Μετά από ανακατωσούρα μηνών και αφού ο Τραμπ συνειδητοποίησε ότι ο εμπορικός πόλεμος που είχε κηρύξει, μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, επιτέλους, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αποφάσισαν να κάνουν ένα βήμα μπροστά για την εμπέδωση της οικονομικής σταθερότητας.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Ο Αμερικανός πρόεδρος και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, κατέληξαν σε εμπορική συμφωνία στη Σκωτία, με βάση την οποία επιβάλλονται... λογικοί δασμοί 15% σε όλα τα προϊόντα εκτός από τον χάλυβα και το αλουμίνιο όπου θα ισχύουν οι δασμοί 50% που είχαν επιβληθεί τον Ιούνιο. Ο Τραμπ ανέφερε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει επιτευχθεί ποτέ, μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Από την πλευρά της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η συμφωνία που επετεύχθη προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για μια συμφωνία μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο, με εμπορικές συναλλαγές ύψους 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Το... deal παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η Ε.Ε. θα αγοράσει από τις ΗΠΑ στρατιωτικό εξοπλισμό και ενέργεια ύψους 750 δισ. δολαρίων και θα προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 600 δισ. δολαρίων. Ειδικά για την ενέργεια, προβλέπεται η αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου και του πετρελαίου από αγορές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων, μέσα σε διάστημα 3 ετών. Η συμφωνία αυτή αυξάνει την εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, αλλά θεωρείται ως μία κίνηση που συσφίγγει τις οικονομικές, εμπορικές και γεωπολιτικές σχέσεις των δύο πλευρών του Ατλαντικού.
Επιπλέον, συμφωνήθηκαν μηδενικοί δασμοί σε μια σειρά στρατηγικών προϊόντων: σε όλα τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματα τους, σε ορισμένα χημικά, ορισμένα γενόσημα φάρμακα, σε ημιαγωγούς, σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα, σε φυσικούς πόρους και κρίσιμες πρώτες ύλες. Μάλιστα, η πρόεδρος της Ε.Ε. άφησε... υποσχετική για να προστεθούν περισσότερα προϊόντα σε αυτόν τον κατάλογο. Όσον αφορά τον χάλυβα και το αλουμίνιο, η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την κοινή εξωτερική πρόκληση της παγκόσμιας υπερβάλλουσας παραγωγικής ικανότητας και θα συνεργαστούν για να διασφαλίσουν τον δίκαιο παγκόσμιο ανταγωνισμό και να μειώσουν τα εμπόδια μεταξύ τους.
Η ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε. στη δασμολογική πολιτική αποτελεί πλέον... δευτερεύον θέμα, καθώς πρόκειται για μια συμφωνία που πρώτα απ΄ όλα αίρει την αβεβαιότητα στις αγορές. Αυτό σημαίνει ότι τα χρηματιστήρια έχουν περιθώριο περαιτέρω ανόδου, τα επιτόκια των ομολόγων μπορούν να αποκλιμακωθούν, ενώ η τιμή του χρυσού θα βρεθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Πλέον, ο ορίζοντας είναι πιο... καθαρός και το κυριότερο απ΄ όλα είναι ότι η Ευρώπη δεν θα επιβάλλει αντίποινα στις ΗΠΑ, κάτι που θα προκαλούσε παγκόσμια αναταραχή και ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Η συμφωνία δίνει ανάσα σε χώρες, κυβερνήσεις, αγαθά και υπηρεσίες, ενώ παράλληλα "δένει" ακόμη περισσότερο τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. στον τομέα της ενέργειας, με βασικό ζητούμενο την απεξάρτηση απο΄τις ρωσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές. Αυτή η πτυχή της συμφωνίας αναμένεται να αναδειχθεί μέσα στο προσεχές διάστημα, όταν η Ευρώπη θα κουνήσει οριστικά το... μαντήλι στον Πούτιν. Υπό αυτό το πρίσμα, αναμένεται να υπάρξουν προσεχώς νέες παρτίδες στη γεωπολιτική σκακιέρα, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση της Μόσχας.
Με βάση τη συμφωνία, αναμένουμε σήμερα θετική αντίδραση από τα χρηματιστήρια, αν και είχε προεξοφληθεί συμφωνία πριν την 1η Αυγούστου, όπου είχε θέσει deadline ο Τραμπ. Το κλείσιμο του deal επιτρέπει το ξεδίπλωμα του οικονομικού σχεδιασμού των κυβερνήσεων με μεγαλύτερη ασφάλεια, σε σχέση με πριν. Ωστόσο, η συμφωνία φαίνεται ότι μπορεί να βλάψει σε σημαντικό βαθμό τη γερμανική οικονομία, παρά το γεγονός ότι ο Καγκελάριος Μερτς μίλησε για μια θετική εξέλιξη, η οποία δίνει τέλος στην αβεβαιότητα. Παράγοντες της γερμανικής πραγματικής οικονομίας εκφράζουν έντονες επιφυλάξεις, καθώς θεωρούν ότι η Γερμανία θα είναι η μεγάλη χαμένη αυτής της συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση, ο λογαριασμός άρχισε να γράφεται και μένει να δούμε στο τέλος ποιος θα πληρώσει περισσότερο τη... νύφη!
Πώς επιδρά στην ελληνική οικονομία και στις κινήσεις της κυβέρνησης η συμφωνία ΗΠΑ-Ε.Ε.
Η εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Ε.Ε. με την επιβολή δασμών 15% στα περισσότερα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα έχει σημαντικές προεκτάσεις για την Ελλάδα, αλλά και για τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης.
Κατ΄ αρχάς, ως προς τη γενική εικόνα, αίρεται μια σημαντική αβεβαιότητα, η οποία δεν έκανε καλό στις αγορές και στην παγκόσμια οικονομία. Επιπλέον, υπάρχει "παραθυράκι" για να είναι πιο... light η αντιμετώπιση πολλών ελληνικών προϊόντων τα οποία εξάγονται στις ΗΠΑ, με βάση την εμπορική συμφωνία που επετεύχθη. Από την άλλη πλευρά, αν επιβεβαιωθεί το δυσμενές σενάριο περί πλήγματος στη γερμανική οικονομία, αναμφίβολα, αυτό θα επηρεάσει και τις ελληνικές εξαγωγές προς τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Η κυβέρνηση καλείται να επεξεργαστεί εναλλακτικό σχέδιο θέτοντας ως στόχο την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων και την αναζήτηση νέων αγορών, προκειμένου να καλύψει τις σίγουρες απώλειες από τη γερμανική αγορά.
Υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται να δούμε τον Τραμπ σε νέες... τρέλες, αναμένουμε σημαντικές κινήσεις από τον Μητσοτάκη σε σχέση με το εύρος των ελαφρύνσεων και των ενισχύσεων προς τους πολίτες. Μητσοτάκης και Πιερρακάκης, αυτή τη στιγμή μπορούν να χαράξουν μια νέα πορεία, με βάση τον οδικό χάρτη της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-Ε.Ε. Ωστόσο, είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις από την εφαρμογή της θα φανούν το 2026 και το εκλογικό έτος 2027, οπότε πρέπει να ληφθούν και οι σχετικές πρόνοιες
Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση καλείται να χαράξει την οικονομική πολιτική με βάση το θετικό σενάριο, καθώς σε γεωπολιτικό και εμπορικό επίπεδο, μπορούμε να κερδίσουμε περισσότερους... πόντους από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε, όλοι οι αναλυτές και οι φορείς στις εκθέσεις τους υπογράμμιζαν την παράμετρο του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε. Από τη στιγμή που ο... πόλεμος αυτός αποφεύχθηκε, τότε η κυβέρνηση μπορεί να πάει... πολλά βήματα παραπέρα.
Την Πέμπτη κλείνει το επτάμηνο και ο Μητσοτάκης με τον Πιερρακάκη θα έχουν σχεδόν πλήρη εικόνα για την πορεία των δημοσιονομικών για ολόκληρο το έτος, ώστε να καταλήξουν στις τελικές αποφάσεις για τα μέτρα του 2026 και του 2027. Το κλείσιμο της εκκρεμότητας μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε. ευνοεί την Ελλάδα σε γενικές γραμμές, καθώς πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις έχουν μια ξεχωριστή δυναμική, η οποία φυσικά, πρέπει να επιβεβαιωθεί και στην πράξη. Ωστόσο, πρέπει να υπολογίσουμε τις απώλειες από το... χαστουκάκι που θα δεχθεί η γερμανική οικονομία.
Η έκθεση της χώρας μας στην αμερικανική αγορά είναι μικρή, αλλά θα επηρεαστεί... εξ αντανακλάσεως αν πιεστεί η γερμανική οικονομία, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αγορές για την Ελλάδα. Ωστόσο, είναι στο χέρι της κυβέρνησης να καλυφθεί το κενό που θα δημιουργηθεί. Απλά, ο Μητσοτάκης και οι υπόλοιποι υπουργοί πρέπει να πράξουν το... καθήκον τους και να προωθήσουν τις 25 μεταρρυθμίσεις που ανακοινώθηκαν στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο.
Σε πολιτικό επίπεδο, το κλείσιμο της συμφωνίας ΗΠΑ-Ε.Ε. δημιουργεί... πονοκέφαλο στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο ορίζοντας στην οικονομία είναι περισσότερο ευδιάκριτος και το ενεργειακό deal των δύο πλευρών του Ατλαντικού πετάει εκτός παιχνιδιού τον Πούτιν. Αυτό σημαίνει ότι ενισχύονται οι προσδοκίες για τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη, καθώς θα είναι ακόμη πιο ενισχυμένος ο ρόλος της στις εισαγωγές αμερικανικού υγροποιημένου αερίου.
Κάθε γεγονός που συμβάλλει στην εκτόνωση των εντάσεων και οδηγεί σε μεγαλύτερη ηρεμία στην οικονομία, προφανώς είναι... μη ευπρόσδεκτη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η επιβίωση τους συνδέεται άρρηκτα με τη διατήρηση της... αντάρας στην οικονομία. Φαίνεται ότι πλέον μπαίνουμε σε μια νέα φάση, όπου τα πράγματα θα είναι σαφώς πιο ήρεμα, κάτι που είναι υπέρ της κυβέρνησης και κατά της αντιπολίτευσης. Άλλωστε, η κανονικότητα είναι σύμμαχος της κυβέρνησης και... εχθρός της Αριστεράς, της ακροδεξιάς και όλων των λοιπών "παρατράγουδων"!