Η έννοια της «προσωπικής διαφοράς» υπήρξε για χρόνια από τις πιο παρεξηγημένες παραμέτρους του ασφαλιστικού. Χιλιάδες συνταξιούχοι τη βλέπουν στα μηνιαία ενημερωτικά σημειώματα, χωρίς όμως να είναι σαφές πότε θα πάψουν να επηρεάζονται και θα δουν πραγματικές αυξήσεις.
Τι είναι η προσωπική διαφορά
Η προσωπική διαφορά είναι το ποσό με το οποίο το παλαιό ποσό σύνταξης (πριν τον επανυπολογισμό) υπερέβαινε το νέο, όπως προέκυψε από τον Ν. 4387/2016 («νόμος Κατρούγκαλου»). Ο επανυπολογισμός των συντάξεων έγινε το 2019. Όταν το νέο ποσό ήταν χαμηλότερο, η διαφορά δεν αφαιρέθηκε, αλλά καταγράφηκε ως «προσωπική διαφορά».
Η διατήρηση της αποτέλεσε μεταβατική προστασία για τους παλαιούς συνταξιούχους, οδηγώντας σε πάγωμα αυξήσεων έως ότου μηδενιστεί. Έτσι, ακόμη και όταν δόθηκαν αυξήσεις (2023: 7,75%, 2024: 3%), όσοι είχαν θετική διαφορά δεν είδαν προσαύξηση.
Ποιοι ωφελούνται από την κατάργηση
– Συνταξιούχοι με μικρή προσωπική διαφορά: οι αυξήσεις την απορρόφησαν και ήδη λαμβάνουν πραγματικές προσαυξήσεις.
– Συνταξιούχοι με μηδενική ή αρνητική διαφορά: οι αυξήσεις εφαρμόζονται πλήρως.
– Νέοι συνταξιούχοι (μετά το 2016): οι συντάξεις τους υπολογίστηκαν με τους νέους νόμους (4387/2016 και 4670/2020 – «νόμος Βρούτση»), χωρίς διαφορά.
– Συνταξιούχοι με σταδιακή απορρόφηση: με τις ετήσιες αυξήσεις η διαφορά μειώνεται και δίνει σταδιακά όφελος.
Τι θα αλλάξει από το 2026
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς θα γίνει σε δύο στάδια:
– Από το 2026 θα περιοριστεί κατά 50%.
– Από το 2027 θα καταργηθεί πλήρως.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται θεσμική διόρθωση που θα επιτρέψει πραγματικές αυξήσεις σε εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Δεν πρόκειται για νέο «δώρο», αλλά για άρση μιας στρέβλωσης που δημιούργησε ανισότητες μεταξύ παλαιών και νέων συνταξιούχων. Η αλλαγή συνδέεται με τη συνταγματική αρχή της ισότητας και σηματοδοτεί το τέλος μιας περιόδου ανασφάλειας και απογοήτευσης.
Τι να προσέξουν οι συνταξιούχοι
Όσοι εξακολουθούν να έχουν προσωπική διαφορά δεν θα δουν αυξήσεις το 2024. Οι πρώτες ουσιαστικές προσαυξήσεις έρχονται από το 2026 και μετά. Γι’ αυτό πρέπει να ελέγξουν τα εκκαθαριστικά του ΕΦΚΑ για να διαπιστώσουν το ύψος της διαφοράς.
Μόνιμο επίδομα χαμηλοσυνταξιούχων
Από τον Νοέμβριο 2025, θα δοθεί ετήσιο επίδομα 250 ευρώ σε περίπου 1,1 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχους, με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια (14.000 € για άγαμους, 26.000 € για έγγαμους). Εξαιρούνται όσοι έχουν προσωπική διαφορά, εργάζονται, έλαβαν αναδρομικά το 2024 ή λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη.