Την υποχρέωση να πληρώσουν φόρο πλοίων β’ κατηγορίας, από 100 έως 200 ευρώ, έχουν περίπου 100.000 ιδιοκτήτες ερασιτεχνικών σκαφών αναψυχής μικρού και μεσαίου μεγέθους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 27/1975.
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, για τη βεβαίωση και την πληρωμή του φόρου, κάθε ιδιοκτήτης σκάφους οφείλει να έχει υποβάλει δήλωση φόρου πλοίων β’ κατηγορίας σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή του TAXISnet. Ο φόρος, αφού βεβαιωθεί, πρέπει να πληρωθεί σε δύο δόσεις, είτε εφάπαξ έως το τέλος Σεπτεμβρίου.
Την υποχρέωση πληρωμής αυτού του φόρου προβλέπει το άρθρο 12 του ν. 25/1975 όπως είχε τροποποιηθεί με τον ν. 4646/2019. Βάσει του άρθρου, όλα τα μικρά και μεσαία θαλάσσια σκάφη και πλοία, είτε επαγγελματικά είτε ιδιωτικά – με εξαίρεση μόνο τα αλιευτικά και τα ρυμουλκά των οποίων ο χρόνος δραστηριοποίησης σε υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών δεν υπερβαίνει το 50% του συνολικού χρόνου δραστηριοποίησής τους – οφείλουν να καταβάλλουν κάθε χρόνο φόρο πλοίων β’ κατηγορίας, ο οποίος ανέρχεται σε 100 ευρώ εφόσον το μήκος του σκάφους δεν υπερβαίνει τα 7 μέτρα και σε 200 ευρώ εφόσον το μήκος υπερβαίνει τα 7 μέτρα και φθάνει μέχρι τα 12 μέτρα.
Η υποχρέωση αυτή ισχύει και για φορολογούμενους φυσικά πρόσωπα που κατέχουν ιδιωτικά ερασιτεχνικά σκάφη αναψυχής (απλές βάρκες, φουσκωτά, ταχύπλοα κ.λπ.). Η βεβαίωση του φόρου μέχρι το 2022 προβλεπόταν να γίνεται από την ΑΑΔΕ με βάση στοιχεία που η ίδια είχε στη διάθεσή της.
Η διαδικασία αυτή όμως δεν διασφάλιζε την είσπραξη του φόρου από όλους τους υπόχρεους, καθώς η ΑΑΔΕ δεν ήταν σε θέση να τους εντοπίζει. Από τον Μάρτιο του 2023, με το άρθρο 46 του ν. 5036/2023, καθιερώθηκε νέα διαδικασία για την βεβαίωση του φόρου, σύμφωνα με την οποία όλοι οι ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής και όλοι οι λοιποί πλοιοκτήτες – φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες – που είναι εγγεγραμμένοι κατά την πρώτη Ιανουαρίου εκάστου έτους στο οικείο νηολόγιο ή λεμβολόγιο/ Βιβλίο Εγγραφής Μικρών Σκαφών (ΒΕΜΣ), οφείλουν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά δήλωση φόρου πλοίων δεύτερης κατηγορίας στην αρμόδια για το πλοίο φορολογική αρχή, για το εκάστοτε προηγούμενο έτος ώστε με την υποβολή της δήλωσης να γίνεται άμεσος προσδιορισμός (βεβαίωση) του φόρου.
Την ίδια υποχρέωση για υποβολή δήλωσης φόρου πλοίων β’ κατηγορίας έχουν και οι ναυλωτές ή ναυλώτριες εταιρείες πλοίου υπό γυμνή ναύλωση, καθώς και οι μισθωτές ή μισθώτριες εταιρείες πλοίου υπό χρηματοδοτική μίσθωση.