Τις τελευταίες δεκαετίες, η Ευρώπη πασχίζει να ακολουθήσει τις άλλες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη, όπως είναι η κινεζική και η αμερικανική, καθώς πέραν των σημαντικών οικονομικών προκλήσεων, αντιμετωπίζει και μια σειρά από πολιτικές, θεσμικές και γεωπολιτικές δυσκολίες, οι οποίες απαιτούν άμεσες απαντήσεις. Ασφαλώς, μια δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ καθιστά ακόμα πιο πιεστική την ανάγκη πολιτικών που θα διασφαλίσουν ότι η Ευρώπη θα σταματήσει να μένει πίσω. Η UBS εντοπίζει τους εννέα κρίσιμους τομείς πολιτικής από τους οποίους θα εξαρτηθεί η όποια μελλοντική επιτυχία της Ευρώπης και τονίζει ότι το «έπαθλο» σε μια τέτοια περίπτωση είναι πολύ σημαντικό. Εάν η Ευρώπη καταφέρει να κλείσει το χάσμα παραγωγικότητας και καινοτομίας έναντι των ΗΠΑ, και άρα οι αποτιμήσεις των ευρωπαϊκών μετοχών έρθουν πιο κοντά στις αντίστοιχες αμερικανικές, τότε τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια θα μπορούσαν να κινηθούν 60% υψηλότερα.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές του ελβετικού επενδυτικού οίκου, η νέα Κομισιόν αντιμετωπίζει τεράστιες πιέσεις να αναλάβει δράση, σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Η UBS εκτιμά ότι η ΕΕ πρέπει να εστιάσει σε εννέα τομείς προτεραιότητας
- Ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (δηλαδή η έκθεση Draghi),
- Επιτάχυνση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης,
- Επιτάχυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών,
- Διεύρυνση της ΕΕ,
- Βελτίωση του προϋπολογισμού της ΕΕ,
- Ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ,
- Αποκατάσταση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ,
- Ενίσχυση της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ και
- Βελτίωση της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ και της Πράσινης Συμφωνίας.
Η UBS βέβαια αναγνωρίζει ότι η πρόοδος δεν θα είναι εύκολη Οι περισσότεροι από αυτούς τους τομείς πολιτικής δεν είναι νέοι.
Ορισμένες (π.χ. η διεύρυνση της ΕΕ και ο προϋπολογισμός της ΕΕ) βρίσκονται στην ατζέντα της ΕΕ σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά είναι πιθανό να γίνουν πιο δύσκολες οι συμφωνίες στο μέλλον. Ορισμένες προκλήσεις (άμυνα της ΕΕ και στρατηγική αυτονομία) είναι σχετικά νέες και απαιτούν νέες κατευθύνσεις.
Η UBS πιστεύει ότι ο Stoxx 600 θα μπορούσε να πετύχει 60% ανοδική πορεία εάν οι πολιτικές της ΕΕ κλείσουν το χάσμα παραγωγικότητας και καινοτομίας με τις ΗΠΑ, φέρνοντας τις ευρωπαϊκές αποτιμήσεις πιο κοντά σε αυτές των ΗΠΑ, ενώ μπορεί να επιτευχθεί η ευθυγράμμιση της τάσης ανάπτυξης με τις ΗΠΑ.
Αναλυτικά οι συστάσεις της UBS
Ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας
Η 400 σελίδων έκθεση του Mario Draghi για την ενίσχυση των βιομηχανικών, εμπορικών και ανταγωνιστικών πολιτικών της Ευρώπης, προτείνει ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα, ενώ περιλαμβάνει συστάσεις για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας στους κρίσιμους τομείς της ενέργειας, των πρώτων υλών, της προηγμένης τεχνολογίας, της ενεργοβόρου βιομηχανίας, των καθαρών τεχνολογιών, της αυτοματοποίησης, της άμυνας, του διαστήματος, των φαρμάκων και των μεταφορών. Μαζί με την έκθεση του Enrico Letta για την ενίσχυση της κοινής αγοράς, αποτελούν την πιο αποτελεσματική περιγραφή των δομικών αδυναμιών της Ευρώπης, ενώ δίνουν λεπτομερείς συστάσεις για την αναβίωση του δυναμισμού της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ευρωπαϊκή τραπεζική ένωση
Ήταν στις 29 Ιουνίου του 2012, στο αποκορύφωμα της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποσχέθηκαν να σπάσουν τον φαύλο κύκλο μεταξύ των τραπεζών και των κρατών, κάνοντας το πρώτο βήμα για την τραπεζική ένωση. Περίπου 13 χρόνια μετά, το project έχει διανύσει πολύ δρόμο, όμως παρά την αρχικά καλή πρόοδο, τα πράγματα κινούνται αργά μετά το 2017, σημειώνει η UBS. Το αποτέλεσμα είναι ότι η τραπεζική ένωση δεν έχει ολοκληρωθεί: Η αλληλεξάρτηση τραπεζών και κρατών παραμένει, η πανευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων δεν έχει εφαρμοστεί, οι κρατικές εγγυήσεις για τις τράπεζες δεν έχουν σταματήσει, οι τράπεζες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στις διασυνοριακές δραστηριότητές τους.
Ένωση κεφαλαιαγορών
Η πρόοδος στην ένωση των κεφαλαιαγορών έχει υπάρξει μεικτή, καθώς έξω από τον τραπεζικό τομέα, η ενοποίηση σε εποπτικό και νομοθετικό επίπεδο είναι περιορισμένη. Στην Σύνοδο Κορυφής του Απριλίου, οι προσπάθειες να δοθεί νέα ορμή στο CMU υπονομεύτηκαν στο πλαίσιο ενός συμβιβασμού, που προβλέπει ότι η Κομισιόν θα επιστρέψει στο στάδιο του σχεδιασμού.
Ευρωπαϊκή διεύρυνση
Σήμερα, 9 υποψήφιες χώρες στοχεύουν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Σερβία, Ουκρανία, Γεωργία, Μολδαβία, Τουρκία), αλλά η πρόοδος είναι αργή, σημειώνει η UBS. Άλλωστε, η ευρωπαϊκή διεύρυνση δεν είναι δύσκολη μόνο για τις χώρες, αλλά και για την ίδια την Ε.Ε., ειδικά σε ό,τι αφορά τον κοινοτικό προϋπολογισμό και την λήψη αποφάσεων, με αποτέλεσμα το χρονοδιάγραμμα να είναι αβέβαιο και η διαδικασία αργή.
Κοινοτικός προϋπολογισμός κατάλληλος για το μέλλον
Η κινητοποίηση ενός κοινοτικού προϋπολογισμού που να είναι αρκετά μεγάλος για να χρηματοδοτήσει την ευρωπαϊκή διεύρυνση, να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία και να ενισχύει τις επενδύσεις στη βιωσιμότητα και την άμυνα θα αποτελέσει μια μεγάλη πρόκληση. Η UBS, όμως, πιστεύει ότι μια μέρα θα μπορούσε να υπάρξει πολιτική στήριξη για ένα δεύτερο Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική
Η Ε.Ε. ενισχύει τις στρατιωτικές δαπάνες της, αλλά χρειάζονται ακόμα μεγαλύτερες προσπάθειες για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις.
Ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία
Η Ευρώπη στοχεύει σε μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία, αλλά θα χρειαστεί περισσότερη δουλειά για να εντοπιστούν οι τομείς προτεραιότητας, με την προσοχή στην σχέση κόστους-οφέλους και στα ανταλλάγματα.
Ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική
Το μεταναστευτικό είναι ένα έντονα διχαστικό θέμα για την Ευρώπη και μια καλά συντονισμένη και πανευρωπαϊκή προσέγγιση βρίσκεται ακόμα υπό διαμόρφωση. Ένας από τους κινδύνους για τους οποίους μιλά η UBS είναι ότι καθώς η Ε.Ε. ρίχνει όλη της την προσοχή στους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, δεν κοιτάζει το πώς θα προσελκύσει ταλέντα από το εξωτερικό.
Ενεργειακή πολιτική και ευρωπαϊκό Green Deal
Το υψηλό κόστος της ενέργειας αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η φιλόδοξη πράσινη ατζέντα της Ε.Ε. συχνά θεωρείται υπερβολικά γραφειοκρατική και κοστοβόρα για τις ευρωπαϊκές εταιρείες και τα νοικοκυριά.
Εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση πετύχει πρόοδο σε αυτούς τους εννέα τομείς πολιτικής, η UBS πιστεύει ότι ανάμεσα στις εταιρείες που θα ωφεληθούν είναι οι Caixabank, Iberdrola, Ipsen, Kone και Rheinmetall.