Άμεσες ενέργειες από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας απαιτούνται, προκειμένου να μην δημιουργηθεί επενδυτικό κενό μετά την ολοκλήρωση – το καλοκαίρι του 2026 – του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ, Γιώργος Περδικάρης, στο 8ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών (ITC 2025), μιλώντας στην «τράπεζα των κατασκευών».
«Πιστεύουμε σε μια ισορροπημένη ανάπτυξη μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Άλλωστε, το 50% του τζίρου μας προέρχεται από ίδιες επενδύσεις, το 30% από τον ιδιωτικό τομέα και μόλις το 20% από δημόσια έργα. Θεωρούμε ότι η ύπαρξη ενός μίγματος έργων προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια στον επενδυτή», σημείωσε.
Αναλυτικότερα, ο κ. Περδικάρης υπογράμμισε ότι, παρότι το υφιστάμενο ανεκτέλεστο υπόλοιπο – της τάξεως των 17 δισ. ευρώ για τους μεγάλους επενδυτικούς και κατασκευαστικούς ομίλους – επαρκεί για ακόμη μία τριετία, δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Στο πλαίσιο αυτό:
- Αναμένεται να φανεί πώς θα αξιοποιηθούν τα τρία χρηματοδοτικά εργαλεία ύψους 8 δισ. ευρώ, των οποίων την ενεργοποίηση για το 2026 έχει εξαγγείλει η ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης.
- Κρίσιμης σημασίας είναι η ενεργοποίηση των Πρότυπων Προτάσεων, ενός θεσμοθετημένου εργαλείου που μπορεί να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό του Δημοσίου. Για παράδειγμα, όπως ανέφερε, στα έργα επέκτασης της Αττικής Οδού, εάν εφαρμόζονταν οι Πρότυπες Προτάσεις, η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου θα ξεκινούσε από το 2037 και μετά.
- Θα μπορούσε να αξιολογηθεί η αναδιανομή του ΕΣΠΑ και κατεύθυνσή του σε έργα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Γι’ αυτό, όπως είπε ο Πρόεδρος της ΤΕΡΝΑ Γιώργος Περδικάρης, χρειάζεται ένα εθνικό πρόγραμμα υποδομών τουλάχιστον εικοσαετίας, στο οποίο – με μελέτες κόστους-οφέλους, περιβαλλοντικών επιπτώσεων και προστιθέμενης αξίας – θα επιλεγούν τα πιο χρήσιμα έργα για τη χώρα, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη απόδοση των πόρων που θα επενδύσει η ελληνική πολιτεία στις κατασκευές.
Τομείς προτεραιότητας
Ο κ. Περδικάρης τόνισε ότι, «την επόμενη μέρα», οι τομείς που πρέπει να τεθούν σε απόλυτη προτεραιότητα περιλαμβάνουν:
- Υποδομές ύδρευσης και ορθολογική διαχείριση νερού. Οι ανάγκες ύδρευσης στην Ελλάδα από το 2001 έως το 2025 έχουν αυξηθεί κατά 140%, ενώ τα αποθέματα νερού έχουν περιοριστεί – ήδη στην Υλίκη και στον Μόρνο ανέρχονται σε 400 εκατ. κυβικά, όσο δηλαδή είναι η ετήσια κατανάλωση της Αθήνας. Η συνολική χρήση νερού στη χώρα φτάνει το 1 δισ. κυβικά ετησίως.
- Διαχείριση απορριμμάτων. «Έγιναν την τελευταία πενταετία όσα δεν είχαν γίνει τα προηγούμενα 50 χρόνια, αλλά φαίνεται ότι έχει επέλθει μια κόπωση. Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου παράγεται το 50% των απορριμμάτων της χώρας, τα έργα είναι «παγωμένα» και δεν έχει προχωρήσει ούτε η αναβάθμιση των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) σε Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης (ΜΑΑ), ώστε να επιτευχθεί ο στόχος ταφής μόλις του 10% των απορριμμάτων έως το 2030».
- Υιοθέτηση σχεδίου προσαρμογής υποδομών στην κλιματική αλλαγή.
- Ενίσχυση παραγωγικότητας κατασκευαστικών εταιρειών. Η παραγωγικότητα έχει μειωθεί σημαντικά λόγω της περιόδου αποεπένδυσης που ακολούθησε την κρίση. Από το 2007 έως το 2021, οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό υπολείπονταν των αποσβέσεων.
- Ψηφιοποίηση λειτουργιών τεχνικών εταιρειών με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας.