Τα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό συνέβαλαν κατά κύριο λόγο στη νέα αύξηση των καταθέσεων τον Ιούνιο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Μιλώντας με τραπεζικά στελέχη, η καθαρή άνοδος των ιδιωτικών καταθέσεων κατά 2,7 δισ. ευρώ τον Ιούνιο οφείλεται σε αύξηση κατά 2 δισ. από επιχειρήσεις και κατά 700 εκατ., περίπου, από νοικοκυριά. Το αποτέλεσμα αυτό διαμόρφωσαν πραγματικοί και τεχνικοί ή βραχυπρόθεσμοι λόγοι:
Πρώτον, στα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό που μέχρι στιγμής ξεπερνούν τις προβλέψεις. Τα έσοδα αυτά ενίσχυσαν τόσο τα ταμεία των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών (εποχική απασχόληση, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ατομικές-οικογενειακές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, κά).
Πολλά από τα έσοδα των επιχειρήσεων από τον τουρισμό καταλήγουν σε αύξηση καταθέσεων ιδιωτών μέσω μισθών, προμηθευτών, κλπ. Ακόμη, για παράδειγμα, ενοικιαζόμενα δωμάτια από ιδιώτες μπορεί να δημιουργούν έσοδα από τουρισμό, αλλά δεν καταγράφονται στις καταθέσεις επιχειρήσεων (ίσως και αλλού).
Αυτή πρόκειται για τη βασική αιτία της ανόδου των καταθέσεων, καθώς οι τουριστικές εισπράξεις κινούνται προς το 90% του 2019, έναντι αρχικών προβλέψεων για 80-82%.
Δεύτερον, στις παρατάσεις των φορολογικών δηλώσεων και στον μικρότερο συνολικό ΕΝΦΙΑ και τις πληρωμές των επιστρεπτέων προκαταβολών.
Υπενθυμίζεται ότι η υποβολή φορολογικών δηλώσεων πήρε παράταση μέχρι τέλη Αυγούστου, με καταβολή της πρώτης και της δεύτερης δόσης επίσης μέχρι 31 Αυγούστου, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πίεση καταθέσεων εκείνον τον μήνα. Αντίθετα, μπορεί να λειτουργήσει θετικά για τον Ιούλιο.
Τρίτον, οι μικρότερες πληρωμές υποχρεώσεων σε εφορία και Ταμεία από ότι οι πληρωμές της κεντρικής κυβέρνησης, των ΟΚΑ και των ΟΤΑ κατά περίπου 500 εκατ. ευρώ. Στη Γενική Κυβέρνηση υπήρξε καθαρή εκροή μισού δισ.
Τα στοιχεία που έδωσε το υπ. Οικονομικών πριν από λίγες ημέρες είναι ενδεικτικά, τα οποία, βέβαια επηρεάζουν και τους προηγούμενους μήνες και τους επόμενους. Ο Ιούνιος, όμως, επηρεάζεται κυρίως από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και την παράταση των φορολογικών δηλώσεων.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, μέχρι σήμερα, στον φόρο φυσικών προσώπων έχουν βεβαιωθεί φόροι 1,78 δισ. ευρώ αλλά μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί τα 523 εκατ. ευρώ. Στα νομικά πρόσωπα, από βεβαιώσεις 1,27 δισ. ευρώ έχουν εισπραχθεί τα 188 εκατ. ευρώ.
Από τον συνολικό ΕΝΦΙΑ 2,27 δισ. ευρώ έχει εισπραχθεί το 1,1 δισ. ευρώ. Από τις επιστρεπτέες προκαταβολές έχουν πληρωθεί 241 εκατ. ευρώ 71.590 ΑΦΜ (έναντι συνολικών 210.170), ενώ εξόφλησαν εφάπαξ και διέγραψαν 42 εκατ. ευρώ.
Τα πιο πολλά είναι μικρής αξίας, δηλαδή βεβαιώσεις από 100 μέχρι 500 ευρώ (για 55.000 ΑΦΜ). Υπάρχουν, ωστόσο, και 4-5 ΑΦΜ με μεγάλες οφειλές 200.000- 300.000 ευρώ οφειλές, που πλήρωσαν με 15% έκπτωση.
Τέταρτον, εκταμιεύσεις δανείων προς επιχειρήσεις τον Ιούνιο ύψους 2 δισ. ευρώ. Τεχνικά, από την εκταμίευση μέχρι τη χρήση (δαπάνη) της χρηματοδότησης (ρευστότητα) προκύπτει αύξηση των καταθέσεων.
Η ρευστότητα αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πληρωμές μισθών που εμφανίζονται στους λογαριασμούς νοικοκυριών. Κρίσιμο σημείο είναι η διαφορά μεταξύ ημερομηνίας εκταμίευσης και χρήσης και το πότε κλείνει ο μήνας και γίνεται η καταγραφή στο σύστημα.
Πέμπτον, μη ανανέωση προθεσμιακών καταθέσεων και ρέπος από νοικοκυριά τον Ιούνιο ύψους 490 εκατ. ευρώ. Έτσι, παρά την αύξηση των τρεχούμενων λογαριασμών κατά 1,2 δισ. ευρώ, η καθαρή εισροή διαμορφώνεται για τα νοικοκυριά σε περίπου 700 εκατ. ευρώ.
Έκτον, εκροές από αμοιβαία κεφάλαια (πώληση μεριδίων και πίστωση σε καταθετικούς λογαριασμούς) ύψους 50 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο, λόγω της αβεβαιότητας στις αγορές.
Από τα ασφαλιστικά συμβόλαια δεν εκτιμάται κάποια επίπτωση, καθώς τα στοιχεία δείχνουν μετακίνηση από τα κλασικά ασφαλιστήρια ζωής σε εκείνα που είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις και στις ασφαλίσεις ζημιών, διατηρώντας σχεδόν το ισοζύγιο σταθερό.
Η καθαρή αύξηση της πιστωτικής επέκτασης των 2 εκατ. ευρώ (όπως και των 11 εκατ. τον Ιούνιο του 2020) προήλθε από καταναλωτικά δάνεια.
Οι εκταμιεύσεις καταναλωτικών δανείων τον Ιούνιο (περίπου 90 εκατ. ευρώ) ξεπέρασαν πλέον τις αποπληρωμές (περίπου 30 εκατ.), ενώ στο εξάμηνο έφτασαν τα επίπεδα των εκταμιεύσεων στεγαστικής πίστης (500 εκατ. ευρώ).
Τεχνικά, οι εκταμιεύσεις καταναλωτικών δανείων δύσκολα δημιουργούν βραχυπρόθεσμη αύξηση των καταθέσεων. Ωστόσο, λόγω του χρόνου που μεσολαβεί μεταξύ χρέωσης και πίστωσης μπορεί το σύστημα να εγγράψει την κίνηση την επόμενη ημέρα που θα είναι πχ 1η Ιουλίου.
Ακόμα και σε κοινές αγορές με χρεωστική κάρτα, ορισμένες φορές διαπιστώνεται η κίνηση (η εκροή από τον λογαριασμό καταθέσεων) και η είσπραξη από τον έμπορο την επόμενη ημέρα ή περισσότερες.
Από την άλλη πλευρά, πιο πιθανή είναι η δημιουργία βραχυπρόθεσμης καταγραφής αύξησης καταθέσεων από τη στεγαστική πίστη (από την εκταμίευση μέχρι την πληρωμή-μεταφορά στον πωλητή).
Τον Ιούνιο εκταμιεύθηκαν νέα στεγαστικά δάνεια 130 εκατ. ευρώ (που στη συνέχεια θα μετακινήθηκαν στον αγοραστή, αλλά η χρονική καθυστέρηση σε σχέση με το τέλος του μήνα μπορεί να καταγράψει αύξηση στο σύστημα).