Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα αναδεικνύεται σε δημοφιλή προορισμό για ψηφιακούς νομάδες, προσελκύοντας ολοένα και περισσότερους επαγγελματίες της εξ αποστάσεως εργασίας. Η Digital Nomad Visa, που θεσπίστηκε το 2021, οι βελτιωμένες υποδομές σε πόλεις και νησιά, αλλά και οι τοπικές πρωτοβουλίες φιλοξενίας, έχουν τοποθετήσει τη χώρα στον διεθνή χάρτη του «remote work». Η ελληνική εταιρεία ViOS, με τρεις συνεργατικούς χώρους συνολικής χωρητικότητας 650 ατόμων, καταγράφει τις τάσεις και τις προκλήσεις της αγοράς.
Η άνοδος των ψηφιακών νομάδων στην Ελλάδα
Μετά την εισαγωγή της Digital Nomad Visa, οι αιτήσεις αυξήθηκαν θεαματικά – από 10 το 2021 σε 595 το 2022. Η δυναμική αυτή ενισχύθηκε μετά το 2023, καθώς βελτιώθηκε το θεσμικό πλαίσιο και εντάθηκαν οι τοπικές δράσεις προσέλκυσης. Οι Αθήνα και Θεσσαλονίκη αποτελούν βασικούς κόμβους, ενώ Κρήτη, Σύρος, Καλαμάτα και μικρότερες νησιωτικές κοινότητες αναπτύσσουν έργα «work from» και τοπικά προγράμματα στέγασης.
Οι ψηφιακοί νομάδες προέρχονται κυρίως από χώρες εκτός ΕΕ, με μέση ηλικία 30-40 ετών. Οι περισσότεροι είναι πτυχιούχοι, συχνά με μεταπτυχιακό, και δραστηριοποιούνται σε IT, ψηφιακό μάρκετινγκ, design και freelance υπηρεσίες. Προτιμούν γρήγορο internet, coworking χώρους, ευέλικτη στέγαση, αίσθηση κοινότητας και πρόσβαση σε θάλασσα ή φύση. Η παραμονή τους ποικίλλει από λίγες εβδομάδες έως 12 μήνες, σύμφωνα με τη Visa.
Γιατί επιλέγουν την Ελλάδα
Τα κύρια κίνητρα είναι η ποιότητα ζωής, το κλίμα, η θάλασσα και ο πολιτισμός, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο κόστος διαβίωσης σε σχέση με δυτικές πρωτεύουσες. Η νομοθεσία προσφέρει φορολογικά κίνητρα, ενώ οι βελτιωμένες ψηφιακές υποδομές και τα events για νομάδες ενισχύουν την ελκυστικότητα.
Οι νομάδες δίνουν έμφαση σε σταθερό fibre ή 5G internet, ποιοτικούς συνεργατικούς χώρους με meeting rooms και events areas, ασφαλή μακροχρόνια διαμονή, υποστήριξη σε γραφειοκρατικά ή φορολογικά θέματα και εύκολη πρόσβαση σε υγεία και μεταφορές. Οι χώροι με πιστοποιήσεις ευεξίας ή ESG είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς.
Βραχυχρόνιοι και μακροχρόνιοι νομάδες
Οι επισκέπτες που μένουν λίγες εβδομάδες επιλέγουν τουριστικούς προορισμούς με φυσική ομορφιά και εμπειρίες, ενώ όσοι παραμένουν 6-12 μήνες ή περισσότερο, αναζητούν φορολογική σταθερότητα, άνετη στέγαση και χώρους co-living. Οι πρώτοι λειτουργούν περισσότερο ως τουρίστες, ενώ οι δεύτεροι εντάσσονται στην τοπική κοινωνία, χρησιμοποιούν δημόσιες μεταφορές και στηρίζουν τοπικές επιχειρήσεις.
Τα εμπόδια περιλαμβάνουν φορολογική ασάφεια για παραμονές άνω των 183 ημερών, γραφειοκρατία στη διαδικασία visa, αστάθεια internet σε απομακρυσμένα νησιά και αύξηση τιμών στέγασης σε δημοφιλείς περιοχές. Προτείνονται ένα ενιαίο ψηφιακό κέντρο εξυπηρέτησης (one-stop hub), σαφέστεροι φορολογικοί κανόνες, επενδύσεις σε υποδομές και συνεργασίες μεταξύ δήμων και ιδιωτών.
Το οικοσύστημα συνεργασιών
Πρωτοβουλίες όπως τα “Work From Syros” και “Work From Kalamata” συνδυάζουν καταλύματα, coworking χώρους και εκδηλώσεις, ενισχύοντας τη δικτύωση. Η ViOS ανοίγει νέο χώρο στο Ψυχικό με γυμναστήριο, χώρους χαλάρωσης, σάουνα και αίθουσες μασάζ, απαντώντας στις ανάγκες των απαιτητικών νομάδων.
Η Ελλάδα έχει πλέον καθιερωθεί στον διεθνή χάρτη των ψηφιακών νομάδων· το μέλλον θα εξαρτηθεί από τη σταθερότητα των θεσμών, τη συνέχιση των επενδύσεων και τη διαρκή βελτίωση των υποδομών.