«Ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός και είναι πιθανό να παραμείνει πάνω από τον στόχο μας για μεγάλο χρονικό διάστημα», υπογράμμισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, κατά τη διάρκεια ομιλίας της στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η κ. Λαγκάρντ υπενθύμισε ότι με βάση τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε στις αρχές του μήνα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης, πέραν της αύξησης κατά 50 μονάδες βάσης που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο. Και προανήγγειλε νέες αυξήσεις στις επόμενες συνεδριάσεις:
«Όπως έχουν τα πράγματα επί του παρόντος, αναμένουμε να αυξήσουμε περαιτέρω τα επιτόκια κατά τις επόμενες αρκετές συνεδριάσεις για να περιορίσουμε τη ζήτηση και να προστατευτούμε από τον κίνδυνο μιας επίμονης ανοδικής μετατόπισης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Θα επαναξιολογούμε τακτικά την πορεία πολιτικής μας υπό το φως των εισερχόμενων πληροφοριών και των εξελισσόμενων προοπτικών για τον πληθωρισμό. Οι μελλοντικές μας αποφάσεις για τα επιτόκια πολιτικής θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από τα δεδομένα και να αξιολογούνται σε κάθε συνάντηση».
Αγορές ομολόγων
Με δεδομένη την αύξηση του κόστους δανεισμού, με τη άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων, αλλά και την επιβάρυνση του χρέους κυρίως στις χώρες του Νότου, μια κατάσταση η οποία επιδεινώνεται από την πιο σφικτή δημοσιονομική πολιτική, η κ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε και στο θέμα του κατακερματισμού: «Από τότε που ξεκινήσαμε την πορεία εξομάλυνσης τον Δεκέμβριο του 2021, έχουμε καταστήσει σαφές ότι θα ενεργήσουμε εάν οι κίνδυνοι κατακερματισμού απειλήσουν την ομοιόμορφη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ» τόνισε και πρόσθεσε ότι από την 1η Ιουλίου, η ΕΚΤ εφαρμόζει με ευελιξία την επανεπένδυση των ομολόγων που ωριμάζουν.
Υπενθύμισε επίσης ότι αργότερα τον Ιούλιο, ανακοινώθηκε το νέο εργαλείο νομισματικής πολιτικής, το Μέσο Προστασίας Μεταφοράς (TPI), που συμπληρώνει τα υπάρχοντα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της ΕΚΤ: « Αυτό το εργαλείο έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει την αδικαιολόγητη, άτακτη δυναμική της αγοράς, με επαρκή ευελιξία ώστε να ανταποκρίνεται στη σοβαρότητα των κινδύνων που αντιμετωπίζει η μετάδοση πολιτικής. Θα διαφυλάξει την ενιαία νομισματική μας πολιτική καθώς το Διοικητικό Συμβούλιο προχωρά στην πορεία ομαλοποίησης των επιτοκίων πολιτικής, βοηθώντας μας να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα των τιμών μεσοπρόθεσμα σύμφωνα με την εντολή μας. Το TPI υπόκειται σε κατάλογο κριτηρίων επιλεξιμότητας που θα χρησιμοποιήσει το Διοικητικό Συμβούλιο για να αξιολογήσει εάν μια δικαιοδοσία επιδιώκει υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές», τόνισε.
Σκοτεινές προοπτικές
«Ο αδικαιολόγητος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζει να ρίχνει σκιά στην Ευρώπη. Οι σκέψεις μου είναι με τον ουκρανικό λαό που υφίσταται τις παράλογες φρικαλεότητες του πολέμου. Οι οικονομικές συνέπειες για τη ζώνη του ευρώ συνέχισαν να ενισχύονται από την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε τον Ιούνιο και οι προοπτικές είναι σκοτεινές».
Η κ. Λαγκάρντ είπε ότι η οικονομία της ζώνης του ευρώ αναπτύχθηκε κατά 0,8% το δεύτερο τρίμηνο του 2022, κυρίως λόγω των ισχυρών καταναλωτικών δαπανών για υπηρεσίες καθώς η οικονομία άνοιξε ξανά. Οι οικονομίες με μεγάλους τουριστικούς τομείς ωφελήθηκαν ιδιαίτερα, καθώς οι άνθρωποι ταξίδευαν περισσότερο το καλοκαίρι. Η ακόμα ισχυρή αγορά εργασίας συνέχισε επίσης να υποστηρίζει την οικονομική δραστηριότητα.
Παρόλα αυτά, η επικεφαλής της ΕΚΤ προβλέπει ότι η δραστηριότητα θα επιβραδυνθεί σημαντικά τα επόμενα τρίμηνα.
Υπάρχουν τέσσερις κύριοι λόγοι πίσω από αυτό:
- Πρώτον, ο υψηλός πληθωρισμός περιορίζει τις δαπάνες και την παραγωγή σε ολόκληρη την οικονομία, και αυτοί οι αντίθετοι άνεμοι ενισχύονται από τις διακοπές του εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
- Δεύτερον, η έντονη ζήτηση για υπηρεσίες που προέκυψε με το άνοιγμα της οικονομίας χάνεται.
- Τρίτον, η αποδυνάμωση της παγκόσμιας ζήτησης, επίσης στο πλαίσιο της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής σε πολλές μεγάλες οικονομίες, και η επιδείνωση των όρων εμπορίου θα σημαίνουν λιγότερη στήριξη για την οικονομία της ζώνης του ευρώ.
- Τέταρτον, η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή, όπως αντικατοπτρίζεται στην πτώση της εμπιστοσύνης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Πτωτική αναθεώρηση
Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν σε αναθεώρηση προς τα κάτω των τελευταίων προβλέψεων του προσωπικού της ΕΚΤ για την οικονομική ανάπτυξη για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Το προσωπικό αναμένει τώρα ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3,1% το 2022, 0,9% το 2023 και 1,9% το 2024.
Ο πληθωρισμός αυξήθηκε περαιτέρω στο 9,1% τον Αύγουστο. Ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων παρέμεινε εξαιρετικά αυξημένος και ήταν οι κυρίαρχοι συντελεστές του συνολικού πληθωρισμού. Οι πιέσεις στις τιμές εξαπλώνονται σε περισσότερους τομείς, εν μέρει λόγω των επιπτώσεων του υψηλού ενεργειακού κόστους σε ολόκληρη την οικονομία. Σχεδόν τα μισά στοιχεία του καλαθιού πληθωρισμού κατέγραψαν ετήσιους ρυθμούς πληθωρισμού άνω του 4% τον Αύγουστο και οι μετρήσεις του υποκείμενου πληθωρισμού παραμένουν υψηλοί.
Οι βασικές προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό έχουν αναθεωρηθεί σημαντικά. Ο ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται τώρα να διαμορφωθεί στο 8,1% το 2022, στο 5,5% το 2023 και στο 2,3% το 2024.
Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι κατά κύριο λόγο ανοδικοί, αντανακλώντας κυρίως την πιθανότητα περαιτέρω μεγάλων διαταραχών στον ενεργειακό εφοδιασμό. Ενώ αυτοί οι παράγοντες κινδύνου είναι οι ίδιοι για την ανάπτυξη, η επίδρασή τους θα ήταν το αντίθετο: θα αύξαναν τον πληθωρισμό αλλά θα μείωναν την ανάπτυξη.