Στην κοινωνία της Γερμανίας παρατηρείται πλέον διακριτό χάσμα μεταξύ των χαμηλών και των υψηλών συνταξιοδοτικών εισοδημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, ένας στους πέντε συνταξιούχους ζει με λιγότερα από 1.400 € τον μήνα, ενώ το κορυφαίο 20% απολαμβάνει καθαρές απολαβές άνω των 2.870 €.
Αύξηση μέσου εισοδήματος, αλλά όχι εξισορρόπηση
Η στατιστική ανάλυση λαμβάνει υπόψη καθαρά και ισοδύναμα εισοδήματα — δηλαδή σταθμισμένα κατά το μέγεθος του νοικοκυριού — ώστε να εξομαλύνει τις διαφορές ανάμεσα σε διαφορετικά νοικοκυριά.
Κατά την περίοδο 2021–2024, ο μέσος καθαρός συνταξιοδοτικός μισθός αυξήθηκε από 1.820 € σε περίπου 1.990 €, ωστόσο η αύξηση αυτή δεν επαρκεί για να αντιμετωπίσει το βάθος των ανισοτήτων.
Ανάμεσα σε ελάχιστες, μέσες και μεγάλες αποδοχές
-
Ελάχιστη σύνταξη: περίπου 1.400 € ή και χαμηλότερη για πολλούς συνταξιούχους.
-
Μέση σύνταξη: κυμαίνεται κοντά στα 1.820–1.990 €, ανάλογα με την περίοδο.
-
Μέγιστη σύνταξη: το κορυφαίο 20% του συνταξιοδοτικού φάσματος υπερβαίνει τα 2.870 € τον μήνα.
Έμφυλο χάσμα: Οι γυναίκες εξακολουθούν να υστερούν
Οι γυναίκες λαμβάνουν κατά μέσο όρο 25% χαμηλότερες συντάξεις από τους άνδρες. Παρότι το χάσμα έχει μειωθεί ελαφρώς την τελευταία τριετία — από 30% το 2021 σε 26% το 2024 — παραμένει έντονο και συνδέεται με τις εργασιακές διακοπές, την μερική απασχόληση και τις χαμηλότερες αποδοχές κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού βίου.
Τι δείχνουν οι τάσεις και ποιες οι επιπτώσεις
Η αύξηση του μέσου συνταξιοδοτικού εισοδήματος δεν αρκεί για να εξισορροπήσει τις βαθιές κοινωνικοοικονομικές διαφορές. Πολλοί συνταξιούχοι παραμένουν ευάλωτοι, εξαρτώμενοι σχεδόν αποκλειστικά από τη βασική σύνταξη, ενώ οι μεγαλύτερες αποδοχές προέρχονται κυρίως από ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα ή πρόσθετα εισοδήματα.
Οι ανισότητες είναι εντονότερες σε περιοχές με υψηλό κόστος διαβίωσης, γεγονός που εγείρει ερωτήματα πολιτικής για τη βιωσιμότητα του συστήματος και τη μελλοντική κοινωνική συνοχή.
Ένα προειδοποιητικό παράδειγμα
Η εξέλιξη στη Γερμανία λειτουργεί ως προειδοποίηση αλλά και παράδειγμα: η αύξηση των συντάξεων δεν επαρκεί αν δεν συνοδεύεται από στοχευμένες πολιτικές στήριξης των πιο αδύναμων και από μέτρα αναδιανομής που να μειώνουν τα χάσματα εντός της τρίτης ηλικίας.