Ακόμα και με εκπρόθεσμες δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών, θα μπορούν να καλύπτουν τεκμήρια διαβίωσης οι φορολογούμενοι, προκειμένου να αποφύγουν πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις.
Μέχρι σήμερα, για να αναγνωριστούν τα ποσά των δωρεών και των γονικών παροχών, έπρεπε να δηλωθούν μέσα στο φορολογικό έτος που αφορούσαν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σε περίπτωση καθυστερημένης δήλωσης, τα χρήματα να μην λαμβάνονται υπόψη, με συνέπεια την επιβολή υψηλής φορολογίας με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.
Το καθεστώς αλλάζει πλέον και όπως ορίζει εγκύκλιος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) χρηματικά ποσά που προέρχονται από δωρεά ή γονική παροχή, θα λαμβάνονται υπόψη από την Εφορία ακόμα και αν δηλωθούν εκπρόθεσμα, αρκεί:
- Η εισροή των χρημάτων να μπορεί να αποδειχθεί με στοιχεία (π.χ. τραπεζικές κινήσεις).
- Τα ποσά να έχουν εισπραχθεί πριν από τη σχετική δαπάνη, και:
- Να έχουν φορολογηθεί κανονικά ή να έχουν τύχει απαλλαγής από τη φορολογία κεφαλαίου.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια ευνοϊκή ρύθμιση που διευκολύνει χιλιάδες φορολογούμενους που μέχρι σήμερα βρέθηκαν αντιμέτωποι με υπερβολικές φορολογικές επιβαρύνσεις λόγω καθυστερημένων δηλώσεων. Ειδικά όσοι έλαβαν οικονομική ενίσχυση από γονείς ή συγγενείς και δεν πρόλαβαν να τη δηλώσουν εγκαίρως, μπορούν πλέον να αξιοποιήσουν τα ποσά αυτά για να καλύψουν τα τεκμήριά τους και να αποφύγουν πρόσθετους φόρους.
Η ΑΑΔΕ παραθέτει ενδεικτικές περιπτώσεις μεταφοράς χρημάτων που γίνονται δεκτές, ώστε να ξεκαθαρίσει πότε μια δωρεά ή γονική παροχή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων. Αναλυτικότερα:
- Ανάληψη χρηματικού ποσού από ατομικό τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή/γονέα ή από κοινό λογαριασμό που διατηρεί με τον δωρεοδόχο/τέκνο και κατάθεση του ίδιου ποσού σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό του δωρεοδόχου.
- Ανάληψη από κοινό λογαριασμό: Ανάληψη χρημάτων από συνδικαιούχο κοινής τραπεζικής κατάθεσης, ο οποίος δεν έχει συνεισφέρει στον λογαριασμό. Το ποσό θεωρείται δωρεά σύμφωνα με τη φορολογία κεφαλαίου.
- Πληρωμή αγοράς ακινήτου: Μεταφορά χρηματικού ποσού από τον λογαριασμό του δωρητή/γονέα απευθείας στον εργολάβο, τον κατασκευαστή ή τον πωλητή ακινήτου, είτε μέσω τραπεζικής μεταφοράς είτε με έκδοση τραπεζικής επιταγής.
- Αγορά οχήματος: Μεταφορά ποσού από τον δωρητή στον λογαριασμό του πωλητή αυτοκινήτου, με την προϋπόθεση ότι η άδεια κυκλοφορίας εκδίδεται στο όνομα του δωρεοδόχου.
- Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου: Μεταφορά χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό εταιρείας για αύξηση κεφαλαίου, με την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται η διάθεση του συνόλου του ποσού για την προσαύξηση του ποσοστού συμμετοχής του δωρεοδόχου στην εταιρεία.
Η ΑΑΔΕ παραθέτει και αναλυτικά παραδείγματα εφαρμογής του νέου καθεστώτος:
- Αγορά ακινήτου με εκπρόθεσμη δήλωση γονικής παροχής: Φορολογούμενος αγόρασε ακίνητο το 2022 και επικαλείται χρηματικό ποσό από γονική παροχή που έλαβε το ίδιο έτος. Η δήλωση της γονικής παροχής, όμως, υποβλήθηκε το 2023. Με το νέο καθεστώς, το ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων, εφόσον αποδεικνύεται η λήψη του πριν από την αγορά και η νόμιμη φορολογική του μεταχείριση.
- Κάλυψη τεκμηρίων διαβίωσης με δωρεά προηγούμενου έτους: Φορολογούμενος καλείται να καλύψει τεκμήρια διαβίωσης για το 2021. Το 2020 έλαβε δωρεά από γονέα, αλλά η σχετική δήλωση υποβλήθηκε το 2022. Σύμφωνα με τη νέα εγκύκλιο, το ποσό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη τεκμηρίων, αρκεί να αποδεικνύεται η λήψη του πριν από τις σχετικές δαπάνες του 2021.
- Δωρεά χρημάτων από συγγενή με εκπρόθεσμη δήλωση: Φορολογούμενος έλαβε χρηματική δωρεά από συγγενή το 2023, αλλά η δήλωσή της έγινε εκπρόθεσμα το 2024. Εφόσον μπορεί να αποδείξει ότι είχε εισπράξει τα χρήματα πριν από τις σχετικές δαπάνες και ότι αυτά είτε φορολογήθηκαν είτε απαλλάχθηκαν νόμιμα, η Εφορία θα τα αναγνωρίσει για την κάλυψη τεκμηρίων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια, ένας στους τέσσερις φορολογούμενους πιάνεται στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων διαβίωσης και ειδικά για τα εισοδήματα του 2023 που δηλώθηκαν πέρυσι, 1.540.255 φορολογούμενοι ενώ είχαν δηλώσει εισοδήματα 4,39 δισεκ. ευρώ φορολογήθηκαν με την επιβολή τεκμηρίων για συνολικό εισόδημα 7,35 δισεκ. ευρώ.