Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη και τον κόσμο βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών για λόγους που σχετίζονται κυρίως με την συρρικνούμενη προσφορά και την αυξανόμενη ζήτηση, ως συνέπειες της πανδημίας, και τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας που διαρκώς κλιμακώνεται. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πανδημία του κορωνοϊού βρίσκεται σε φάση ύφεσης, καθώς οι κυβερνήσεις χαλαρώνουν συνεχώς τα μέτρα περιορισμού και οι ζωές των ανθρώπων επανέρχονται σε μεγάλο βαθμό στην κανονικότητα.
Ορισμένες συνέπειες όμως, όπως η άνοδος του πληθωρισμού, φαίνεται ότι θα συνεχίσουν να απασχολούν κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και εργαζομένους για αρκετό καιρό ακόμα ακόμα και αν οι ειδικοί εμφανίζονται καθησυχαστικοί, ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα είναι παροδική και οι συνέπειές του για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους θα διαρκέσουν λίγο.
Σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον, ο όμιλος Adecco σκιαγραφεί τις επιπτώσεις του πληθωρισμού στον κόσμο της εργασίας:
Αρχικά, η εκτόξευση του πληθωρισμού οφείλεται σε ένα βαθμό στην πολύ μεγάλη και ξαφνική αύξηση της ζήτησης που παρατηρήθηκε όταν οι κοινωνίες σταμάτησαν να εφαρμόζουν πολιτικές περιορισμού της κυκλοφορίας (lockdowns). Ξαφνικά, όλοι οι άνθρωποι άρχισαν να ξοδεύουν με τον τρόπο που το έκαναν πριν την εμφάνιση του COVID-19, κάτι που εκτόξευσε τη ζήτηση στο υψηλότερο επίπεδο από το 1946.
Ο πληθωρισμός επηρεάζει τη αγορά εργασίας ποικιλοτρόπως καθώς μειώνει τις ευκαιρίες απασχόλησης και δυσχεραίνει τις διαπραγματεύσεις για αυξήσεις μισθών των εργαζομένων, ενώ οι επιχειρήσεις βλέπουν να μειώνονται οι πωλήσεις τους και δυσκολεύονται να αποκτήσουν νέους πελάτες.
Έντονη ανησυχία για το υψηλό κόστος ζωής
Όπως ανέδειξε η 3η έκδοση της παγκόσμιας έρευνας του Ομίλου Adecco: Global Workforce of The Future 2022, η αύξηση του πληθωρισμού αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες ανησυχίας μεταξύ των εργαζομένων παγκοσμίως. Ειδικότερα, το 61% των εργαζομένων θεωρούν ότι το ύψος των απολαβών τους δεν επαρκεί για να ανταποκριθούν στο αυξανόμενο κόστος ζωής εξαιτίας του πληθωρισμού.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός, ότι ενώ οι μισοί εργαζόμενοι (50%) δήλωσαν ότι ο μισθός τους αυξήθηκε τα δυο τελευταία χρόνια, η αγοραστική τους δύναμη δεν σημείωσε την ίδια αύξηση, με συνέπεια πάνω από τους μισούς (61%) να θεωρούν ότι δυσκολεύονται να καλύψουν βασικές τους ανάγκες. Σύμφωνα επίσης με την ίδια έρευνα, η αύξηση του πληθωρισμού πλήττει βαρύτερα τις γυναίκες εργαζόμενες, οι οποίες, σε ποσοστό 63% έναντι 59% των ανδρών συναδέλφων τους, δήλωσαν ότι ανησυχούν για την εκτίναξη του κόστους ζωής.
Συνέπειες για τους εργαζομένους
Κατά κανόνα, ο υψηλός πληθωρισμός έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται η αξία του διαθέσιμου εισοδήματος των ανθρώπων. Όταν αυξάνεται το κόστος ζωής, συμπεριλαμβανομένων των αγαθών, υπηρεσιών, καυσίμων, μεταφορών αλλά το εισόδημα παραμένει ίδιο ή μειώνεται, τότε δημιουργείται ραγδαία φτωχοποίηση των εργαζομένων.
Επίσης, όταν αυξάνεται ο πληθωρισμός, μειώνεται σημαντικά η διαπραγματευτική ικανότητα των εργαζομένων να διεκδικήσουν υψηλότερες απολαβές καθώς οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να προβούν σε αυξήσεις μισθών που θα ανατροφοδοτούσαν τον πληθωρισμό και θα έθεταν σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας.
Συνέπειες για τις επιχειρήσεις
Τα δυο βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις σε περιόδους αυξημένου πληθωρισμού είναι πρώτον ο περιορισμός των πωλήσεων (και κατά συνέπεια η μείωση των εσόδων) ως συνέπεια του μειωμένου διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών και δεύτερον η αδυναμία κάλυψης των αυξημένων, λόγω πληθωρισμού, αναγκών των ικανών στελεχών, με συνέπεια να δημιουργείται ζήτημα διατήρησης ταλέντου. Το πρόβλημα προσέλκυσης ταλαντούχων εργαζομένων που θα καλύπτουν καίριες θέσεις σε μια επιχείρηση ταλανίζει ήδη πολλούς εργοδότες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, πολύ πριν την ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού, εξαιτίας του οποίου επιδεινώνεται.
Μετά από δυόμιση χρόνια συνεχόμενων κρίσεων που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τον κόσμο της εργασίας (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή κρίση) η άνοδος του πληθωρισμού αποτελεί τον επόμενο αστάθμητο παράγοντα που θα αναδιαμορφώσει το εργασιακό περιβάλλον. Τα σενάρια που διαμορφώνουν αναλυτές από όλο τον κόσμο αναφέρουν ότι αργά ή γρήγορα η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί σε διαχειρίσιμα επίπεδα και μέσα στο 2023 ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα.