Ώρα αποφάσεων για τους ελεύθερους επαγγελματίες που θέλουν να αμφισβητήσουν τον τεκμαρτό φόρο που βγάζει η προσυμπληρωμένη από την ΑΑΔΕ δήλωση για τα κέρδη που είχαν το 2023, καθώς ως τις 15 Μαΐου αναμένεται να ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία θα μπορέσουν να υποβάλουν τις ενστάσεις τους.
Από τους περίπου 300.000 φορολογούμενους που άνοιξαν ήδη τη φορολογική τους δήλωση και βλέπουν (στους κωδικούς 405-406 του Ε1) ότι το τεκμαρτό κέρδος που υπολογίζει η εφορία για αυτούς είναι υψηλότερο από αυτό που προκύπτει από τα λογιστικά βιβλία και τις δηλώσεις τους, εκτιμάται ότι περίπου 50.000 ή έως 100.000 επαγγελματίες έχουν λόγους να διαμαρτύρονται ή να σκέφτονται να προβούν σε αμφισβήτηση της τεκμαρτής φορολόγησής τους. Θα πρέπει να εκτιμήσουν όμως αν και κατά πόσον αξίζει τον κόπο ή το ρίσκο να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο, καθώς δεν αποκλείεται να αποδειχθεί “μπούμερανγκ” για τους ίδιους, εφόσον γνωρίζουν ότι μπορεί να βρεθούν «ανοικτοί» σε έλεγχο της εφορίας.
Στην πράξη, ακόμα και για τα «κλασικά» τεκμήρια διαβίωσης που ισχύουν για όλα τα φυσικά πρόσωπα και «πιάνουν» κάθε χρόνο 3 στους 10 φορολογουμένους (εκ των οποίων περίπου οι μισοί είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι ενώ οι υπόλοιποι επαγγελματίες και εισοδηματίες) από τα συνολικά 1.748.349 ΑΦΜ πέρυσι, μόλις οι 46 προσήλθαν στις ΔΟΥ για να υποβάλουν ένσταση!
Σε κάθε περίπτωση, για να υποβάλουν αίτημα αμφισβήτησης ή μείωσης του τεκμηρίου, οι επαγγελματίες θα μπορούν να το πράξουν με τρεις κινήσεις:
1. να συμπληρώσουν τους κωδικούς 045-046, αν εμπίπτουν στους τυπικούς λόγους εξαίρεσης, όπως ισχύουν και για τα «απλά» τεκμήρια (πχ στράτευση, φυλάκιση, απόκτηση τέκνου, εισαγωγή σε ίδρυμα, ασθένεια κλπ)
-Τους κωδικούς 045-046 θα συμπληρώσουν επίσης και όσοι ζητούν εξαίρεση επειδή είχαν πέσει θύματα φυσικών καταστροφών το 2023, αλλά και οι εξής περιπτώσεις επαγγελματιών:
-στην περίπτωση άσκησης δραστηριότητας για περιορισμένο χρονικό διάστημα εξαιτίας νομοθετικής ή κανονιστικής ρύθμισης (π.χ. σχολικά κυλικεία)
-ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές
-καφενεία σε οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων
2. να συμπληρώσουν τους κωδικούς 047-048 εφόσον δικαιούνται έκπτωση 50% στο ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, αν ανήκουν στις εξής περιπτώσεις: πολύτεκνοι, μονογονείς, ορφανά παιδιά, ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας μέχρι 25%, όσοι έχουν επαγγελματική έδρα και κύρια κατοικία σε οικισμό με πληθυσμό μικρότερο των 500 κατοίκων ή σε νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων.
Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις, απαιτούνται τα ειδικά δικαιολογητικά και σε περίπτωση απόρριψης ή μη εξέτασης του αιτήματος από την αρμόδια ΔΟΥ, ο φορολογούμενος μπορεί να προσφύγει στην Διεύθυνση Επίλυσης φορολογικών Διαφορών ή, εν συνεχεία, στα φορολογικά δικαστήρια.
3. να συμπληρώσουν τους κωδικούς 443-444 για να δηλώσουν αμφισβήτηση του τεκμηρίου, επικαλούμενοι ότι στην πραγματικότητα τα κέρδη που είχαν το 2023 ήταν μικρότερα από αυτά που υπολογίζει η εφορία.
Η περίπτωση αυτή διαφέρει από τις προηγούμενες όμως, διότι επιλέγοντας τους κωδικούς αυτούς, ζητούν να τους γίνει και φορολογικός έλεγχος για να αποδειχθεί η ειλικρίνεια των ισχυρισμών τους.
Στη συνέχεια, απαιτείται και ένα επιπλέον βήμα: δεν αρκεί να επιδείξουν κάποιο πιστοποιητικό ή βεβαίωση όπως στις προηγούμενες περιπτώσεις, αλλά να μπουν στην νέα πλατφόρμα που θα ανοίξει ειδικά για αυτούς και να απαντήσουν σε αναλυτικό ερωτηματολόγιο διαβίωσης, για να αποκαλύψουν πώς τα βγάζουν πέρα δηλώνοντας χαμηλά εισοδήματα.
Και ενώ μπορεί να επικαλεστούν ότι ζουν πχ από αποταμιεύσεις παλαιών ετών κλπ, θα τους γίνει έλεγχος και για το πώς απέκτησαν τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία εμφανίζουν! Θα κληθούν να αποκαλύψουν στοιχεία (και να ελεγχθούν) για τις δαπάνες διαβίωσης τις οποίες έκαναν το 2023 ή στα προηγούμενα χρόνια, τις καταθέσεις τους στις τράπεζες, τα δάνεια που πήραν ή τις κάρτες που χρησιμοποίησαν, τις θυρίδες ή τα κρυπτονομισματα που έχουν στην κατοχή τους, καθώς όμως και ακίνητα, ΙΧ, σκάφη, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, ασφάλιστρα, λογαριασμούς (ρεύμα – νερό – τηλέφωνο) ή ακόμα και ταξίδια ή τις διακοπές που έχουν κάνει.
Για όσους επιλέξουν μη αποδοχή και αμφισβήτηση τους τεκμηρίου πάντως, δεν απαλλάσσονται αυτομάτως από την υποχρέωση να πληρώσουν τον τεκμαρτό φόρο που έχει προκύψει για αυτούς. Σε δεύτερη φάση μόνο, μετά τον έλεγχο και εφόσον δικαιωθούν, θα τους επιστραφεί το υπερβάλλον ποσό με το οποίο φορολογήθηκαν βάσει τεκμηρίων.