Μία από τις πιο καινοτόμες και φιλόδοξες ψηφιακές πρωτοβουλίες που υλοποιούνται στην Ελλάδα, με στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης και της διαφάνειας στον τομέα της ακίνητης περιουσίας, αποτελεί το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων (Ε.Μ.Α.). Δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο και διαλειτουργικό ηλεκτρονικό σύστημα, το Ε.Μ.Α. συγκεντρώνει και απεικονίζει όλα τα δεδομένα (νομικά, πολεοδομικά, διοικητικά, δασικά, φορολογικά, ενεργειακά κλπ) που αφορούν στην ακίνητη περιουσία της χώρας, σε ένα ενιαίο ψηφιακό περιβάλλον.
Η βασική του φιλοσοφία είναι η ενοποίηση των πληροφοριών -που μέχρι σήμερα ήταν διάσπαρτες σε πολλαπλά μητρώα και βάσεις δεδομένων δημόσιων φορέων- και η παροχή εύκολης και ασφαλούς πρόσβασης σε αυτές τόσο στους πολίτες όσο και σε επαγγελματίες.
Το Ε.Μ.Α. υλοποιείται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr και λειτουργεί ως πλατφόρμα διαλειτουργικότητας, αντλώντας δεδομένα από όλες τις συναφείς βάσεις και μητρώα του Δημοσίου. Αυτό σημαίνει πως οι χρήστες, είτε είναι πολίτες είτε επαγγελματίες όπως δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και μηχανικοί, θα έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα και επικαιροποιημένα στοιχεία, χωρίς να χρειάζεται να δώσουν στοιχεία ξανά ή να περνούν από χρονοβόρες διαδικασίες. Οι πολίτες μπορούν να δουν τα στοιχεία των ακινήτων τους, εφόσον έχουν δικαιώματα, ενώ οι επαγγελματίες θα μπορούν να αντλούν πληροφορίες για τη διευκόλυνση των καθηκόντων τους.
Ουσιαστικά, το Ε.Μ.Α. προσφέρει μια ολιστική εικόνα της ακίνητης περιουσίας, περιλαμβάνοντας νομικά, πολεοδομικά, φορολογικά, ενεργειακά και περιβαλλοντικά δεδομένα. Αυτό έχει πολλαπλά οφέλη: Μειώνει δραστικά το διοικητικό κόστος, καθώς καταργούνται επαναλαμβανόμενες αιτήσεις για πιστοποιητικά και πληροφορίες και όλες οι διαδικασίες πραγματοποιούνται ψηφιακά με ασφαλή τρόπο, ενώ ενισχύει την ασφάλεια των συναλλαγών και την αποτελεσματικότητα, δεδομένου ότι παρέχεται πρόσβαση σε επίσημα, επικαιροποιημένα δεδομένα, μειώνοντας την πιθανότητα απάτης ή λάθους.
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του ολοκληρωμένου συστήματος είναι η διαφάνεια που δημιουργεί, με σεβασμό πάντα στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το GDPR. Οι χρήστες έχουν τον έλεγχο στις πληροφορίες που βλέπουν, ενώ το έργο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να συμβάλλει στη διαχείριση και καταγραφή δημόσιας περιουσίας, καθιστώντας τις πληροφορίες διαθέσιμες για δημόσια πολιτική και στρατηγικό σχεδιασμό. Επιπλέον, το Ε.Μ.Α. διευκολύνει την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και των καταπατήσεων, διασταυρώνοντας φορολογικά στοιχεία με τα δεδομένα του συστήματος.
Και επειδή μπορεί να δημιουργηθούν ερωτήματα σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος, έχει ήδη διευκρινιστεί ότι οι πολίτες δεν θα χρειαστεί να επανακαταχωρίσουν στοιχεία των ακινήτων τους, καθώς το Ε.Μ.Α. θα αντλεί αυτόματα τις πληροφορίες μέσω διαλειτουργικοτήτων, ενώ το μοναδικό αναγνωριστικό παραμένει το ΚΑΕΚ, χωρίς να δημιουργηθεί νέος αριθμός.
Το έργο βρίσκεται στο στάδιο αξιολόγησης των προσφορών και αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος Ιουνίου 2026. Η τεχνολογική του υποδομή βασίζεται σε προηγμένα εργαλεία επιχειρηματικής νοημοσύνης και αυτοματοποιημένες διαδικασίες, που διασφαλίζουν την ακρίβεια και την ταχύτητα ενημέρωσης των δεδομένων.
Επιπροσθέτως, ένα κρίσιμο σημείο αφορά τη σύνδεση του Ε.Μ.Α. με το ΜΙΔΑ, το ψηφιακό εργαλείο της ΑΑΔΕ. Το ΜΙΔΑ (Μητρώο Ιδιωτικής Διοίκησης Ακινήτων) διασταυρώνει φορολογικά στοιχεία (Ε2, Ε9) με τον ΚΑΕΚ, επιβεβαιώνοντας την ιδιοκτησία, τη χρήση και το φορολογικό καθεστώς ενός ακινήτου. Παρόλο που το ΜΙΔΑ εστιάζει στη φορολογική εσωτερική διαχείριση και διασταύρωση δεδομένων, το Ε.Μ.Α. λειτουργεί ως ενοποιημένος κόμβος που ενσωματώνει και παρουσιάζει όλες αυτές τις πληροφορίες, καθώς και άλλα δεδομένα από δημόσια μητρώα, δημιουργώντας έναν ολοκληρωμένο και διαφανή χάρτη της ακίνητης περιουσίας της χώρας.
Το Ε.Μ.Α. αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για τη μετάβαση σε ένα σύγχρονο, πιο διαφανές και αποτελεσματικό οικοσύστημα διαχείρισης ακινήτων, τόσο για το δημόσιο όσο και για τους πολίτες. Συνολικά, προάγει την ψηφιακή καινοτομία, την ασφάλεια δικαίου και τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθιστώντας το ένα εργαλείο στρατηγικής σημασίας για το μέλλον της Ελλάδας στον τομέα της διαχείρισης της ακίνητης περιουσίας.
Με τις δυνατότητες που προσφέρει, το Ε.Μ.Α., σε συνδυασμό με το Κτηματολόγιο και το ΜΙΔΑ της ΑΑΔΕ, αναμένεται να προσφέρει σημαντικά οφέλη τόσο σε επίπεδο διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, όσο και στην καταπολέμηση φαινομένων παράνομων ενεργειών όπως η φοροδιαφυγή και η καταπάτηση, ενώ παράλληλα θα ενισχύσει την αξιοπιστία των δημόσιων αρχών και θα διευκολύνει την καθημερινότητα των πολιτών και των επαγγελματιών.
Η ολοκλήρωση και ενεργοποίηση του έργου αναμένεται να συμβάλει ουσιωδώς στην περαιτέρω ψηφιοποίηση του κράτους και στη δημιουργία ενός σύγχρονου και λειτουργικού περιβάλλοντος για τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας στη χώρα.