Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς η άμμος στην ενεργειακή κλεψύδρα της Γηραιάς Ηπείρου αδειάζει και η ανάγκη άμεσης και αποφασιστικής παρέμβασης στην αγορά φυσικού αερίου κρίνεται τουλάχιστον επιτακτική.
Αιχμή του δόρατος φαίνεται πως αποτελεί το σχέδιο για τη θέσπιση πλαφόν στις τιμές της ενέργειας, το οποίο πρόκειται να περιγράψει στις 14 Σεπτεμβρίου η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει, στη φαρέτρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται μία σειρά από παρεμβάσεις και στην έκτακτη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα γίνει στις 9 Σεπτεμβρίου θα συζητηθούν τα επόμενα βήματα για την αποτροπή του ενεργειακού στραγγαλισμού.
Συγκεκριμένα, εξετάζεται η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή κατά το πρότυπο που εφαρμόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Η λύση αυτή συνοδεύεται με αποζημίωση των ηλεκτροπαραγωγών για τη διαφορά του πλαφόν από την πραγματική τιμή του φυσικού αερίου. Επιπλέον, στο τραπέζι βρίσκεται και η επιβολή ενιαίου πλαφόν στην τιμή αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές θέσεις, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας είχε υποβάλει πρόταση για την αποσύνδεση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται η διχοτόμηση της παραγωγής σε δύο τμήματα: από τη μία οι ανανεώσιμες πηγές, τα πυρηνικά, η συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, τα υδροηλεκτρικά και η αποθήκευση, και από την άλλη οι μονάδες άνθρακα (λιγνίτη) και φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, η τιμή που θα καταβάλλουν οι καταναλωτές θα προκύπτει από τη στάθμιση των δύο «καλαθιών» και σύμφωνα με την ανάλυση του υπουργείου μπορεί να είναι έως και 45% χαμηλότερη από την τιμή που διαμορφώνεται σήμερα στις διεθνείς αγορές.
Η άλλη εγχώρια παρέμβαση που εξετάζεται, εφαρμόστηκε ήδη στην Ελλάδα από τον Ιούλιο. Στην πράξη αποσυνδέθηκε η τιμή του φυσικού αερίου από την τιμή που εισπράττουν οι ηλεκτροπαραγωγοί, η οποία πλέον καθορίζεται κάθε μήνα από τη ΡΑΕ. Στο πλαίσιο αυτό, οι ηλεκτροπαραγωγοί δεν εισπράττουν τις τιμές που διαμορφώνονται στο Χρηματιστήριο Ενέργειας αλλά τις διοικητικά καθοριζόμενες τιμές οι οποίες εξασφαλίζουν την κάλυψη του κόστους συν ένα εύλογο κέρδος.
Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η Ρωσία απειλεί να διακόψει ανά πάσα στιγμή την τροφοδοσία μέσω του αγωγού Nord Stream 1, οδηγώντας στα ύψη το φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά. Η Gazprom πάντως αναμένεται να ανοίξει ξανά από σήμερα τη στρόφιγγα του Nord Stream 1 προς την Ευρώπη, με την προγραμματισμένη διακοπή 4 ημερών για εργασίες συντήρησης. Σύμφωνα με το Bloomberg, oι ροές θα επιστρέψουν από σήμερα στο 20% της χωρητικότητας, η Γερμανία ωστόσο δηλώνει ότι δεν βασίζεται πλέον στον ρωσικό αγωγό.
Συμφωνία για πλαφόν
Στο μεταξύ, από χθες οι υπουργοί Οικονομικών της Ομάδας των Επτά (G7) σχεδιάζουν να επιβάλουν ένα ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό αργό πετρέλαιο και πετρελαϊκά προϊόντα, σύμφωνα με τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters. Το αρχικό ανώτατο όριο θα βασιστεί σε μια σειρά τιμών και το επίπεδο αυτό θα επανεξεταστεί όταν θα είναι απαραίτητο, ανέφεραν χθες οι υπουργοί σε κοινή δήλωσή τους. «Στοχεύουμε να προγραμματίσουμε την εφαρμογή με το χρονοδιάγραμμα των σχετικών μέτρων στο πλαίσιο του έκτου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ», αναφέρουν οι υπουργοί Οικονομικών. Η πρόταση για πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο έχει προκαλέσει την οργή της Μόσχας που απειλεί με αντίποινα.