Για πέμπτη συνεχή χρονιά η ΔΕΗ συμμετέχει ενεργά στη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Έμφυλης Βίας, φωτίζοντας μια καθημερινή και βαθιά ριζωμένη εμπειρία ανασφάλειας, τον φόβο που βιώνουν γυναίκες όλων των ηλικιών κατά τη βραδινή τους έξοδο. Η νέα πανελλαδική έρευνα επιβεβαιώνει ότι για 8 στις 10 γυναίκες η επιστροφή από μια βραδινή έξοδο δεν αποτελεί μια απλή διαδρομή, αλλά μια διαδικασία που συνοδεύεται από φόβο, επιφύλαξη και συστηματικά μέτρα αυτοπροστασίας.
Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Έμφυλης Βίας, στις 25 Νοεμβρίου, αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η βία κατά των γυναικών παραμένει μια επίμονη και πολυδιάστατη πραγματικότητα που επηρεάζει χιλιάδες ζωές παγκοσμίως. Η ημέρα αυτή καλεί την κοινωνία να αναγνωρίσει την έκταση του προβλήματος, να ενισχύσει τις δράσεις πρόληψης και να στηρίξει τις γυναίκες που βιώνουν κακοποιητικές συμπεριφορές. Στην Ελλάδα, όπου τα περιστατικά ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας εξακολουθούν να απασχολούν έντονα την επικαιρότητα, η ημέρα αυτή λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την ανάγκη συνεχούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, καθώς και ουσιαστικών παρεμβάσεων που συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ασφαλούς και ισότιμου περιβάλλοντος για όλες τις γυναίκες.
Η ΔΕΗ, στο πλαίσιο του πυλώνα εταιρικής υπευθυνότητας «ΔΕΗ Ενεργώ», υλοποιεί μία ευρείας κλίμακας πανελλαδική έρευνα σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών FocusBari και την εταιρεία επικοινωνίας DDB. Μέσα από την έρευνα «Μάθε πώς νιώθουν. Άλλαξε το πώς νιώθουν», η ΔΕΗ επιδιώκει να αναδείξει την καθημερινή εμπειρία ανασφάλειας που βιώνουν πολλές γυναίκες κατά τη βραδινή τους έξοδο, φωτίζοντας αντιλήψεις και συμπεριφορές που συχνά εκλαμβάνονται ως «κανονικότητα».
Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι η αίσθηση ασφάλειας στη βραδινή έξοδο παραμένει διαφορετική για γυναίκες και άνδρες. Οι γυναίκες δηλώνουν ότι λαμβάνουν προληπτικά μέτρα, προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους και συχνά περιορίζουν την ελευθερία κινήσεών τους σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άνδρες. Οι νεότερες γυναίκες εμφανίζουν τα υψηλότερα επίπεδα ανασφάλειας και φόβου, επιβεβαιώνοντας ότι η εμπειρία αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στις ηλικίες 18–34 ετών.
Ο φόβος που καταγράφεται δεν είναι θεωρητικός. Συχνά αποτελεί βίωμα, επηρεάζει τις επιλογές και επιβάλλει συμπεριφορές αυτοπροστασίας, από ελέγχους στη διαδρομή μέχρι προσαρμογές στην εμφάνιση και τις μετακινήσεις.
Η αντίληψη του κοινού και η εμπειρία των γυναικών στη βραδινή έξοδο
Η φετινή έρευνα αναδεικνύει ότι παρά την αυξανόμενη κοινωνική συζήτηση γύρω από την έμφυλη βία, οι γυναίκες συνεχίζουν να βιώνουν αισθητά υψηλότερα επίπεδα φόβου και επιφυλακής κατά τις νυχτερινές τους μετακινήσεις. Οι άνδρες, αντίστοιχα, αναγνωρίζουν σε μεγάλο βαθμό τον φόβο που βιώνουν οι γυναίκες του περιβάλλοντός τους, επιβεβαιώνοντας ότι ο παράγοντας του φύλου επηρεάζει καθοριστικά το συναίσθημα ασφάλειας.
Ενδεικτικά, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας:
- 84% των γυναικών δηλώνουν ότι φοβούνται όταν κυκλοφορούν βράδυ για διασκέδαση, με βασικούς φόβους – εκτός από την ληστεία που ισχύει και στους άνδρες - την παρακολούθηση (57%) και την παρενόχληση (36%) λόγω του φύλου τους.
- Σχεδόν 6 στις 10 γυναίκες (59%) έχουν βιώσει οι ίδιες ή γνωρίζουν από πρώτο χέρι περιστατικό που τις έκανε να νιώσουν ότι απειλούνται ή κινδυνεύουν κατά τη διάρκεια βραδινής εξόδου – ποσοστό που αγγίζει το 80% στις ηλικίες 18–24.
- Οι γυναίκες νιώθουν αισθητά λιγότερο ασφαλείς από τους άνδρες κατά τη νυχτερινή μετακίνηση (Μ.Ο. 3,1/5 έναντι 3,8/5 στους άνδρες), με τις νεότερες γυναίκες (18–24) να καταγράφουν το χαμηλότερο επίπεδο ασφάλειας (Μ.Ο. 2,7).
- 53% των γυναικών δηλώνουν ότι ο φόβος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές τους για τη βραδινή έξοδο, ενώ 82% αλλάζουν συστηματικά τη συμπεριφορά τους λόγω αυτού.
- Η ανασφάλεια αναγνωρίζεται καθολικά: 96% του συνολικού δείγματος συμφωνεί ότι οι γυναίκες έχουν περισσότερους λόγους να φοβούνται από ό,τι οι άνδρες όταν κινούνται τη νύχτα.
Παράλληλα, οι πρακτικές αυτοπροστασίας που υιοθετούν οι γυναίκες είναι εκτεταμένες και αποκαλυπτικές, στον βαθμό που ο φόβος διαμορφώνει τη συμπεριφορά τους. Πολλές γυναίκες αναφέρουν ότι συνηθίζουν να ελέγχουν επανειλημμένα, αν τις ακολουθεί κάποιος, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό που φτάνει το 46% στο σύνολο των γυναικών και αγγίζει το 66% στις ηλικίες 18–24, δηλώνει ότι μιλά ή προσποιείται ότι μιλά στο τηλέφωνο προκειμένου να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια. Επιπλέον, δεν είναι λίγες εκείνες που αλλάζουν τον ρυθμό ή τον τρόπο με τον οποίο κινούνται, με το 29% να αρχίζει να τρέχει για να φτάσει πιο γρήγορα στον προορισμό του και το 28% να επιλέγει να περπατά στη μέση του δρόμου.