Για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να προτείνει έστω και προσωρινά λύσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, οι οποίες θα διαφοροποιούν το τρέχον μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Όπως ανέφερε χθες η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, "οι αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτουν τώρα, για διαφορετικούς λόγους, τους περιορισμούς του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας", προσθέτοντας ότι η Επιτροπή εργάζεται τώρα για μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, η Επιτροπή επεξεργάζεται την τεχνική φόρμουλα για την επιβολή πλαφόν στις χονδρεμπορικές τιμές του φυσικού αερίου, με στόχο να αποκλιμακωθούν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στις ευρωπαϊκές αγορές.
Το σχέδιο αναμένεται να έχει οριστικοποιηθεί και να δημοσιοποιηθεί το αργότερο μέχρι το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, προκειμένου στη συνέχεια να εγκριθεί από το συμβούλιο υπουργό αλλά και τη Σύνοδο Κορυφής, χωρίς να αποκλείεται αυτό να συμβεί και νωρίτερα.
Οι ακριβείς λεπτομέρειες του σχεδίου παρέμβασης της ΕΕ βρίσκονται ακόμη υπό διαμόρφωση και διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να παρουσιάσει ένα λεπτομερές σχέδιο μόλις αυτή την εβδομάδα.
Τι θα προβλέπει αυτό;
Πληροφορίες αναφέρουν ότι σε ό,τι αφορά το πλαφόν εξετάζονται δύο εναλλακτικές: η πρώτη αφορά στο φρένο στις εισαγωγές φυσικού αερίου όταν αυτές θα ξεπερνούν το πλαφόν που θα τεθεί στις τιμές του καυσίμου. Η προσδοκία είναι ότι μέσω της κρίσιμης μάζας που διαθέτει η Ευρώπη, θα επιτύχει με την εφαρμογή του πλαφόν να επηρεάσει καθοριστικά τη διαμόρφωση των τιμών.
Η δεύτερη εναλλακτική αφορά στην εφαρμογή του Ιβηρικού μοντέλου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, με την επιδότηση των εισαγωγών φυσικού αερίου. Βάσει αυτού του μοντέλου οι εισαγωγείς θα αποζημιώνονται για τη διαφορά μεταξύ του πλαφόν και της τιμής με την οποία προμηθεύτηκαν το φυσικό αέριο, με στόχο η τιμή του καυσίμου να μην ξεπερνά το ανώτατο όριο που θα θεσπιστεί.
Αποσύνδεση της αγοράς ηλεκτρισμού
Παράλληλα με το πλαφόν μελετώνται και άλλες εναλλακτικές με στόχο την αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου. Σε αυτές τις λύσεις περιλαμβάνεται και η ελληνική πρόταση για ριζική μεταρρύθμιση του Target Model (μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού).
Η ελληνική πρόταση ως γνωστόν προβλέπει το διαχωρισμό της προημερήσιας αγοράς σε δύο σκέλη, όπου στο πρώτο θα συμμετέχουν ΑΠΕ, υδροηλεκτρικά και πυρηνικά και στο δεύτερο θα συμμετέχουν οι μονάδες φυσικού αερίου και άνθρακα. Πάντως, οι αλλαγές στο Target Model θα απαιτήσουν, σε αντίθεση με το πλαφόν στο φυσικό αέριο που μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, αρκετό χρονικό διάστημα.
Έκρηξη τιμών
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανάγκη παρέμβασης στην αγορά ηλεκτρισμού αναδεικνύεται και από την εκρηκτική αύξηση των τιμών τις τελευταίες ημέρες.
Ενδεικτικά για σήμερα σε 10 χώρες η τιμή του ρεύματος ξεπερνά τα 700 ευρώ/MWh. Ο μέσος όρος του Αυγούστου για πάνω από 20 χώρες ξεπερνά τα 400 ευρώ/MWh ενώ σε κάποιες χώρες ξεπερνά ακόμη και τα 500 ευρώ/MWh και είναι υπερδιπλάσιος από το μέσο όρο του έτους μέχρι στιγμής.
Σε ό,τι αφορά την Ελληνική αγορά η τιμή διαμορφώνεται για σήμερα στα 671,14 ευρώ/MWh, με το μέσο όρο του Αυγούστου να βρίσκεται στα 427,17 ευρώ/MWh έναντι των 274,1 ευρώ/MWh που είναι ο μέσος όρος του έτους. Τέλος, χθες παρά τη μικρή υποχώρηση οι τιμές του φυσικού αερίου παρέμειναν εξαιρετικά υψηλά στα 272 ευρώ/MWh.