Η παγκόσμια αγορά χρυσού στηρίζεται σε ένα δίκτυο τραπεζών, διυλιστηρίων και μεταφορέων που μπορούν να μετακινήσουν ράβδους χρυσού μεταξύ βασικών εμπορικών κέντρων μέσα σε λίγες ώρες, αναζητώντας τις καλύτερες τιμές. Την Παρασκευή, μια αιφνιδιαστική απόφαση των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία ο χρυσός θα υπόκειται σε δασμούς, προκάλεσε αναστάτωση στο σύστημα.
Η φερόμενη απόφαση της Υπηρεσίας Τελωνείων και Προστασίας Συνόρων των ΗΠΑ – η οποία κοινοποιήθηκε στις 31 Ιουλίου με ιδιωτική επιστολή σε ελβετικό διυλιστήριο και έγινε δημόσια την Παρασκευή – οδήγησε τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού στη Νέα Υόρκη σε ιστορικό ρεκόρ, ενώ παράγοντες της αγοράς προειδοποιούσαν για σοβαρές επιπτώσεις. Ωστόσο, η άνοδος τερματίστηκε απότομα όταν η διοίκηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι οι εισαγωγές ράβδων χρυσού τελικά δεν θα επιβαρυνθούν με δασμούς.
Η υπόθεση αποτέλεσε ακόμη ένα παράδειγμα του πώς ο εμπορικός πόλεμος που έχει κηρύξει ο Τραμπ προκαλεί έντονες διακυμάνσεις στις αγορές , από τις μετοχές και τις πρώτες ύλες μέχρι τα τελικά προϊόντα.
Αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά
Οι ράβδοι χρυσού αντιμετωπίζονται περισσότερο ως χρηματοοικονομικά εργαλεία παρά ως φυσικό προϊόν, επομένως η επιβολή δασμών θα είχε τόσο σοβαρές συνέπειες που πολλοί έμποροι υποστήριξαν πως επρόκειτο για λάθος. «Το πρόβλημα ήταν ότι η κυβέρνηση δεν είδε πέρα από το φυσικό σχήμα και δεν αντιλήφθηκε ότι αυτό το προϊόν ήταν στην πραγματικότητα χρυσός», δήλωσε ο Ρόμπερτ Γκότλιμπ, πρώην trader πολύτιμων μετάλλων και στέλεχος της JPMorgan Chase & Co.
Η αγορά βασίζεται σε ένα περίπλοκο και ευαίσθητο σύστημα παραγωγής και διακίνησης, που στηρίζει τα χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης και της Σαγκάης, αλλά και την αγορά εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών του Λονδίνου. Κέντρα κατανάλωσης όπως η Βομβάη, το Ντουμπάι και το Χονγκ Κονγκ εξαρτώνται επίσης από αυτό το δίκτυο.
Μόνο σε θησαυροφυλάκια της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου φυλάσσεται χρυσός αξίας άνω του 1,1 τρισ. δολαρίων, κυρίως από μεγάλους dealers όπως η JPMorgan και η HSBC. Τα ελβετικά διυλιστήρια παίζουν κρίσιμο ρόλο, διευκολύνοντας τη ροή χρυσού ανάμεσα στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Η ένωση που τα εκπροσωπεί προειδοποίησε ότι οι δασμοί θα καθιστούσαν τις αποστολές στις ΗΠΑ μη βιώσιμες, ενώ διυλιστήρια στην Ασία πάγωσαν προσωρινά τις πωλήσεις προς την αμερικανική αγορά.
Ιστορικό χάσμα τιμών
Στη Νέα Υόρκη, η αναταραχή προκάλεσε ρεκόρ διαφοράς τιμής μεταξύ του Comex και της τιμής αναφοράς του Λονδίνου. Τα συμβόλαια στη Νέα Υόρκη έφτασαν πάνω από τα 3.530 δολάρια ανά ουγγιά, ενώ στο Λονδίνο ήταν χαμηλότερα κατά πάνω από 100 δολάρια — η μεγαλύτερη διαφορά που έχει καταγραφεί.
Ο φόβος για το μέλλον της αγοράς
Οι ανεξάρτητες μονάδες διύλισης λειτουργούν με ελάχιστα περιθώρια κέρδους, και το κλείσιμο της πρόσβασης σε μια τόσο σημαντική αγορά θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο χρυσού. Η ελπίδα, κοινή σε επενδυτές, εμπόρους, τράπεζες και εταιρείες logistics, είναι ότι ο Λευκός Οίκος θα αποσύρει την απόφαση. Σύμφωνα με αξιωματούχο, η κυβέρνηση σκοπεύει να εκδώσει εκτελεστικό διάταγμα για να «διορθώσει την παραπληροφόρηση» γύρω από το θέμα.