Η ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν έχει προκαλέσει νέα κύμα γεωπολιτικού κινδύνου στην αγορά πετρελαίου, η οποία βρισκόταν σε ύφεση λόγω των ανησυχιών για την παγκόσμια οικονομία και την αύξηση της προσφοράς από τον ΟΠΕΚ+.
Το Brent σημείωσε άνοδο άνω του 13% μετά τις επιθέσεις, οι οποίες είχαν ως στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα και τις στρατιωτικές δυνατότητες του Ιράν, σε μια σημαντική κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των δύο μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε περιφερειακό πόλεμο.
Οι φόβοι για υπερπροσφορά αργότερα φέτος αντικαθίστανται πλέον από εκκλήσεις για αύξηση των τιμών, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Πολλά θα εξαρτηθούν από την αντίδραση του Ιράν και από το αν θα επηρεαστούν βασικά ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία στη Μέση Ανατολή ή η διέλευση των δεξαμενόπλοιων στην περιοχή.
Ακολουθούν οι απόψεις των αναλυτών της αγοράς:
ING
Εάν στοχευθούν τα περιουσιακά στοιχεία του Ιράν στον τομέα της μεταφοράς και της παραγωγής, θα τεθεί σε κίνδυνο η εξαγωγή έως και 1,7 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, «αρκετά για να οδηγήσουν την αγορά πετρελαίου από πλεόνασμα κατά το β’ εξάμηνο του έτους σε έλλειμμα», ανέφερε σε σημείωμά του ο Γουόρεν Πάτερσον, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων της ING Groep NV. «Σε αυτό το σενάριο, η τιμή του Brent θα μπορούσε να εκτοξευθεί στα 80 δολάρια το βαρέλι, αν και πιστεύουμε ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν γύρω στα 75 δολάρια».
Εάν η συνεχιζόμενη κλιμάκωση οδηγήσει σε διαταραχές στη ναυτιλία στο Στενό του Ορμούζ, περίπου 14 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο, με σημαντικές διαταραχές «αρκετές για να ωθήσουν τις τιμές στα 120 δολάρια το βαρέλι», δήλωσε ο Πάτερσον. «Εάν οι διαταραχές συνεχιστούν προς το τέλος του έτους, θα μπορούσαμε να δούμε το Brent να διαπραγματεύεται σε νέα ρεκόρ, ξεπερνώντας το ρεκόρ των σχεδόν 150 δολαρίων το 2008».
Saxo Markets
«Το πετρέλαιο θα μπορούσε να εκτοξευθεί προς τα 80 δολάρια αν οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή κλιμακωθούν και οι κίνδυνοι για την προσφορά υλοποιηθούν, αλλά η αύξηση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ μπορεί να περιορίσει τα κέρδη και να αναζωπυρώσει τις ανησυχίες για υπερπροσφορά το φθινόπωρο», δήλωσε η Τσάρου Τσανάνα, στέλεχος της Saxo Markets Ltd. στη Σιγκαπούρη.
«Το χειρότερο σενάριο — όπως το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ ή η διακοπή των εξαγωγών του Ιράν ύψους 2,1 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα — θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου και στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό», προσέθεσε.
Rystad Energy
Η παραγωγή πετρελαίου του Ιράν έχει ανακάμψει από το 2019 χάρη στην αύξηση των αγορών από την Κίνα, με την παραγωγή να φτάνει πρόσφατα τα 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, δήλωσε ο Μουκές Σαντέβ, επικεφαλής των αγορών εμπορευμάτων της Rystad Energy A/S.
«Τα πιθανά αντίποινα του Ιράν και η αποκλεισμό του Στενού του Ορμούζ μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τον εφοδιασμό με αργό πετρέλαιο», είπε. Ωστόσο, «δεδομένου του στόχου των ΗΠΑ για διαπραγματεύσεις, είναι απίθανο η σύγκρουση να κλιμακωθεί σε πλήρη πόλεμο».
Westpac Banking
«Δεδομένου ότι οι επιθέσεις φαίνεται να έχουν στοχεύσει περισσότερο το ιρανικό στρατιωτικό επιτελείο, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής του IRGC και των πυρηνικών επιστημόνων και ότι οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται, αυτό υποδηλώνει ότι αυτό που είδαμε σήμερα ήταν περισσότερο μια προληπτική επίθεση και λιγότερο μια παρατεταμένη στρατιωτική σύγκρουση», δήλωσε ο Ρόμπερτ Ρένι, επικεφαλής της έρευνας για τις πρώτες ύλες και τον άνθρακα στην Westpac Banking Corp.
«Ωστόσο, οι επενδυτές θα επικεντρωθούν ιδιαίτερα στην αντίδραση του Ιράν και στο πόσο στοχευμένη θα είναι αυτή έναντι του Ισραήλ, σε αντίθεση με τις έμμεσες επιθέσεις. Οι κίνδυνοι για το Σαββατοκύριακο είναι πολύ υψηλοί και είναι πολύ πιθανή μια άνοδος των τιμών του αργού πετρελαίου πάνω από τα υψηλά επίπεδα του Ιανουαρίου».
«Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, παραμένουμε της άποψης ότι, καθώς προχωράμε στο γ’ τρίμηνο, θα δούμε τις τιμές να δοκιμάζουν το κατώτερο όριο του εύρους των 60-65 δολαρίων, με κίνδυνο να πέσουν κάτω από τα 60 δολάρια καθώς προχωράμε στο δ’ τρίμηνο».
Phillip Nova
«Λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης, οι επενδυτές πετρελαίου φαίνεται να εξασφαλίζουν περισσότερες προμήθειες πριν από το Σαββατοκύριακο», δήλωσε η Πριγιάνκα Σατσντέβα, ανώτερη αναλυτής της χρηματιστηριακής εταιρείας Phillip Nova Pte στη Σιγκαπούρη. «Μπορεί να σημειωθεί κάποια τεχνική κάλυψη θέσεων μετά τη σημαντική άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά 15% τον Ιούνιο, η οποία συνέβαλε στην ανοδική τάση».
MST Marquee
«Η έκταση αυτής της επίθεσης είναι πιο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν», δήλωσε ο Σολ Κάβονιτς, αναλυτής ενέργειας στην MST Marquee. Τα αντίποινα του Ιράν «θα μπορούσαν να εμπλέξουν τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της περιοχής», προσέθεσε.
«Η σύγκρουση θα πρέπει να κλιμακωθεί σε σημείο που το Ιράν θα προβεί σε αντίποινα κατά των πετρελαϊκών υποδομών στην περιοχή, προτού η προσφορά πετρελαίου επηρεαστεί ουσιαστικά. Το Ιράν θα μπορούσε να εμποδίσει την προμήθεια έως και 20 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ημερησίως μέσω επιθέσεων στις υποδομές ή περιορίζοντας τη διέλευση από το Στενό του Ορμούζ σε ένα ακραίο σενάριο. Δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις για κάτι τέτοιο».
Oil Brokerage
«Η απειλή πολέμου στη Μέση Ανατολή έχει ουσιαστική επίδραση στις αγορές», δήλωσε σύμφωνα με το Bloomberg, ο Ανούπ Σινγκ, παγκόσμιος επικεφαλής της Oil Brokerage Ltd. για την έρευνα στον τομέα της ναυτιλίας. «Δεν υπάρχει καθορισμένη πορεία για αυτή την αναδυόμενη σύγκρουση, ωστόσο είναι πιθανή μια βραχυπρόθεσμη αύξηση των ναύλων».
Τουλάχιστον το 15% του παγκόσμιου στόλου πολύ μεγάλων δεξαμενόπλοιων μεταφοράς αργού πετρελαίου βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στον Κόλπο της Μέσης Ανατολής, με περίπου 20 από αυτά να διέρχονται καθημερινά από τα Στενά του Ορμούζ.
Qisheng Futures
«Η αγορά του αργού πετρελαίου προβλέπεται να έχει βραχυπρόθεσμο ανοδικό δυναμικό περίπου 3 έως 5 δολάρια», με βάση την αντίδραση της αγοράς μετά τις δύο προηγούμενες φάσεις της σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ το 2024, δήλωσε ο Γκάο Τζιάν, αναλυτής της Qisheng Futures Co. Ακόμη και πριν από την επίθεση, οι τιμές είχαν ήδη εν μέρει ενσωματώσει τις προσδοκίες για κλιμάκωση.
SDIC Essence Futures
Ενώ οι μακροοικονομικοί παράγοντες και οι παράγοντες προσφοράς και ζήτησης δεν υποστηρίζουν την περαιτέρω άνοδο των τιμών, «οι επενδυτές ενδέχεται να εξετάσουν το ενδεχόμενο αγοράς φθηνών δικαιωμάτων προαίρεσης (call options) για να αντισταθμίσουν τους ακραίους γεωπολιτικούς κινδύνους», δήλωσε ο Γκάο Μινγκγιού, επικεφαλής αναλυτής ενέργειας της SDIC Essence Futures Co. «Μόλις η γεωπολιτική κατάσταση καταστεί σαφέστερη, θα μπορούν να τοποθετηθούν για short selling σε υψηλότερα επίπεδα».