Με την αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας από τον Fitch την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκαν για φέτος οι αξιολογήσεις των μεγάλων διεθνών οίκων, οι οποίες έφεραν τη χώρα ακόμη πιο κοντά στο αξιόχρεο των λοιπών κρατών της Ευρωζώνης, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της απόστασης που τη χώριζε την τελευταία εξαετία.
Από το β’ εξάμηνο του 2019, το ελληνικό αξιόχρεο ενισχύθηκε κατά τέσσερις βαθμίδες από Fitch, DBRS και Scope και κατά πέντε βαθμίδες από τον S&P, καθώς το υψηλό δημόσιο χρέος ακολούθησε ταχεία πτωτική πορεία και η οικονομία έδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, πετυχαίνοντας ρυθμούς ανάπτυξης διπλάσιους της Ευρωζώνης. Ο Moody’s επίσης αναβάθμισε τη χώρα κατά τέσσερις βαθμίδες, αποδίδοντας την επενδυτική βαθμίδα τον Μάρτιο, αν και παραμένει ένα «σκαλοπάτι» χαμηλότερα από τους άλλους οίκους.
Οι αξιολογήσεις της Ελλάδας βρίσκονται πλέον μόλις μία βαθμίδα κάτω από της Ιταλίας (BBB+), η οποία επίσης αναβαθμίστηκε, μειώνοντας σημαντικά το δημοσιονομικό της έλλειμμα. Παρότι το ιταλικό χρέος (138% του ΑΕΠ) δεν αναμένεται να υποχωρήσει πριν από το 2028, το ελληνικό χρέος, σήμερα κοντά στο 146% του ΑΕΠ, προβλέπεται να μειωθεί κάτω από το 120% το 2029, ενώ ο Fitch τοποθετεί αυτό το ορόσημο στο 2030. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα πιθανότατα θα έχει χαμηλότερο χρέος από την Ιταλία ήδη από το 2027-2028.
Αν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν, αναμένονται νέες αναβαθμίσεις, με την Ελλάδα να θεωρείται πολύ πιθανό ότι θα ανέβει δύο ακόμη βαθμίδες την επόμενη διετία και θα εισέλθει στην κατηγορία «Α», όπου βρίσκονται οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης.
Οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει τη βελτίωση, καθώς η χώρα δανείζεται φθηνότερα από την Ιταλία και τη Γαλλία – το ελληνικό 10ετές κινείται στο 3,3%, έναντι 3,5% για τις δύο χώρες.
Με τις αναβαθμίσεις, η Ελλάδα αφήνει οριστικά πίσω την κρίση χρέους, η οποία οδήγησε το αξιόχρεό της στο χαμηλότερο επίπεδο διεθνώς πριν από 15 χρόνια. Τον Δεκέμβριο του 2009 οι πρώτες υποβαθμίσεις από S&P και Fitch (Α- σε BBB+) βασίστηκαν στη δυσκολία μείωσης του ελλείμματος και του χρέους. Οι υποβαθμίσεις συνεχίστηκαν το 2010 λόγω αδυναμίας δανεισμού με βιώσιμα επιτόκια.
Το 2011 η Ελλάδα έπεσε στην κατηγορία CCC, εν μέσω φημολογίας για PSI, με τους οίκους να προειδοποιούν ότι κάθε αναδιάρθρωση θα θεωρηθεί χρεοκοπία. Το 2012, μετά την οριστικοποίηση του PSI, η χώρα κατατάχθηκε σε επιλεκτική χρεοκοπία. Λίγους μήνες αργότερα, οι πολιτικές εξελίξεις επέτρεψαν μικρή ανάκτηση αξιολόγησης, αλλά σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Η ανάκαμψη ανεκόπη το 2015, με τον S&P να ρίχνει το αξιόχρεο τέσσερις βαθμίδες μέσα σε λίγους μήνες λόγω των αδιεξόδων στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα και του δημοψηφίσματος. Μετά το τρίτο μνημόνιο, εγκαινιάστηκε σταδιακή ανάκαμψη, με την αξιολόγηση να επιστρέφει το 2016 στο επίπεδο του 2012 και να βελτιώνεται περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.
Σήμερα, η Ελλάδα βρίσκεται στην καλύτερη δημοσιονομική θέση της τελευταίας 15ετίας, με προοπτικές περαιτέρω αναβάθμισης και πλήρη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών.