Δεκτό έγινε την περασμένη Τρίτη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) το αίτημα της ελληνικής Κυβέρνησης για πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων GLF από το 1ο Πρόγραμμα Στήριξης, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντικά οφέλη.
Με την πρόωρη αποπληρωμή, το ελληνικό Δημόσιο:
— μειώνει ταχύτερα τα χρέη του,
— περιορίζει τον κίνδυνο μελλοντικής αύξησης επιτοκίων,
— απαλλάσσεται άμεσα από πληρωμές τόκων 1,6 δισ. ευρώ που θα κατέβαλλε από το 2026 και μετά, αποκλειστικά για το συγκεκριμένο ποσό (5,29 δισ.) αν δεν εξοφλούνταν νωρίτερα.
Τα οφέλη δεν σταματούν εδώ: όπως δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ESM Pierre Gramegna, η πρόωρη αποπληρωμή «στέλνει θετικό μήνυμα στις αγορές», προετοιμάζοντας το έδαφος για νέες αναβαθμίσεις της Ελλάδας το 2026, ενισχύοντας περαιτέρω την επενδυτική βαθμίδα.
Τι αφορά η νέα αποπληρωμή
Η κίνηση αφορά τα δάνεια GLF συνολικού ύψους 52,9 δισ. ευρώ, που αποτέλεσαν την πρώτη χρηματοδοτική βοήθεια προς την Ελλάδα τον Μάιο του 2010 και συνήφθησαν διμερώς με 14 χώρες της ευρωζώνης.
Το Δημόσιο ετοιμάζεται να εξοφλήσει πρόωρα 5,29 δισ. ευρώ, ποσό που κανονικά θα εξοφλούνταν την περίοδο 2033–2041. Το ποσό αυτό αποτελεί μόλις το 1/10 του συνόλου των GLF δανείων.
Με την πρόωρη αυτή εξόφληση, η χώρα απαλλάσσεται από μελλοντικούς τόκους 1,6 δισ. ευρώ, τους οποίους θα πλήρωνε στα επόμενα 8 έως 16 χρόνια.
Πώς προκύπτει το όφελος
Το GLF δάνειο των 52,9 δισ. επιβαρύνεται με κυμαινόμενο επιτόκιο, σήμερα στο 2,3%–2,4%, που είχε ξεπεράσει το 3% το 2024.
Για τα 5,29 δισ. που αποπληρώνονται τώρα έχουν ήδη καταβληθεί άνω των 1,8 δισ. ευρώ σε τόκους από το 2010 έως σήμερα.
Με τη διαγραφή τους από το χρέος, ο Προϋπολογισμός εξοικονομεί περίπου 140 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό που σωρευτικά φτάνει τα 1,6 δισ. ευρώ έως το 2041.
Έτσι, η χώρα «σβήνει» υποχρεώσεις 7 δισ. ευρώ: αποπληρώνει 5,29 δισ. κεφάλαιο και απαλλάσσεται από 1,6 δισ. μελλοντικούς τόκους.
3,5 δισ. λιγότερα για τόκους – και συνέχεια
Η νέα αποπληρωμή εντάσσεται σε μια στρατηγική επιτάχυνσης της μείωσης του χρέους. Ήδη έχουν προηγηθεί τρεις αντίστοιχες κινήσεις συνολικού ύψους 15,9 δισ. ευρώ, που με τη νέα φτάνουν τα 20,1 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, η χώρα έχει εξοφλήσει 7,9 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, διαγράφοντας πλήρως το σχετικό χρέος.
Συνολικά, η Ελλάδα έχει προεξοφλήσει 29 δισ. ευρώ δανείων, εξοικονομώντας 3,5 δισ. ευρώ τόκους μέχρι σήμερα, με τα οφέλη να αυξάνονται όσο η στρατηγική συνεχίζεται.
Γιατί τα διαθέσιμα δεν κατευθύνονται σε παροχές
Η πρόωρη αποπληρωμή δεν επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό, καθώς γίνεται από τον ειδικό λογαριασμό ταμειακών διαθεσίμων, που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τη διαχείριση του χρέους.
Συχνά τίθεται το ερώτημα γιατί τα διαθέσιμα αυτά δεν χρησιμοποιούνται για παροχές ή αυξήσεις. Ωστόσο:
— η αποπληρωμή χρέους είναι χρηματοοικονομική πράξη,
— δεν επηρεάζει πλεόνασμα, έλλειμμα ή στόχους δαπανών,
— αντίθετα, οι δαπάνες για παροχές αποτελούν δημοσιονομικές πράξεις, μειώνουν πλεόνασμα, αυξάνουν έλλειμμα και επιβαρύνουν το χρέος.
Άρα, τα διαθέσιμα του λογαριασμού δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλες κρατικές δαπάνες. Η αξιοποίησή τους όμως για αποπληρωμή χρέους μειώνει δραστικά μελλοντικά έξοδα, προσφέροντας «ανάσα» στον Προϋπολογισμό και επιτρέποντας μελλοντικές βιώσιμες πολιτικές.