Σε μια απόφαση που αλλάζει το τοπίο του Ασφαλιστικού για χιλιάδες Έλληνες ασφαλισμένους, η κυβέρνηση έκρινε ότι δεν θα προχωρήσει στην επόμενη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης πριν από το έτος 2030. Η επιλογή αυτή έρχεται παρά τις μνημονιακές προβλέψεις που όριζαν μεταρρύθμιση από το 2026 με σταδιακή εφαρμογή από το 2027. Αιτία, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη και αναλυτές, είναι το γεγονός ότι ούτε το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί ουσιαστικά ούτε ο δείκτης γήρανσης πληθυσμού έχει παρουσιάσει τέτοια εξέλιξη που να δικαιολογεί αλλαγές.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι τα όρια που ισχύουν σήμερα — 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή 67 έτη με 15ετία — παραμένουν σταθερά για τουλάχιστον τα επόμενα 5 χρόνια. Ταυτόχρονα, η Εθνική Αναλογιστική Αρχή δεν εντόπισε κίνδυνο άμεσης ανισορροπίας στο ασφαλιστικό σύστημα, παρόλο που οι μελέτες γιγαντώνουν τις προκλήσεις για τη δεκαετία μετά το 2030.
Πέντε βασικοί λόγοι για την αναβολή
1. Δεν καταγράφεται αύξηση του προσδόκιμου ζωής που να δικαιολογεί άμεση αναπροσαρμογή.
2. Ο δείκτης γήρανσης και η αναλογία συνταξιούχων προς ενεργούς ασφαλισμένους παραμένουν σε επίπεδα που δεν απαιτούν έστω χρονοβόρα παρέμβαση.
3. Η αύξηση των αποχωρήσεων – λόγω φόβου αύξησης ορίων – έχει ήδη προκαλέσει πτώση της απασχόλησης σε κρίσιμα σημεία.
4. Οι κοινωνικές αντιδράσεις και το πολιτικό κόστος εν όψει των επερχόμενων εκλογών καθιστούσαν ανελαστη κάθε αλλαγή.
5. Η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της ότι η Ελλάδα έχει ήδη αυξήσει τα όρια δύο φορές τα τελευταία 10 χρόνια, κάνοντας τη νέα αύξηση λιγότερο επιτακτική
Τι σημαίνει για τους ασφαλισμένους και το σύστημα
Για όσους βρίσκονται κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης ή έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης, η απόφαση προσφέρει ανάσα και βεβαιότητα: δεν θα αντιμετωπίσουν νέα αυξημένα όρια κατά τα επόμενα χρόνια. Αντίθετα, για τη νέα γενιά ασφαλισμένων, η μετακίνηση της αύξησης στο 2030 σημαίνει ότι θα βρίσκονται αντιμέτωποι με αλλαγές πιθανόν εντός της επόμενης δεκαετίας.
Το ασφαλιστικό σύστημα κερδίζει χρόνο: η μετάθεση της προβλεπόμενης αύξησης συνεπάγεται ότι οι προσομοιώσεις και οι αναλογιστικές μελέτες θα έχουν περισσότερο περιθώριο προσαρμογής, ενώ οι εισφορές και η απασχόληση μπορούν να ενισχυθούν χωρίς το άμεσο βάρος ενός νέου μέτρου.
Προοπτικές και ρίσκα προς το 2030
Η απόφαση για «πάγωμα» δεν σημαίνει «κατάργηση». Το 2030 ορίζεται ως το επόμενο «σημείο αναφοράς» στο οποίο θα γίνει νέα αξιολόγηση των ορίων με βάση τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα της επόμενης πενταετίας. Αν τα δεδομένα αλλάξουν, θα ενεργοποιηθεί η διαδικασία αύξησης των ορίων — πιθανόν με σταδιακή εφαρμογή.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι ο ρυθμός γήρανσης του πληθυσμού και η απομάκρυνση από τη γενιά των baby boomers ενδέχεται να απαιτήσουν εντονότερες κινήσεις. Ωστόσο, μέχρι τότε, το σύστημα λειτουργεί με τις τρέχουσες προϋποθέσεις — δίνοντας ανάσα στην αγορά εργασίας και τους φορολογούμενους.