Φρένο σε ύποπτες επιστροφές ΦΠΑ επιχειρεί να βάλει η ΑΑΔΕ, αναθεωρώντας το σχέδιο δράσης για το 2025 και αυξάνοντας θεαματικά τους ελέγχους λίγο πριν την εκπνοή του έτους. Οι διασταυρώσεις για επιστροφές φόρου αυξάνονται πάνω από 55%, με τις υποθέσεις που μπαίνουν στο μικροσκόπιο να φτάνουν τις 6.600 από 4.200 που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός, σε μια περίοδο όπου τα κυκλώματα απάτης τύπου Carousel προκαλούν μεγάλες απώλειες για τα δημόσια έσοδα.
Η απάτη Καρουζέλ θεωρείται από τις πιο επικίνδυνες μορφές φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ, καθώς στηρίζεται σε κυκλικές ενδοκοινοτικές συναλλαγές, κυρίως ηλεκτρονικών προϊόντων, που «περνούν» διαδοχικά από πολλές επιχειρήσεις. Σε κάποιο σημείο της αλυσίδας εμφανίζεται ο λεγόμενος εξαφανισμένος έμπορος, ο οποίος αφού εισπράξει σημαντικά ποσά ΦΠΑ μέσω εικονικών συναλλαγών, εξαφανίζεται χωρίς να αποδώσει τον φόρο, αφήνοντας πίσω του σημαντική ζημιά για το Δημόσιο.
Δεν είναι τυχαίο ότι το τελευταίο διάστημα οι καταγγελίες προς τις Υπηρεσίες Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων καταγράφουν έντονη αύξηση, ενώ από τις υποθέσεις που έχουν ήδη τεθεί υπό έλεγχο η παραβατικότητα κινείται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και προσεγγίζει το 80%. Τα στοιχεία αυτά αποτέλεσαν βασικό λόγο για την αναθεώρηση του επιχειρησιακού σχεδίου της ΑΑΔΕ και τη μαζική ενίσχυση των ελέγχων στις επιστροφές ΦΠΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ελεγκτικές αρχές καλούνται έως το τέλος του έτους να βάλουν στο μικροσκόπιο συνολικά 6.600 υποθέσεις επιστροφής ΦΠΑ, αλλά και να προχωρήσουν σε εξονυχιστικές διασταυρώσεις των περιοδικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το προηγούμενο έτος. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις μηδενικές δηλώσεις από επιχειρήσεις που είχαν πραγματική δραστηριότητα, καθώς σε αυτές εντοπίζονται συχνά ενδείξεις ύποπτης συμπεριφοράς.
Κεντρικός στόχος των παρεμβάσεων είναι ο περιορισμός του λεγόμενου κενού ΦΠΑ, δηλαδή της διαφοράς ανάμεσα στα εκτιμώμενα έσοδα που θα έπρεπε να εισπραχθούν και σε αυτά που τελικά καταλήγουν στα κρατικά ταμεία με βάση το πραγματικό ύψος των συναλλαγών στην οικονομία. Ο πήχης έχει τεθεί ψηλά, καθώς η ΑΑΔΕ επιδιώκει το κενό ΦΠΑ να μειωθεί στο 5% έως το 2029, ποσοστό που αντιστοιχεί στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παράλληλα με την αυστηροποίηση των ελέγχων, το επιχειρησιακό σχέδιο προβλέπει επιτάχυνση των νόμιμων επιστροφών ΦΠΑ, με στόχο τουλάχιστον το 95% των αιτημάτων να διεκπεραιώνεται εντός 90 ημερών. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται η αυτοματοποιημένη αξιολόγηση των αιτημάτων επιστροφής σε περιοδική βάση, αλλά και η αξιοποίηση της λεγόμενης «Χρυσής Λίστας» δικαιούχων, δηλαδή επιχειρήσεων με άψογη φορολογική συμπεριφορά, στις οποίες ο ΦΠΑ επιστρέφεται αυτόματα χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες.
Την ίδια στιγμή, προχωρά η αυτοματοποίηση της έκδοσης πράξεων επιβολής προστίμων κατά την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και λοιπών παρακρατούμενων φόρων, ενώ ενισχύονται οι στοχευμένοι έλεγχοι με στόχο τον εντοπισμό παραβατικότητας σε τουλάχιστον 70% των υποθέσεων έρευνας που αφορούν απάτη στον ΦΠΑ. Στο οπλοστάσιο των ελεγκτικών αρχών προστίθεται και η δυνατότητα ελέγχου μίας ή περισσότερων φορολογικών περιόδων ΦΠΑ σύντομης χρονικής διάρκειας, μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα ύποπτα σχήματα πριν εξελιχθούν σε οργανωμένα κυκλώματα.