Στον αναπτυγμένο δυτικά κόσμο, τα ογδόντα τελευταία χρόνια, το σύστημα της μεικτής οικονομίας έφθασε σε επίπεδα κορεσμού. Στην ουσία δεν πάει άλλο, εκτός και αν στο πλαίσιο της πέμπτης βιομηχανικής επανάστασης, βρεθούν νέοι τρόποι παραγωγής πλούτου μέσω υπερπαραγωγικότητας.
Του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Για την ώρα, κάτι τέτοιο δεν είναι ορατό, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι και ανέφικτο. Σήμερα πάντως, αυτό που είναι ορατό και αισθητό, έγκειται στην υπερχρέωση κρατών και ιδιωτών, που σημαίνει ότι μέρος της δυτικής απασχόλησης, ευημερίας, και παραγωγής εξαρτάται από δανεισμό.
Αυτός είναι και ο λόγος εξάλλου, που η χρηματοοικονομία και οι διεθνείς ροές κεφαλαίων γνωρίζουν ημέρες δόξας. Όχι χωρίς σοβαρούς κινδύνους. Διότι ένα μέρος του διεθνοποιημένου δανεικού χρήματος επενδύεται σε μη παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία παράγουν πλασματικές υπεραξίες, επικίνδυνα κερδοσκοπικά φαινόμενα, πληθωρισμό και σιωπηρή κοινωνική οργή.
Το αποτέλεσμα των Αμερικανών προεδρικών εκλογών από την άποψη αυτή είναι εξόχως εύγλωττο και διδακτικό για όσους θα ήθελαν να το μελετήσουν.
Περιττόν δε να τονιστεί ότι κάτι παρόμοιο, δεν είναι αδιανόητο και στην Ελλάδα, αν δούμε τι συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πιο πλούσιες από τη δική μας, όπως η Γαλλία για παράδειγμα. Αποκαλυπτική πάνω στο θέμα αυτό, είναι η τελευταία μελέτη που δημοσίευσε πρόσφατα ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.), υπό τον τίτλο «Ποια ζωή το 2024» (How’s life 2024), η οποία βασίζεται σε έρευνα που έγινε στις χώρες – μέλη του Οργανισμού.
Συνεπώς συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, στην οποίαν ευθύς εξαρχής τονίζουμε ότι η κατάσταση προκαλεί πολλές σκέψεις. Διότι μεταξύ πολλών ευρημάτων στην μελέτη προκύπτει για παράδειγμα ότι στην Ελλάδα οι πραγματικές (αποπληθωρισμένες) ετήσιες αποδοχές όχι μόνον βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο έναντι (βεβαίως) του 2010 όπως και του 2019, αλλά ότι κατατάσσουν τη χώρα μας στην τρίτη χαμηλότερη θέση της σχετικής κλίμακας μεταξύ των επισκοπούμενων κρατών από τον διεθνή Οργανισμό.
Επίσης, πράγμα σημαντικό, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 6η θέση μεταξύ των 36 επισκοπούμενων χωρών, σε ό,τι αφορά στο ποσοστό των πλέον οικονομικά αδύναμων νοικοκυριών, που δαπανούν άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματος τους για την κάλυψη του κόστους στέγασης. Θέση η οποία ευλόγως θα ήταν ακόμη χειρότερη εάν δεν ήταν τόσο ευρεία η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα.
Δυστυχώς δε κατά την εκτίμησή μας αυτό είναι ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα της χώρας σήμερα και η αντιμετώπισή του κάθε άλλο παρά αισιοδοξία μας εμπνέει. Και τούτο διότι εκεί που η Ελλάδα κυριολεκτικά πρωτεύει, είναι στο ποσοστό εκείνων που δυσκολεύονται ή απλώς δεν τα βγάζουν πέρα. Εκεί βρισκόμαστε στην κορυφή της κατάταξης (σελ. 45 της ίδιας μελέτης),που σημαίνει ότι το πρόβλημα του κόστους της στέγης θα γίνει εκρηκτικό.
Αντίστοιχά, ενδεικτικό είναι και το ποσοστό του πληθυσμού που δυσκολεύεται να θερμάνει την κατοικία του, με τη χώρα μας να βρίσκεται στην 4η θέση της σχετικής κατάταξης.
Αυτοί, δε, είναι μόνον ορισμένοι από τους δείκτες που περιλαμβάνει η εκ 104 σελίδων μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 5 Νοεμβρίου από τον Ο.Ο.Σ.Α., βάσει των οποίων καταδεικνύεται ότι όντως η «μάχη για την καθημερινότητα», είναι κρίσιμη για τη χώρα μας, η οποία τα χρόνια που έρχονται είναι πιθανό να αντιμετωπίσει και πρόσθετες δυσκολίες με αφορμή την επιδείνωση της διεθνούς συγκυρίας. Καλόν είναι λοιπόν να έχουν γνώση οι φύλακες, πέρα από θεαματικές επενδύσεις σε ακίνητα από πλουσίους για... υπερπλουσιους.