Το διοικητικό συμβούλιο της Tesla έχει αποκομίσει περισσότερα από 3 δισ. δολάρια μέσω απονομών μετοχών, ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ τις αντίστοιχες αμοιβές σε μετοχές που έλαβαν ομόλογά του στις μεγαλύτερες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες την ίδια περίοδο, σύμφωνα με ανάλυση της Equilar για λογαριασμό του Reuters.
Η ανάλυση δείχνει ότι ο Κίμπαλ Μασκ, αδελφός του διευθύνοντος συμβούλου Έλον Μασκ, έχει κερδίσει σχεδόν 1 δισ. δολάρια από το 2004, βάσει της αυξημένης αξίας δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών που κατείχε ή ρευστοποίησε.
Ο διευθυντής Ίρα Έρενπραϊς έχει εισπράξει 869 εκατ. δολάρια από το 2007, ενώ η πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Ρόμπιν Ντένχολμ έχει κερδίσει 650 εκατ. δολάρια από το 2014.
Πάγωμα αμοιβών, εκτόξευση αξιών
Τα κέρδη αυτά καταγράφηκαν παρότι το διοικητικό συμβούλιο δεν χορηγεί νέες απονομές μετοχών από το 2020. Από το 2021, οι αμοιβές των μελών «πάγωσαν» στο πλαίσιο συμβιβασμού αγωγής μετόχων που κατήγγειλε υπερβολικές απολαβές.
Ωστόσο, την περίοδο 2018–2020, ο μέσος διευθυντής της Tesla έλαβε περίπου 12 εκατ. δολάρια σε μετρητά και μετοχές — ποσό περίπου οκταπλάσιο από τον μέσο διευθυντή της Alphabet, της επόμενης υψηλότερα αμειβόμενης εταιρείας των «Magnificent Seven».
Η αξία αυτών των αρχικών απονομών εκτινάχθηκε τα επόμενα χρόνια, ακολουθώντας την πορεία της μετοχής της Tesla. Αντίστοιχη άνοδος σημειώθηκε και στις υπόλοιπες έξι εταιρείες των «Magnificent Seven» — Nvidia, Alphabet, Meta, Apple, Microsoft και Amazon — που αποτέλεσαν βασικό μοχλό της πολυετούς ανόδου των αγορών.
Γιατί η Tesla ξεχωρίζει
Σύμφωνα με την Equilar, η Tesla είναι η μόνη εταιρεία της ομάδας όπου το μέγεθος των αρχικών απονομών μετοχών των διευθυντών έπαιξε τόσο δυσανάλογο ρόλο στον πλούτο που δημιουργήθηκε από αυτές τις θέσεις μερικής απασχόλησης.
Η μέση αμοιβή διευθυντών της Tesla την περίοδο 2018–2024 —συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων ετών παγώματος— ήταν δυόμισι φορές υψηλότερη από της Meta, της επόμενης στη σχετική κατάταξη.
Σε δήλωσή της στο Reuters, εκπρόσωπος της Tesla υποστήριξε ότι οι αμοιβές «δεν είναι υπερβολικές», καθώς συνδέονται άμεσα με την απόδοση της μετοχής και τη δημιουργία αξίας για τους μετόχους. Τόνισε επίσης ότι τα μέλη του συμβουλίου αφιερώνουν «σημαντικό χρόνο και προσπάθεια», συμμετέχοντας το 2024 σε 58 συνεδριάσεις, συχνότητα άνω του μέσου όρου της αγοράς.
Δικαιώματα προαίρεσης αντί μετοχών
Η Tesla αμείβει τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου με δικαιώματα προαίρεσης (options) αντί μετοχών, πρακτική σπάνια στις μεγάλες εισηγμένες και επικρινόμενη από ειδικούς εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς μεγιστοποιεί το δυνητικό όφελος χωρίς αντίστοιχο κίνδυνο.
Οι διευθυντές έχουν ήδη ασκήσει options αξίας δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικά υπόλοιπα.
Αντίθετα, πολλοί ειδικοί προτείνουν αμοιβές σε μετοχές με περίοδο κατοχύρωσης, ώστε οι διευθυντές να συμμερίζονται και τον καθοδικό κίνδυνο. Μόλις το 5% των 200 μεγαλύτερων εταιρειών του S&P 500 απονέμουν options στα μέλη των συμβουλίων τους.
Η Tesla απαντά ότι τα options δημιουργούν «πιο ριψοκίνδυνο» κίνητρο, αφού οι διευθυντές αμείβονται μόνο αν ανέβει η μετοχή.
Ανεξαρτησία υπό αμφισβήτηση
Τέσσερις ειδικοί εταιρικής διακυβέρνησης που εξέτασαν την ανάλυση για το Reuters εκτίμησαν ότι οι υπέρογκες αμοιβές υπονομεύουν την ανεξαρτησία του συμβουλίου στην εποπτεία της Tesla και του Έλον Μασκ.
«Οι διευθυντές της Tesla είναι υπερβολικά καλοπληρωμένοι», δήλωσε ο Ντάγκλας Τσία της Soundboard Governance. «Δεν είναι σαφές ότι τέτοιες αμοιβές βελτιώνουν την απόδοση».
Ο Τσαρλς Έλσον του Πανεπιστημίου του Ντέλαγουερ αναγνώρισε το επιχείρημα της Tesla, αλλά τόνισε ότι τα options «τείνουν να μεγεθύνουν δραματικά τις αποδόσεις».
Δικαστικές εξελίξεις και πακέτα Μασκ
Οι αμοιβές του συμβουλίου τέθηκαν στο μικροσκόπιο και από απόφαση δικαστηρίου του Ντέλαγουερ, που ακύρωσε το πακέτο αμοιβών του Έλον Μασκ του 2018, το οποίο αποτιμάται σήμερα στα 132 δισ. δολάρια.
Το δικαστήριο έκρινε ότι οι υπερβολικές αμοιβές και οι προσωπικοί δεσμοί επηρέασαν τις διαπραγματεύσεις. Το συμβούλιο έχει ασκήσει έφεση και δεσμεύτηκε να προτείνει νέο πακέτο τουλάχιστον 42 δισ. δολαρίων αν ηττηθεί.
Τον Σεπτέμβριο προτάθηκε νέο πακέτο που θα μπορούσε να αποδώσει στον Μασκ έως και 1 τρισ. δολάρια σε μετοχές την επόμενη δεκαετία — καθιστώντας τον, με διαφορά, τον πιο ακριβοπληρωμένο CEO στην Ιστορία.
«Τι κάνει τους διευθυντές της Tesla τόσο ξεχωριστούς;»
Η Equilar υπολόγισε ότι οι διευθυντές της Tesla είχαν μέση ετήσια αμοιβή 1,7 εκατ. δολάρια την περίοδο 2018–2024, παρά το πάγωμα. Ακολούθησε η Meta με περίπου 685 χιλ. δολάρια, ενώ η Amazon με περίπου 307 χιλ. δολάρια.
Σε όρους συνολικών απολαβών ζωής, πάνω από 3 δισ. δολάρια κατευθύνθηκαν σε πέντε από τα οκτώ μη εκτελεστικά μέλη της Tesla. Όλοι έχουν ρευστοποιήσει options, με τη Ντένχολμ να έχει αποκομίσει τα περισσότερα.
«Είναι η ίδια δουλειά με κάθε άλλη εισηγμένη», κατέληξε ο Τσία. «Τι κάνει τους διευθυντές της Tesla τόσο ξεχωριστούς;»