Το εμβόλιο αναμένεται να διεισδύσει σε μεγάλο βαθμό στον παγκόσμιο πληθυσμό εντός του έτους,, ωστόσο το σοκ της πανδημίας και η οικονομική πίεση λόγω της ύφεσης, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για εντυπωσιακή ανάκαμιψη, αν δεν περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
του Λουκά Γεωργιάδη
Προσφάτως, ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Fitch, αναλύοντας τις επιπτώσεις της πανδημίας, είχε επισημάνει ότι ακόμη και με το εμβόλιο, η ανάκαμψη στον τουρισμό θα είνια πολύ αργή. Και βέβαια είναι λογικό να συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς ένας ισχυρός σεισμός διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατες ζημιές, για τις οποίες θα απαιτηθεί πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ώστε να αποκατασταθούν. Η πρόβλεψη του αμερικανικού οίκου, περί στάσης αναμονής για τον παγκόσμιο τουριστικό κλάδο έως το... 2024, δεν αποτελεί καλό οιωνό για την Ελλάδα, η οποία παρουσιάζει τον υψηλότερο βαθμό εξάρτησης από τον τουρισμό σε σχέση με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα το 2019 είχε τριπλάσιο τουρισμό από τον πληθυσμό της, ενώ 6 στα 10 ευρώ, άμεσα ή έμμεσα προέρχονται από τον συγκεκριμένο κλάδο!
Η κινητικότητα στον τουρισμό θα αρχίσει να φαίνεται πολύ αργότερα, ενώ ακόμη πιο αργά θα φανεί η αύξηση των εσόδων. Μάλιστα, ορισμένες υποκατηγορίες, όπως π.χ. τα επιχειρηματικά ταξίδια, ή ο τομέας της κρουαζιέρας, δεν πρόκειται να επιστρέψουν στο επίπεδο του 2019, ούτε μετά από τέσσερα χρόνια, καθώς εκεί η αρνητική επίδραση αναμένεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Η πρόσφατη έκθεση της Fitch Ratings, ουσιαστικά δείχνει έναν μακρύ και δύσβατο δρόμο στην ανάκαμψη της τουριστικής βιομηχανίας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2021, ο παγκόσμιος τουρισμός αναψυχής θα «τρέχει» με πτώση κρατήσεων κατά 29,9% έναντι του 2019, ενώ το 2022, η κάμψη θα είναι 10% και τον επόμενο χρόνο 5%, προτού μηδενιστεί το 2024. Στα επαγγελματικά ταξίδια, οι κρατήσεις του 2021 αναμένεται να είναι οι μισές σε σχέση με το 2019, ενώ ακόμα και το 2024 προβλέπεται μειωμένη ζήτηση κατά 5%. Επιπλέον, στον τομέα της κρουαζιέρας εντοπίζεται το μεγαλύτερο πλήγμα του τουριστικού τομέα, καθώς το 2021 η ζήτηση αναμένεται να είναι κατά 81,9% λιγότερη σε σχέση με το 2019, δηλαδή η μείωση του ποσοστού θα είναι ακόμη μεγαλύτερη σε σχέση και με το 2020.
Όσον αφορά στα έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η πτωτική πορεία θα συνεχιστεί για την επόμενη πενταετία. Το τρέχον έτος, τα συνολικά έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων προβλέπεται να υποχωρήσουν κατά 66,8%, ενώ κατά την πάροδο των ετών αναμένεται σταδιακή αναπροσαρμογή στα δεδομένα του 2019, η οποία θα ολοκληρωθεί μετά το 2024. Ακόμα και μετά από μια πενταετία, ο τουριστικός κλάδος δε θα έχει καταφέρει να ξεπεράσει το οικονομικό πλήγμα της τρέχουσας πανδημίας. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς με σιγουριά ποια θα είναι η συμπεριφορά των καταναλωτών μόλις η ανησυχία για τον ιό αρχίσει να υποχωρεί και το ενδιαφέρον για περισσότερα ταξίδια αρχίσει να επιστρέφει.
Ακόμα όμως και αυτές οι εκτιμήσεις της Fitch Ratings είναι πιθανό να χρειαστεί να αναθεωρηθούν προς τα κάτω εκ νέου. Σύμφωνα με τους αναλυτές, παρότι η ζήτηση για τουρισμό αναψυχής θα ανακάμψει ταχύτερα σε σχέση με τα επαγγελματικά ταξίδια, ή ακόμα και την κρουαζιέρα, δεν αποκλείεται να υπάρξει αρνητική αναθεώρηση στο μέλλον, καθώς προς το παρόν επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα σε σχέση με την μεσοπρόθεσμη επίδραση της πανδημίας στην συμπεριφορά των καταναλωτών. Με πιο απλά λόγια, όλα θα εξαρτηθούν από τη συμπεριφορά των καταναλωτών, οι οποίοι ενδεχομένως θα μπορούσαν να κάνουν τη μεγάλη..,. έκπληξη. Αν ο εμβολιασμός έχει ταχύτερα αποτελέσματα από τον προσδοκώμενο χρόνο, τότε κάποια στιγμή θα υπάρξει έκρηξη των ταξιδιών, καθώς θα αποτελέσουν απαραίτητο "φάρμακο" για την ψυχολογία των καταναλωτών. Κάτι τέτοιο δεν αναμένεται σίγουρα εντός του 2021 και ίσως ούτε μέσα στο 2022, στον βαθμό που πολλοί μπορεί να αναμένουν. Ξαφνικά δεν μπορεί να σημειωθεί... έκρηξη της ζήτησης για τουρισμό και αναψυχή. Απαιτείται ουσιαστικό αποτέλεσμα στο επίπεδο των εμβολιασμών, το οποίο θέλει χρόνο.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να ληφθεί υπόψιν και το μακροοικονομικό πλαίσιο. Η ανασφάλεια για τα οικονομικά των καταναλωτών σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι το επόμενο στάδιο της ανάλυσης. Αν η παγκόσμια οικονομία δεν παρουσιάσει... αρρυθμίες, τότε θα υπάρξει ζήτηση για το ελληνικό τουριστικό προϊόν. Αυτό θα αποτελέσει ένα πολύ καλό νέο, προκειμένου να διαμορφωθούν θετικές προσδοκίες σε σχέση με τη διαδικασία αποκατάστασης της ζημιάς που έχει προκαλέσει η πανδημία σε δημοσιονομικό και μακροοικονομικό επιπεδο...