Στη λίστα με τους ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς έχει μπει πλέον η Αθήνα, με υφιστάμενες διεθνείς αλυσίδες να αυξάνουν το αποτύπωμά τους στον χώρο της φιλοξενίας και άλλες, νέες, να βολιδοσκοπούν την πιθανότητα σχετικών επενδύσεων. Η τάση τροφοδοτείται από τα αλλεπάλληλα τουριστικά ρεκόρ που σημειώνει η χώρα τα τελευταία χρόνια. Συνοδεύεται ωστόσο και από αυξανόμενες προκλήσεις, που απαιτούν δραστικές λύσεις, ώστε να συνεχιστεί αλλά και να ποσοτικοποιηθεί σε περισσότερα έσοδα για τον κλάδο.
Ο χάρτης των ξενοδοχείων της Αθήνας
Το γεγονός ότι η πόλη έχει ήδη μπει στον «χάρτη» των global brands αποδεικνύουν και τα πρόσφατα στοιχεία της GBR Consulting που παρουσιάστηκαν κατά τη 55η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής & Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ), που πραγματοποιήθηκε χθες σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών. Ειδικότερα, βάσει αυτών προκύπτει στην Αττική δραστηριοποιούνται πλέον συνολικά 55 ξενοδοχειακές αλυσίδες: 25 διεθνείς, 27 ελληνικές και 3 τοπικές.
Την πρώτη θέση στη λίστα των διεθνών αλυσίδων, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό δωματίων, καταλαμβάνει η Marriott International με μερίδιο 19%, ακολουθούμενη από τη Hyatt International με 14%, την IHG με 13%, τη Wyndham με 12%, τη Zeus Hotels με 12%, την Accor με 11%, την Isrotel με 7%, τη Hilton με 5%, τη Four Seasons με 4% και τη Vincci με 3%.
Στα ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων, η κυριαρχία των αλυσίδων είναι σαφής, τόσο σε επίπεδο αριθμού μονάδων όσο και σε επίπεδο δωματίων. Στον αντίποδα, η κατηγορία 1–3 αστέρων παραμένει κυρίως στα χέρια ανεξάρτητων επιχειρήσεων. Για την ακρίβεια πάνω από επτά στα 10 πεντάστερα αποτελεί μέλος μιας αλυσίδας, με το ποσοστό αυτό να μειώνεται καθώς κατεβαίνουμε κατηγορία φτάνοντας στην περίπτωση των μονάδων 3,2 και 1 αστεριού το 94%, 98% και 99% να είναι ανεξάρτητες μονάδες. Επιπλέον, βάσει των στοιχείων της GBR, περίπου το 60% των ξενοδοχειακών αλυσίδων που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα είναι διεθνείς, το 38% ελληνικές και μόλις το 3% τοπικές εταιρείες.
«Η Αθήνα έχει γίνει ελκυστική πόλη» ανέφερε ο Stefan Merkenhof, Managing Consultant της GBR Consulting, τονίζοντας ότι πέρα από τα ξενοδοχεία πολλών αστέρων, αναπτύσσονται με ταχύτατο ρυθμό τόσο τα boutique ξενοδοχεία, όσο και τα serviced apartments και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. Χάρη στην αύξηση του ξενοδοχειακού δυναμικού και της δημοφιλίας της πόλης μάλιστα, έχουν αρχίσει να δημιουργούνται τουριστικά hot spot και πέραν του κέντρου, όπως ο Πειραιάς, στον οποίο μερικά χρόνια πίσω οι επιλογές διαμονής παρέμεναν αισθητά περιορισμένες.
Η Αθήνα τουριστικός και επενδυτικός προορισμός
Το επενδυτικό ενδιαφέρον δεν είναι τυχαίο. Εδράζεται αφενός στην άνοδο της επισκεψιμότητας και την τουριστική ταυτότητα που έχει κατακτήσει η πόλη και αφετέρου στην ευνοϊκή σχέση προσφοράς και ζήτησης καθώς και στην απόδοση των σχετικών επενδύσεων σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές επιλογές.
Στην δεύτερη περίπτωση είναι ενδεικτικό ότι η πρωτεύουσα συμπεριλαμβάνεται πλέον στη λίστα με τις ευρωπαϊκές πόλεις για επενδύσεις σε ξενοδοχεία. Σχετική έρευνα για παράδειγμα κατατάσσει την Αθήνα ανάμεσα στις κορυφαίες πόλεις της Ευρώπης για ξενοδοχειακές επενδύσεις το 2025, καταλαμβάνοντας την όγδοη θέση, έναντι της δέκατης ένα χρόνο πριν. Υψηλότερη κατάταξη έναντι της αμέσως προηγούμενης χρονιάς, σύμφωνα με την GBR Consulting, κέρδισαν επίσης και η αγορά της Λισαβόνας, της Βαρκελώνης, των Βρυξελλών, του Βερολίνου και της Κοπεγχάγης.
Όσο για την περίπτωση της επισκεψιμότητας, οι δείκτες (αφίξεις, πληρότητες, μέση τιμή δωματίου) εμφανίζονται κατά κύριο λόγο θετικοί, με την άνοδο στην περίπτωση των αφίξεων να καταγράφεται εντυπωσιακή.
Να θυμίσουμε ότι στο αεροδρόμιο της Αθήνας υποδέχτηκε το 2024 31,9 εκατ. επιβάτες, με την κίνηση εξωτερικού να αγγίζει τα 22,4 εκατ. και τα 7,9 εκατ. να αφορούν αλλοδαπούς κατοίκους, σύμφωνα με την GBR Consulting. Tο πρώτο δεκάμηνο του 2025 δε, η συνολική επιβατική κίνηση αυξήθηκε περαιτέρω κατά 6,6% έναντι του 2024, οι διεθνείς αφίξεις κατά 8,5% ενώ οι αλλοδαποί επισκέπτες κατά 9,2%, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί μια σταθερή βάση ζήτησης.
Πληρότητες σταθερές, τιμές σε ανοδική τροχιά
Σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων, η εικόνα χαρακτηρίζεται θετική και το 2025. Η μέση ετήσια πληρότητα των ξενοδοχείων της Αθήνας εμφανίζεται εν γενεί σταθερή, με μικρή μεν υποχώρηση στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2025, αλλά οριακή άνοδο κατά +0,1% σε σχέση με το 2024 και κατά +1,4% σε σχέση με το 2023, στο διάστημα Ιανουαρίου–Οκτωβρίου.
Καλύτερη εικόνα εμφανίζει η Μέση Ημερήσια Τιμή Δωματίου (ADR) η οποία καταγράφηκε αυξημένη κατά 2,8% το δεκάμηνο του 2025 και κατά 12,8% σε σχέση με το 2023, με μόνο τον Ιούνιο να καταγράφει αρνητικό πρόσημο έναντι της προηγούμενης χρονιάς.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν το RevPAR (έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο) να εμφανίσει αύξηση κατά 2,9% σε σχέση με το 2024 και 14,4% σε σχέση με το 2023 για την ίδια περίοδο.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα δωμάτια γεμίζουν περίπου όσο και πέρυσι, αλλά πωλούνται ακριβότερα αποδίδοντας μάλιστα περισσότερο. Γεγονός που αποτελεί βασικό επιχείρημα για τα επενδυτικά funds που αναζητούν αποδόσεις σε περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων. Σύμφωνα με τον κ. Merkenhof μάλιστα, το μοντέλο που ακολουθούν οι επενδυτές προβλέπει την αγορά ενός ξενοδοχείου σε καλή τιμή, την ανακαίνιση ή και την αναβάθμιση του, σε κατάλυμα υψηλότερης κατηγορίας και την πώληση του στην συνέχεια, σε τιμή αρκετά υψηλότερη από την αρχική, χάριν της τουριστικής άνθησης.
Δεν λείπουν οι προκλήσεις
Η επενδυτική αυτή άνοιξη βέβαια καθώς και η αύξηση του αριθμού των επισκεπτών, πολλαπλασιάζει τις προκλήσεις για την επόμενη ημέρα του κλάδου.
«Η Αθήνα έχει γίνει προορισμός», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, κ. Ευγένιος Βασιλικός, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «οι δυσκολίες και τα προβλήματα παραμένουν». Σύμφωνα με τον ίδιο η τουριστική πορεία της πόλης βρίσκεται σε ένα σοβαρό και συνάμα κρίσιμο σταυροδρόμι καθώς από το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα ο τουρισμός μπορεί είτε να συνεχίσει την ανοδική του πορεία είτε, το ίδιο εύκολα, να επιστρέψει σε παλιότερες, δύσκολες εποχές.
Κι αυτό γιατί η αύξηση της τουριστικής κίνησης πιέζει την φέρουσα ικανότητα του προορισμού, ειδικά εφόσον δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμό ή βελτιώσεις σε επίπεδο υποδομών. Σύμφωνα με τον ίδιο, για να μην ακολουθήσουμε τον δρόμο της Βαρκελώνης - στην οποία δεν επιτρέπεται πλέον η ανέγερση νέων ξενοδοχείων - θα πρέπει «τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Αθήνα, να λυθούν»
Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει επιτελούς να προχωρήσει το θέμα του ειδικού χωροταξικού ώστε να καθοριστεί η επόμενη ημέρα της τουριστικής ανάπτυξης αλλά και να συνεχιστούν οι πρωτοβουλίες ενίσχυσης και άλλων μορφών τουρισμού, όπως ο συνεδριακός με την αξιοποίηση του Τae Kwon Do στο Φάληρο, ώστε η χώρα να μην περιορίζεται στο μοντέλο «ήλιος και θάλασσα». Παράλληλα επεσήμανε ότι θα πρέπει να φροντιστεί το θέμα των απορριμμάτων και της καθαριότητας της πόλης, αλλά να ληφθούν και μέτρα ικανά να αντιμετωπίσουν μελλοντικά προβλήματα λειψυδρίας.
«Η Αθήνα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται σοβαρά το θέμα των τουριστικών κλινών της σε κάθε κατηγορία καταλύματος και ως προς την ποσότητά τους και ως προς τη γεωγραφική τους κατανομή με βάση την ουσιαστική φέρουσα ικανότητα του προορισμού, τη γενική και ειδική υποδομή των δήμων και ένα ποιοτικότερο μοντέλο τουρισμού για την πόλη, που θα συνυπολογίζει τους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Η δυναμική της Αθήνας δεν αμφισβητείται, οι αριθμοί εμπνέουν αισιοδοξία, αλλά η περαιτέρω τουριστική ανάπτυξή της απαιτεί επιστημονική προσέγγιση και στρατηγικό σχέδιο» τόνιζε χαρακτηριστικά ο κ. Βασιλικός.