Τα τελευταία χρόνια ακούγεται όλο και περισσότερο ο όρος FIRE (Financial Independence, Retire Early), δηλαδή «Οικονομική Ανεξαρτησία, Πρόωρη Συνταξιοδότηση». Πρόκειται για ένα οικονομικό κίνημα που στοχεύει στο να δώσει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να απελευθερωθούν από την ανάγκη της μισθωτής εργασίας πολύ πριν από την παραδοσιακή ηλικία συνταξιοδότησης.
Η φιλοσοφία του FIRE στηρίζεται στην επιθετική αποταμίευση και επένδυση. Οι υποστηρικτές του επιδιώκουν να εξοικονομούν ακόμα και πάνω από το 50% του εισοδήματός τους, περιορίζοντας στο ελάχιστο τα έξοδα. Τα χρήματα αυτά κατευθύνονται σε επενδύσεις – κυρίως σε μετοχές, ομόλογα ή άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα – με στόχο τη δημιουργία παθητικού εισοδήματος.
Κεντρικό σημείο της στρατηγικής είναι ο λεγόμενος “FIRE αριθμός”, δηλαδή το ποσό που πρέπει να συγκεντρώσει κάποιος ώστε να καλύπτει τα ετήσια έξοδά του χωρίς να εργάζεται. Σύμφωνα με τον ευρέως αποδεκτό «κανόνα του 4%», ένας επενδυτής θεωρείται ότι έχει φτάσει στην οικονομική ανεξαρτησία όταν διαθέτει κεφάλαιο ίσο με 25 φορές τα ετήσια έξοδά του. Έτσι, μπορεί θεωρητικά να αποσύρει κάθε χρόνο το 4% του χαρτοφυλακίου του χωρίς να εξαντλείται το κεφάλαιο.
Το κίνημα προϋποθέτει και έναν πιο λιτό τρόπο ζωής. Η μείωση των καταναλωτικών συνηθειών, η αποφυγή περιττών δαπανών και η συνειδητή κατανάλωση είναι στοιχεία που ενισχύουν την ταχύτερη επίτευξη του στόχου. Αυτό συχνά σημαίνει ότι οι υποστηρικτές του FIRE δίνουν μεγαλύτερη αξία στην οικονομική ελευθερία παρά στην υλική κατανάλωση.
Φυσικά, το κίνημα έχει και προκλήσεις. Η υψηλή απαίτηση αποταμίευσης δεν είναι εύκολα εφαρμόσιμη για όλους, ιδιαίτερα σε περιόδους ακρίβειας. Επίσης, η επιτυχία του FIRE εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την απόδοση των επενδύσεων, η οποία ενέχει πάντα κινδύνους.
Παρά τις δυσκολίες, το FIRE γνωρίζει μεγάλη απήχηση σε διεθνές επίπεδο, ιδίως ανάμεσα σε νέες γενιές που αμφισβητούν τα παραδοσιακά μοντέλα καριέρας και επιδιώκουν περισσότερο χρόνο για τον εαυτό τους, τα ταξίδια ή τις προσωπικές τους δραστηριότητες.
Σε έναν κόσμο όπου η οικονομική αβεβαιότητα και οι γρήγορες αλλαγές είναι η νέα κανονικότητα, το κίνημα FIRE έρχεται να προτείνει μια εναλλακτική: περισσότερη πειθαρχία σήμερα, με αντάλλαγμα την ελευθερία του αύριο