Στους διαδρόμους των σουπερμάρκετ, συναντούμε ετικέτες συστατικών γεμάτες με περίπλοκες χημικές ονομασίες και συντηρητικά.
Αν και πολλά από αυτά τα πρόσθετα έχουν κριθεί ασφαλή από τις ρυθμιστικές αρχές, ορισμένα συστατικά έχουν προκαλέσει ανησυχίες στους καταναλωτές κατά καιρούς. Με την εισαγωγή νέων προσθέτων, πολλοί αναρωτιούνται για την πραγματική ασφάλεια αυτών των συστατικών στα τρόφιμά μας.
Τι είναι τα πρόσθετα τροφίμων;
Τα πρόσθετα τροφίμων είναι ουσίες που προστίθενται στα τρόφιμα για να εκτελέσουν συγκεκριμένες λειτουργίες. Μπορεί να είναι φυσικές ή συνθετικές ενώσεις που χρησιμοποιούνται για διατήρηση, βελτίωση γεύσης ή εμφάνισης, διατήρηση φρεσκάδας και άλλα.
Διάφοροι κύριοι τύποι πρόσθετων τροφίμων περιλαμβάνουν:
Συντηρητικά – Προλαμβάνουν την αλλοίωση από βακτήρια, μούχλα, μύκητες ή μαγιά. Κοινά συντηρητικά είναι το βενζοϊκό νάτριο, το νιτρώδες νάτριο και το σορβικό κάλιο.
Αντιοξειδωτικά – Προλαμβάνουν την οξείδωση των λιπών και των ελαίων στα τρόφιμα. Κοινά αντιοξειδωτικά είναι το BHA, το BHT και η βιταμίνη Ε.
Οξέα – Προσδίδουν ξινή γεύση, αποτρέπουν το μαύρισμα και λειτουργούν ως συντηρητικά. Κοινά οξέα είναι το κιτρικό οξύ, το μηλικό οξύ και το φωσφορικό οξύ.
Γλυκαντικά – Προσδίδουν ή ενισχύουν τη γλυκιά γεύση. Κοινά γλυκαντικά είναι η σακχαρόζη, το σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και τεχνητά γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη.
Γαλακτωματοποιητές – Διατηρούν το νερό και τα έλαια αναμεμειγμένα σε ένα γαλάκτωμα, όπως στη μαγιονέζα. Κοινοί γαλακτωματοποιητές είναι η λεκιθίνη και τα μονο- και διγλυκερίδια.
Αντισυσσωματικοί παράγοντες – Αποτρέπουν τη συσσώρευση τροφίμων σε σκόνη. Συνήθεις αντισυσσωματικοί παράγοντες είναι το διοξείδιο του πυριτίου και το πυριτικό ασβέστιο.
Χρώματα – Βελτιώνουν τα φυσικά χρώματα ή προσθέτουν χρώμα. Κοινά χρώματα τροφίμων είναι το FD&C Blue No. 1 και το εκχύλισμα annatto.
Γεύσεις – Μεταδίδουν ή ενισχύουν τις γεύσεις. Κοινές φυσικές γεύσεις είναι το εκχύλισμα βανίλιας, το εκχύλισμα αμυγδάλου και το έλαιο μέντας.
Τα πιο κοινά πρόσθετα
Τα πρόσθετα τροφίμων χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους, από τη διατήρηση της φρεσκάδας έως την ενίσχυση της γεύσης και της εμφάνισης. Παρόλο που η μακρά λίστα εγκεκριμένων πρόσθετων μπορεί να… φοβίζει, υπάρχουν κάποια που συναντούμε πολύ συχνά σε συσκευασίες τροφίμων.
Τα συντηρητικά είναι από τα πιο συνηθισμένα πρόσθετα. Αποτρέπουν την αλλοίωση και την ανάπτυξη βακτηρίων, επιτρέποντας στα τρόφιμα να διατηρούνται φρέσκα για μεγαλύτερο διάστημα. Συχνά συντηρητικά περιλαμβάνουν το βενζοϊκό νάτριο, το νιτρώδες νάτριο και το σορβικό κάλιο. Παρά τις ανησυχίες για ορισμένα συντηρητικά, γενικά θεωρούνται ασφαλή σε μικρές ποσότητες.
Σε ότι αφορά το χρώμα, ουσίες όπως το χρώμα καραμέλας, η βήτα-καροτίνη και το εκχύλισμα annatto προστίθενται συχνά, ειδικά σε ποτά, επιδόρπια, καραμέλες και γαλακτοκομικά προϊόντα. Επίσης διαδεδομένες είναι οι τεχνητές βαφές τροφίμων, όπως το Red 40 ή το Yellow 5, που κάνουν τα τρόφιμα να φαίνονται πιο έντονα.
Οι γαλακτωματοποιητές βοηθούν στην ανάμιξη νερού και ελαίων, αποτρέποντας τον διαχωρισμό τους. Η λεκιθίνη, τα μονο- και διγλυκερίδια, και τα πολυσορβικά είναι συνηθισμένοι γαλακτωματοποιητές που βρίσκονται σε προϊόντα όπως η σάλτσα σαλάτας, το παγωτό και τα επεξεργασμένα αρτοσκευάσματα.
Πρόσθετα προς αποφυγή
Ορισμένα κοινά πρόσθετα τροφίμων έχουν εγείρει ανησυχίες για την υγεία τα τελευταία χρόνια. Αν και επιτρέπονται από τις ρυθμιστικές αρχές, τα πρόσθετα αυτά ενδέχεται να ενέχουν κινδύνους σύμφωνα με ορισμένες μελέτες.
Τεχνητά γλυκαντικά: Τα υποκατάστατα ζάχαρης όπως η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη και η σουκραλόζη μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τα βακτήρια του εντέρου και να προάγουν την αύξηση βάρους με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες σχετικά με τις νευρολογικές επιπτώσεις.
Γλουταμινικό μονονάτριο (MSG): Αυτό το κοινό ενισχυτικό γεύσης έχει συσχετιστεί με πονοκεφάλους, ναυτία και αντιδράσεις ευαισθησίας σε μερικούς ανθρώπους. Ορισμένες μελέτες συνδέουν το MSG με νευροτοξικότητα.
Τρανς λιπαρά: Τα τρανς λιπαρά που βρίσκονται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνουν σημαντικά την κακή χοληστερόλη και τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Νιτρικό νάτριο/Νιτρώδες: Χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση των κρεάτων και την ενίσχυση του χρώματος. Αυτά τα πρόσθετα μπορούν να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που προκαλούν καρκίνο στο πεπτικό σύστημα. Τα νιτρώδη μπορεί επίσης να βλάψουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
BHA/BHT: Η βουτυλιωμένη υδροξυανισόλη (BHA) και το βουτυλιωμένο υδροξυτολουόλιο (BHT) διατηρούν τα λίπη στα δημητριακά, τα πατατάκια και άλλα τρόφιμα. Ορισμένα στοιχεία συνδέουν αυτές τις χημικές ουσίες με καρκίνο, τοξικότητα οργάνων και υπερκινητικότητα στα παιδιά.
Βαφές τροφίμων: Βαφές όπως το κόκκινο #40, το κίτρινο #5 και το κίτρινο #6 μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και υπερκινητικότητα σε ευαίσθητα άτομα. Ορισμένες βαφές απαγορεύονται σε ορισμένες χώρες.
Όταν είναι δυνατόν, αποφύγετε αυτά τα αμφιλεγόμενα πρόσθετα και καταναλώστε περισσότερα φρέσκα, ολόκληρα τρόφιμα. Διαβάστε προσεκτικά τις λίστες συστατικών και ερευνήστε άγνωστα πρόσθετα. Αν και επιτρέπονται, ακόμη και τα «ασφαλή» πρόσθετα μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία.
Πηγή: Lykavitos.gr