Μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης, η εφαρμογή του νέου Αναπτυξιακού Νόμου μπαίνει στην τελική ευθεία. Η έναρξη της υποβολής αιτήσεων για κρατικές ενισχύσεις τοποθετείται χρονικά μεταξύ τέλους Μαΐου και αρχών Ιουνίου 2025. Το νέο νομικό πλαίσιο προβλέπει ενίσχυση επενδύσεων κυρίως στη βιομηχανία, τη μεταποίηση, την καινοτομία και την εξωστρέφεια, με στόχο την παραγωγική αναδιάρθρωση της οικονομίας, ιδιαίτερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας.
Ποιους αφορά – Στο επίκεντρο η περιφέρεια και οι ευάλωτες περιοχές
Ο νόμος εστιάζει στην τόνωση της επιχειρηματικότητας σε περιοχές με έντονα αναπτυξιακά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως η πληθυσμιακή συρρίκνωση, η απόκλιση από το μέσο ΑΕΠ και οι φυσικές καταστροφές. Παράλληλα, ανοίγει τη δυνατότητα ενίσχυσης και για μεσαίες επιχειρήσεις, που μέχρι σήμερα είχαν περιορισμένη πρόσβαση σε τέτοια προγράμματα.
Σε σχέση με τον ισχύοντα νόμο 4887/2022, το νέο σχήμα μειώνει τον αριθμό των θεματικών καθεστώτων από δεκατρία σε δώδεκα, δίνοντας όμως μεγαλύτερη έμφαση στην εξειδίκευση και την αποτελεσματικότητα.
1. Ψηφιακές και σύγχρονες τεχνολογίες
2. Πράσινη ανάπτυξη και περιβαλλοντική αναβάθμιση
3. Κοινωνική οικονομία και χειροτεχνική παραγωγή
4. Ενισχυόμενες περιοχές με ειδικά χαρακτηριστικά
5. Αγροδιατροφικός τομέας και υδατοκαλλιέργεια
6. Μεταποιητική δραστηριότητα και logistics
7. Ανάπτυξη εξαγωγικής δυναμικής
8. Επενδύσεις στον τουρισμό
9. Θεματικός – εναλλακτικός τουρισμός
10. Εμβληματικά projects και μεγάλες επενδύσεις
11. Ενσωμάτωση σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας
12. Ολιστική επιχειρηματικότητα 360°
Πεντάπτυχο κρατικών ενισχύσεων – Νέες μορφές στήριξης
Ο ανασχεδιασμός φέρνει πέντε βασικούς μηχανισμούς ενίσχυσης:
– Φορολογική απαλλαγή: Παρέχεται με απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των κερδών.
– Επιχορήγηση: Άμεση οικονομική ενίσχυση του επενδυτικού σχεδίου από το Δημόσιο.
– Επιδότηση leasing: Κάλυψη μέρους της χρηματοδοτικής μίσθωσης έως και επτά έτη.
– Επιδότηση μισθολογικού κόστους: Αφορά νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στο πλαίσιο της επένδυσης.
– Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου: Περιλαμβάνει κάλυψη επιτοκίων ή ασφαλίστρων σε δάνεια υψηλού κινδύνου.
Τα μέγιστα ποσά ενίσχυσης προσδιορίζονται έως τα 20 εκατομμύρια ευρώ για μεμονωμένες επιχειρήσεις και έως 50 εκατομμύρια για ομίλους συνδεδεμένων ή συνεργαζόμενων επιχειρήσεων. Επιπλέον, προβλέπεται προσαύξηση κατά 50% εάν η ενίσχυση δοθεί υπό μορφή φορολογικής απαλλαγής.
Ποιες επενδύσεις θεωρούνται επιλέξιμες
Ενισχύονται οι εξής κατηγορίες επενδύσεων:
– Επέκταση δυναμικότητας υφιστάμενης επιχείρησης
– Παραγωγική διαφοροποίηση σε νέα προϊόντα ή υπηρεσίες
– Βαθιά τεχνολογική ή διαδικαστική αναδιάρθρωση
– Απόκτηση παγίων στοιχείων εγκαταστάσεων που έκλεισαν ή βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας
Δεν θεωρείται επιλέξιμη η απλή εξαγορά μετοχών, καθώς δεν εμπίπτει στην έννοια της «νέας επένδυσης».
Έμφαση σε πράσινη και καινοτόμο επιχειρηματικότητα
Ιδιαίτερη προτεραιότητα δίνεται στην ενίσχυση δράσεων που συνδυάζουν ανάπτυξη με περιβαλλοντική υπευθυνότητα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν να επιδοτηθούν για:
– Τεχνολογική, οργανωτική και διαδικαστική καινοτομία
– Δράσεις ενεργειακής αποδοτικότητας (πλην παρεμβάσεων σε κτίρια)
– Ορθολογική διαχείριση φυσικών πόρων και εφαρμογές κυκλικής οικονομίας
Επιδοτούνται επίσης επενδύσεις στην παραγωγή ή συμπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης, δράσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας και εφαρμογές με στόχο την κλιματική προσαρμογή με λύσεις βασισμένες στη φύση.
Ο νόμος περιλαμβάνει ειδικές προβλέψεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Επιλέξιμες δαπάνες θεωρούνται:
– Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης
– Ανάπτυξη και λειτουργία συστημάτων τηλεθέρμανσης/τηλεψύξης
– Πρόσληψη ατόμων από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ΑμεΑ, μακροχρόνια άνεργοι, νέοι, γυναίκες)
Χρονοδιάγραμμα: Υποβολές, αξιολογήσεις και εκταμιεύσεις
Οι αιτήσεις επενδυτών αναμένεται να ξεκινήσουν μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου του 2025. Η φάση αξιολόγησης των προτάσεων θα διεξαχθεί από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο, ώστε οι εγκρίσεις να προχωρήσουν μέχρι το τέλος του έτους.