μας έγιναν όμηρος των παράλογων και μαξιμαλιστικών απαιτήσεων των Ελλήνων και των Ελληνοκυπρίων. Αυτό θέτει σε κίνδυνο το τεράστιο δυναμικό της συνεργασίας”, αναφέρει.
Προσφυγικό
Μεγάλο τμήμα της συνέντευξης αφορά στη συμφωνία και το προσφυγικό, για την οποία η Άγκυρα εκφράζει ενστάσεις. Υπάρχουν σημεία διαφωνίας σε αυτήν τη συμφωνία; τον ρωτά ο δημοσιογράφος. "Η συνεργασία στο προσφυγικό αποτελεί μία σημαντική πτυχή της Δήλωσης της 18ης Μαρτίου 2016, η οποία όμως δεν είναι μόνο ένα ντιλ για το προσφυγικό. Η Δήλωση συνδέει την ενισχυμένη συνεργασία Τουρκίας- ΕΕ στο προσφυγικό με συγκεκριμένες δεσμεύσεις έναντι της Τουρκίας. Σε αυτές ανήκουν η επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων ένταξης, ο εκσυγχρονισμός της Τελωνειακής ΄Ένωσης, η κατάργηση της βίζας (για Τούρκους πολίτες), η οργάνωση τακτικών συναντήσεων υψηλού επιπέδου και μια ενισχυμένη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η Τουρκία εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της σε ό,τι αφορά το προσφυγικό. Από το 2015 η παράτυπη μετανάστευση προς την ΕΕ μέσω του Αιγαίου έχει μειωθεί κατά 92%. Παρόλα αυτά δεν έχει σημειωθεί πρόοδος σε αυτά που η ΕΕ υποσχέθηκε στην Τουρκία. Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη φαίνεται να αγνοούν τις δεσμεύσεις τους και να επικεντρώνονται μόνο στις υποχρεώσεις της Τουρκίας για την ανάσχεση της παράτυπης μετανάστευσης. Η ΕΕ δεν έχει ενεργοποιήσει ούτε το εθελοντικό ανθρωπιστικό σύστημα υποδοχής για τους Σύρους, ούτε έχει στηρίξει την ασφαλή, εθελούσια και αξιοπρεπή επιστροφή Σύρων στις απαλλαγμένες από την τρομοκρατία περιοχές της χώρας τους, όπως προβλέπει το άρθρο 9 της Δήλωσης της 18ης Μαρτίου”, τονίζει.
Ο Γερμανός δημοσιογράφος καλεί τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών να εκφράσει τις προσδοκίες του από τη Συμφωνία. “Χρειαζόμαστε συγκεκριμένα και σημαντικά βήματα από την ΕΕ σε αυτά και άλλα συναφή ζητήματα” απαντά. “Η Δήλωση της 18ης Μαρτίου δεν είναι μία συμφωνία για το προσφυγικό, αλλά μια συμφωνία για τις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και την ΕΕ. Στον 5ο χρόνο (ισχύος της) επιθυμούμε λόγω της μεταβαλλόμενης και όλο προκλήσεων κατάστασης να θεωρηθεί ως ένα ενιαίο σύνολο. Με δεδομένους τους νέους κινδύνους για το προσφυγικό, όπως οι συνεχιζόμενες διενέξεις στο Αφγανιστάν και τη Συρία και η επιβράδυνση της πανδημίας, η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει τον σχεδιασμό για το πώς μπορεί να συνεχιστεί η συνεργασία και τί πρέπει να γίνει με τον κατανομή των βαρών”.
Η ΕΕ φταίει για το Sofagate
Για την επίσκεψη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Τουρκία και το λεγόμενο „Sofagate“ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μεταφέρει τις ευθύνες στην πλάτη της ΕΕ. “Το περιστατικό οφείλεται αποκλειστικά σε πολιτικές διενέξεις και αντιζηλίες εντός της ΕΕ” υποστηρίζει. “Ενόψει της επίσκεψης η Τουρκία είχε ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας. Ωστόσο, εκπρόσωποι του τμήματος Εθιμοτυπίας της Κομισιόν, παρά τις επανειλημμένες μας υπενθυμίσεις, δεν είχαν στείλει στην Τουρκία ομάδα προπομπών. Εάν η Κομισιόν είχε έναν άνδρα πρόεδρο, θα ήταν ακριβώς ίδιοι οι κανόνες του πρωτοκόλλου, γιατί αυτή ήταν η ρητή επιθυμία της ευρωπαϊκής πλευράς. Είναι λυπηρό που τα εσωτερικά προβλήματα της ΕΕ επισκίασαν αυτή την επίσκεψη”, επισημαίνει.
Τέλος, για τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία ανέφερε ότι δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά είναι εφικτό να βγαίνουν θετικά αποτελέσματα στην προσπάθεια οικοδόμησης σχέσεων συνεργασίας. “Είναι σημαντικό να μείνουν ανοιχτοί δίαυλοι διαλόγου, αλλά πρέπει και να προστατεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα και δεν μπορούμε να θέσουμε σε κίνδυνο την ασφάλειά μας. Αλλά η Ρωσία το αντιλαμβάνεται” υποστηρίζει. ¨Συνεργαζόμαστε μαζί της όταν είναι δυνατόν, αλλά παραμένουμε σταθεροί, όταν είναι απαραίτητο”, συμπληρώνει.