Καμία αποσυμπίεση δεν εμφανίζει το στεγαστικό πρόβλημα στην Ελλάδα, που εξακολουθεί να επιβαρύνει ολοένα περισσότερο τα νοικοκυριά. Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για το 2024 δείχνουν πως οι Έλληνες αφιερώνουν το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης, όπως ενοίκιο, δόσεις δανείων, λογαριασμούς και συντηρήσεις. Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ο μέσος όρος διαμορφώνεται στο 19,2%. Ανησυχητική είναι και η κατεύθυνση της τάσης: ενώ πανευρωπαϊκά παρατηρείται πτώση (19,7% το 2023), στην Ελλάδα η επιβάρυνση αυξήθηκε οριακά από το 35,2% του 2023 και το 34,2% του 2022.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», η εκτίναξη αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο τόσο των ενοικίων όσο και των δανειακών υποχρεώσεων την τελευταία διετία, σε συνδυασμό με την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Έτσι, οι όποιες ενισχύσεις στο διαθέσιμο εισόδημα μέσω μισθών ή φοροελαφρύνσεων εξανεμίζονται. Τα στοιχεία του δικτύου RE/MAX Ελλάς καταγράφουν διαδοχικές αυξήσεις ενοικίων: το διάστημα 2023-2024 οι τιμές ανέβηκαν κατά 5,6% πανελλαδικά και 7,6% στην Αττική, ενώ την περίοδο 2022-2023 είχαν ήδη αυξηθεί κατά 5,9% και 5,3% αντίστοιχα. Παράλληλα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό Μαΐου, τα ενοίκια σημείωσαν νέα άνοδο 10,9% σε ετήσια βάση.
Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζουν και τα επιτόκια στεγαστικών δανείων, κυρίως λόγω της πολιτικής αυξήσεων επιτοκίων της ΕΚΤ από τα μέσα του 2022 έως το τέλος του 2023 για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Παρότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ξεκινήσει πλέον μειώσεις, απαιτείται χρόνος μέχρι οι μειώσεις αυτές να αποτυπωθούν στους δανειολήπτες, ειδικά λόγω του ότι τα περισσότερα δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου.
Εκτός Ελλάδας, υψηλά ποσοστά επιβάρυνσης παρατηρούνται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: στη Δανία φτάνει το 26,3%, στη Σουηδία το 24,6% και στη Γερμανία το 24,5%, παρά το γεγονός ότι στο Βερολίνο εφαρμόζεται πλαφόν στις αυξήσεις ενοικίων, το οποίο ωστόσο αποδεικνύεται ανεπαρκές. Αντίθετα, οι χαμηλότερες επιβαρύνσεις εντοπίζονται στην Κύπρο (11,4%), την Ιταλία (13,6%), την Ισπανία (16,7%) και την Πορτογαλία (16,8%), παρά τις πιέσεις που δέχονται κι αυτές οι αγορές από τα προγράμματα βραχυχρόνιων μισθώσεων και τις καταργημένες πλέον άδειες Golden Visa.
Σε πρόσφατη εκδήλωση της Deloitte Hellas για την αγορά ακινήτων, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης παραδέχθηκε ότι η πρόσβαση των νέων έως 40 ετών στην αγορά κατοικίας είναι σήμερα πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι στο παρελθόν. Υπογράμμισε ωστόσο ότι η κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει 40 πολιτικές συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ ανακοίνωσε νέο σχέδιο αξιοποίησης 1.000 δημόσιων ακινήτων για την κατασκευή έως 10.000 κατοικιών άμεσα και 6.500 ακινήτων για 25.000 κατοικίες σε βάθος χρόνου, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών μέσω αύξησης της προσφοράς.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, Λευτέρης Ποταμιάνος, σκιαγράφησε μια ακόμα πιο ζοφερή εικόνα. Όπως ανέφερε, τα ενοίκια έχουν ξεφύγει, η προσφορά δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες, ενώ η ανανέωση του οικιστικού αποθέματος κινείται με αργούς ρυθμούς. Κατηγόρησε την πολιτεία ότι σχεδιάζει χωρίς διάλογο με την αγορά, με αποτέλεσμα οι παρεμβάσεις να αποτυγχάνουν ή να ακυρώνονται στην πράξη. Επέμεινε στην ανάγκη άμεσης αξιοποίησης δημόσιων και ιδρυματικών ακινήτων —καταγράφονται περίπου 5.000 κενές κατοικίες— και προειδοποίησε για τα αρνητικά αποτελέσματα προγραμμάτων τύπου «Σπίτι μου» που ενισχύουν απότομα τη ζήτηση και, τελικά, ανεβάζουν ακόμη περισσότερο τις τιμές.