Το ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, καθώς τρία σημαντικά δημογραφικά σήματα χτυπούν καμπανάκια για το μέλλον της βιωσιμότητάς του. Αυτή η ανησυχητική εικόνα προκύπτει από στοιχεία που αποτυπώνουν την αύξηση των συνταξιοδοτήσεων, την επιδείνωση της ηλικιακής σύνθεσης και την υπογεννητικότητα.
Συνταξιοδοτικό ρεύμα προς νέα επίπεδα
Το πρώτο ισχυρό καμπανάκι είναι οι 123.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ κατά το πρώτο επτάμηνο του 2025. Αν διατηρηθεί ο ρυθμός, οι συνολικές αιτήσεις αναμένεται να υπερβούν τις 200.000 μέσα στο έτος—ποσό που ξεπερνά τα επίπεδα τουλάχιστον των τελευταίων ετών.
Δημογραφική επιβάρυνση: γήρανση και λιγότερα παιδιά
Η γήρανση του πληθυσμού φαίνεται στην απόλυτη αύξηση του δείκτη γήρανσης στο 175,5, έναντι 155 το 2019. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πλέον αναλογούν 1.750 ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών προς 1.000 παιδιά έως 14 ετών. Την ίδια στιγμή, ο δείκτης γονιμότητας έχει μειωθεί στο 1,3, από 2,1 που θεωρείται το επίπεδο αναπαραγωγικής ανανέωσης ισορροπίας ένθεν προς το ασφαλιστικό μοντέλο.
Το προσδόκιμο ζωής και τα όρια συνταξιοδότησης
Από το 2027, η ηλικία συνταξιοδότησης θα διασυνδεθεί με το προσδόκιμο ζωής άνω των 65 ετών: για κάθε έτος αύξησης της ελπίδας ζωής, θα αυξάνονται και τα όρια συνταξιοδότησης. Αυτό μπορεί να σημαίνει από εξάμηνη έως ολόκληρη ετήσια αύξηση ανάλογα με την πολιτική επιλογή.
Η λύση μοιάζει αναπόφευκτη, αλλά προϋποθέτει συντονισμό πολιτικών, δημογραφικών παρεμβάσεων και αξιοποίηση εναλλακτικών υποστηρικτικών θεσμών όπως τα επαγγελματικά ταμεία και τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα.