Σε πάνω από 400 εκατ. ευρώ εκτιμάται η συνολική ετήσια επίπτωση στο ΑΕΠ της χώρας από την οπτικοακουστική πειρατεία, σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για λογαριασμό της Εταιρίας Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων (ΕΠΟΕ).
Η μελέτη, που βασίζεται στην επεξεργασία εναλλακτικών σεναρίων, εκτιμά ότι οι θέσεις εργασίας που χάνονται κάθε χρόνο ξεπερνούν ακόμη και τις 5.000 (σύνολο οικονομίας). Οι απώλειες φόρων από τη συνδρομητική τηλεόραση (ΦΠΑ, ειδικό τέλος 10%) υπολογίζονται σε έως και €59 εκατ. ετησίως, ενώ οι απώλειες για την εγχώρια νόμιμη αγορά ανέρχονται σε έως και €162 εκατ. ετησίως.
Ένα από τα πιο κρίσιμα ευρήματα της μελέτης είναι η αρνητική επίδραση του ειδικού τέλους 10% που επιβάλλεται στις ελληνικές συνδρομητικές πλατφόρμες. Το μέτρο αυτό, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, ενισχύει το φαινόμενο της πειρατείας, καθώς αυξάνει το κόστος για τις νόμιμες εγχώριες υπηρεσίες, καθιστώντας τις λιγότερο ανταγωνιστικές τόσο σε σχέση με τις διεθνείς πλατφόρμες που δεν επιβαρύνονται με αντίστοιχο τέλος, όσο και με τα πειρατικά πακέτα.
Η μελέτη τεκμηριώνει την ύπαρξη ενός ευρέος οικονομικού κυκλώματος, με περίπου 800.000 παράνομες συνδέσεις και εκτιμώμενο τζίρο άνω των €190 εκατ. ετησίως. Σύμφωνα με στοιχεία του European Union Intellectual Property Office (EUIPO), που επικαλείται το ΚΕΠΕ, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης παράνομου οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ευρώπη, με το 60% των νέων ηλικίας 16–24 να παρακολουθεί περιεχόμενο από παράνομες πηγές.
Η έλλειψη ενημέρωσης και εκπαίδευσης αναδεικνύεται από τη μελέτη ως βασικός παράγοντας για την έκταση του φαινομένου, με τους χρήστες να εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους, όπως κακόβουλο λογισμικό και απώλεια προσωπικών δεδομένων.
Προτάσεις του ΚΕΠΕ για την αντιμετώπιση της πειρατείας
Αξιοποιώντας τα ευρήματα της μελέτης, το ΚΕΠΕ προτείνει μια πολυεπίπεδη στρατηγική για την καταπολέμηση της πειρατείας. Ιδιαίτερα σημαντικό μέτρο θεωρείται η ενσωμάτωση της θεματικής της πειρατείας στο εκπαιδευτικό σύστημα, όχι μόνο μέσω των μαθημάτων τεχνολογίας, αλλά και μέσα από γνωστικά πεδία όπως οι κοινωνικές επιστήμες και τα οικονομικά. Η διεπιστημονική αυτή μεθοδολογία εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την κατανόηση των νέων γύρω από τις επιπτώσεις του φαινομένου σε προσωπικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Παράλληλα, η μελέτη τονίζει την ανάγκη για στοχευμένες εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, με στόχο να γίνει αντιληπτό ότι η πειρατεία αποτελεί εγκληματική πράξη που επισύρει σοβαρές ποινικές κυρώσεις, όπως προβλέπεται και από τον νέο νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή.
Καθοριστικό βήμα προς την εφαρμογή του νομικού πλαισίου θεωρείται η έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), η οποία θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία επιβολής προστίμων.
Τέλος, ως σημαντικό εργαλείο για τον περιορισμό του φαινομένου κρίνεται η φορολογική ελάφρυνση, μέσω της μείωσης ή κατάργησης του ειδικού τέλους 10%. Ένα τέτοιο μέτρο εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων παρόχων, προσφέροντας παράλληλα ουσιαστικά οφέλη τόσο στους καταναλωτές, όσο και στην οικονομία.